VNReport»Công nghệ»Thế giới số»2 Hình thức lừa đảo trực tuyến mới người tiêu dùng cần cảnh giác

2 Hình thức lừa đảo trực tuyến mới người tiêu dùng cần cảnh giác

14:04 - 23/10/2024

Vấn nạn lừa đảo thương mại trực tuyến hiện nay đang “bùng nổ” với nhiều chiêu trò, thủ đoạn, gây thiệt hại cho cả người tiêu dùng, doanh nghiệp và thị trường nói chung.

Trong cuộc sống hiện đại, thương mại điện tử trở thành một phần không thể thiếu của một bộ phận lớn người tiêu dùng. Thống kê 3 tháng đầu năm 2024, tổng doanh thu trên 5 sàn TMĐT lớn nhất tại Việt Nam, chưa bao gồm doanh thu từ các phiên livestream, đã đạt 71.200 tỷ đồng, tăng 78,69% so với cùng kỳ năm 2023. Ước tính đã có 766,7 triệu đơn vị sản phẩm được bán ra. Sự bùng nổ này kéo theo cơn bão hình thức livestream bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử. Từ tiểu thương ở chợ cho đến người nông dân cũng chạy theo xu thế này. Theo hãng dữ liệu NielsenIQ, quý đầu năm, 95% khách hàng trực tuyến mua sản phẩm qua kênh này. Bình quân mỗi tháng có 2,5 triệu phiên bán hàng livestream, với hơn 50.000 nhà bán tham gia, theo Hiệp Hội thương mại điện tử Việt Nam.

Tốc độ phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng với tiềm năng vô biên đã biến lĩnh vực này thành miếng mồi ngon cho các đối tượng lừa đảo. Vấn nạn lừa đảo thương mại trực tuyến hiện nay đang “bùng nổ” với nhiều chiêu trò, thủ đoạn, gây thiệt hại cho cả người tiêu dùng, doanh nghiệp và thị trường nói chung. Có 2 chiêu trò lừa đảo phổ biến trên thị trường hiện nay mà người tiêu dùng cần cảnh giác, cụ thể:

Giả danh shipper chiếm đoạt tiền của khách

Đây là một chiêu thức lừa đảo mới. Theo đó, các đối tượng thông qua việc tham gia các buổi bán hàng trực tuyến (livestreams) trên các nền tảng mạng xã hội để thu thập thông tin khách hàng và các sản phẩm được đặt mua từ các bình luận công khai của khách hàng, thậm chí các đối tượng mua thông tin khách hàng qua các kênh khác. Sau đó, đối tượng lừa đảo sẽ giả danh shipper gọi điện để giao hàng hóa đã đặt mua, quà tặng từ một đơn vị bán hàng, quà tặng từ ngân hàng (ví dụ thẻ tín dụng), khách hàng chỉ cần thanh toán phí giao hàng.

Lợi dụng dịch vụ giao, nhận hàng tại nhà, các thủ đoạn lừa đảo ngày càng táo bạo hơn

Các đối tượng này trong vai trò shipper thường chọn lúc khách hàng không có mặt ở nhà, khi gọi điện giao hàng sẽ liên tục thúc giục nhận hàng với lý do nếu không giao kịp, sẽ không đạt chỉ tiêu trong ngày. Trong khoảnh khắc khách hàng bị thuyết phục và thực hiện chuyển khoản thanh toán đơn hàng hoặc phí giao hàng, đối tượng lừa đảo sẽ thông báo nhầm lẫn, tài khoản nhận tiền là tài khoản hội viên chuyển phát, khách hàng sẽ bị trừ tiền hàng tháng cho gói cước hội viên này.

Ngay sau đó, các đối tượng này sẽ gửi một đường link và số điện thoại giả mạo và  yêu cầu khách hàng liên hệ để hủy gói hội viên và hoàn tiền. Khi truy cập đường link và cung cấp thông tin, tài khoản ngân hàng hoặc thẻ của khách hàng sẽ bị mất tiền.

Mặc dù phương thức lừa đảo này đã được cảnh báo rộng rãi trên các phương tiện truyền thông đại chúng nhưng vẫn có nhiều người thiếu cảnh giác.

Do đó, thời gian qua các ngân hàng đã đưa ra khuyến cáo cho người tiêu dùng, không chuyển khoản hoặc thanh toán các đơn hàng không rõ thông tin như mã vận đơn, người nhận, hoặc đơn hàng không xuất phát từ nhu cầu của khách hàng.

Không chia sẻ thông tin cá nhân như địa chỉ, số điện thoại trên mạng xã hội. Đặc biệt, không quét mã QR không biết rõ nội dung.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cần cẩn trọng với lời mời gọi, tặng quà từ bất kỳ ai, kể cả nhân viên ngân hàng. Hãy xác nhận thông tin với người bán qua kênh chính thức trước khi chuyển khoản. Đặc biệt, không click vào đường link nếu không xác minh rõ ràng thông tin của người yêu cầu. Ngân hàng không thu bất kỳ khoản phí nào qua shipper.

Lừa đảo giao dịch ví điện tử

Với phương thức này, đối tượng lừa đảo thường sử dụng số điện thoại xưng là cán bộ ngân hàng hoặc đại diện từ các ví điện tử lớn như VNPay, ZaloPay,… gọi điện thoại, gửi email, hoặc nhắn tin qua SMS/Zalo để tiếp cận khách hàng, tư vấn rút tiền mặt từ thẻ tín dụng, vay tiền online, thông báo trúng thưởng, chăm sóc và lấy ý kiến khảo sát,… từ đó yêu cầu khách hàng cần mở một tài khoản ví điện tử.

Đối tượng yêu cầu khách hàng quét mã QR hoặc click vào đường link giả mạo, dẫn đến trang web có giao diện giống với ngân hàng hoặc ví điện tử, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân và thông tin tài khoản/thẻ tín dụng với lý do hỗ trợ thủ tục vay, nhận thưởng, hoặc tạo tài khoản ví. Kẻ gian thường yêu cầu cung cấp các thông tin như: họ tên, số CCCD, số tài khoản, mật khẩu, số thẻ, mã OTP,… Mục đích của chúng là thu thập các thông tin này để thực hiện chiếm đoạt tài sản bằng cách tự tạo tài khoản giả mạo, từ đó kiểm soát ứng dụng ngân hàng và ví điện tử của nạn nhân. Đối tượng lừa đảo thực hiện liên kết ví điện tử với tài khoản ngân hàng của nạn nhân, sau đó thực hiện việc rút tiền từ tài khoản ngân hàng về ví và chiếm đoạt tiền.

Để bảo vệ tài sản của mình, ngân hàng khuyến cáo, khách hàng không cung cấp thông tin cá nhân/thông tin tài khoản ngân hàng qua điện thoại hoặc mạng xã hội. Kiểm tra kỹ các thông tin liên lạc, đặc biệt là yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin qua điện thoại, mạng xã hội.

Tuyệt đối cảnh giác trước các cuộc gọi từ số điện thoại lạ, hoặc từ các tin nhắn, email yêu cầu quét mã QR. Tuyệt đối không bấm vào các đường link không rõ nguồn gốc được nhận qua tin nhắn/email. Không đăng ký tài khoản/định danh điện tử hộ người khác.

Không tải hoặc cài đặt ứng dụng qua các đường dẫn (url) hoặc các hướng dẫn khác không chính thống, không rõ nguồn gốc. Chỉ cài những phần mềm được cơ quan chức năng công bố trên website chính thức.

Kiểm tra ứng dụng và các tính năng trước khi thực hiện cấp các quyền xem màn hình, dữ liệu nhập, điều khiển màn hình. Chủ động đóng/mở tính năng thanh toán trực tuyến trên ứng dụng ngân hàng để kiểm soát các giao dịch online.

https://vietnamnet.vn/canh-giac-chieu-tro-lua-dao-trong-giao-dich-vi-dien-tu-va-gia-mao-shipper-2333397.html