VNReport»Kinh tế»Tài chính»Ngân hàng Nhà nước trình quy định thử nghiệm cho vay ngang hàng

Ngân hàng Nhà nước trình quy định thử nghiệm cho vay ngang hàng

23:20 - 09/04/2022

Theo đề xuất, đơn vị cho vay ngang hàng không được cung cấp biện pháp đảm bảo tiền vay hoặc môi giới vay tiền phục vụ đầu tư cổ phiếu.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố dự thảo nghị định quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với hoạt động công nghệ tài chính (fintech) trong lĩnh vực ngân hàng để lấy ý kiến.

Theo dự thảo nghị định của NHNN, số lượng các công ty đang hoạt động hoặc cung cấp dịch vụ, giải pháp fintech tại Việt Nam tăng nhanh, từ khoảng 40 công ty vào cuối năm 2016 lên khoảng 200 công ty hiện tại. Các công ty này hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau như thanh toán, cho vay ngang hàng, chấm điểm tín dụng, quản lý tài chính cá nhân …

Sự phát triển nhanh chóng và mở rộng phạm vi hoạt động của fintech khiến các cơ quan quản lý tài chính – tiền tệ của nhiều quốc gia gặp nhiều khó khăn, thách thức trong công tác quản lý, giám sát, đảm bảo an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu người dùng, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và nhà đầu tư …

Cho vay ngang hàng là một trong những dịch vụ fintech phát triển mạnh trong những năm gần đây.

Cho vay ngang hàng là một trong những dịch vụ fintech phát triển mạnh trong những năm gần đây.

“NHNN và một số cơ quan liên quan cũng đang gặp phải những thách thức mới trong công tác quản lý nhà nước với sự xuất hiện của các công ty fintech khi chưa có khung pháp lý toàn diện hoặc quy định pháp lý cụ thể để điều chỉnh. Từ đó tiềm ẩn rủi ro, hệ lụy tiêu cực trên một số phương diện như cạnh tranh công bằng, ổn định tài chính, an ninh mạng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”, NHNN viết trong tờ trình.

Chẳng hạn, hoạt động cho vay ngang hàng (P2P Lending) mới nổi ở Việt Nam trong thời gian gần đây. Một số công ty lấy danh nghĩa mô hình P2P Lending, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để lừa đảo, gian dối, quảng cáo sai sự thật. Có công ty hứa lợi nhuận cao, lãi suất cao để lừa đảo, chiếm đoạt vốn của người dân đầu tư vào mô hình này, hoặc lừa dối người vay về lãi suất, điều kiện vay trong khi áp dụng lãi suất thực tế cao “cắt cổ”, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân.

Một số thỏa thuận giữa các bên tham gia mô hình P2P Lending (công ty P2P Lending và nhà đầu tư, công ty P2P Lending và bên thứ ba, công ty P2P Lending và khách hàng vay …) thiếu minh bạch, rõ ràng, thiếu ràng buộc có tính pháp lý, thiếu cơ chế giám sát và hậu kiểm đối với việc sử dụng và quản lý vốn vay đúng mục đích của người đi vay. Điều đó có thể dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện giữa các bên.

Theo NHNN, nhiều nước trên thế giới đã chủ động tiếp cận bằng cách thiết lập cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với hoạt động fintech. Vì vậy, Việt Nam cũng cần sớm xây dựng khung pháp lý điều chỉnh hoạt động fintech nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hạn chế cạnh tranh không lành mạnh, ngăn ngừa vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền lợi của người sử dụng dịch vụ.

Đây là lần lấy ý kiến dự thảo thứ hai. Theo dự thảo, công ty cho vay ngang hàng trong quá trình tham gia thử nghiệm cơ chế không được thực hiện các hành vi: cung cấp biện pháp bảo đảm tiền vay, cung cấp dịch vụ môi giới thông tin cho vay để đầu tư cổ phiếu và các hoạt động rủi ro cao khác, sử dụng trái phép tiền của khách hàng …

Đồng thời, người quản lý, điều hành công ty cho vay ngang hàng không được đồng thời là chủ sở hữu, người quản lý, điều hành doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tài chính, tín dụng, cầm đồ, kinh doanh đa cấp. Họ cũng không được là chủ sở hữu của các dây hụi, họ hoặc đang làm việc trong lĩnh vực ngân hàng, kinh doanh các lĩnh vực liên quan đến trung gian thanh toán, ví điện tử.