VNReport»Kinh tế»Bất động sản»Tranh cãi về đề xuất đánh thuế bất động sản

Tranh cãi về đề xuất đánh thuế bất động sản

10:45 - 20/04/2022

Nhiều chuyên gia nghi ngờ về tác động trong dài hạn của thuế bất động sản lên giá nhà đất.

Đầu tháng 3, Bộ Tài chính công bố dự thảo Luật Thuế tài sản để trình Quốc hội. Trong đó, Bộ đề xuất áp dụng mức thuế suất đối với tài sản chung (bao gồm cả bất động sản) là 0,3% nếu ngưỡng nhà không chịu thuế dưới 1 tỷ đồng hoặc 0,4% nếu ngưỡng nhà không chịu thuế là 700 triệu đồng. Phương án này dự kiến ​​thu về cho ngân sách khoảng 31.000 tỷ đồng.

Việc đánh thuế có hiệu quả đến đâu trong dài hạn?

Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn cho rằng thuế sẽ tác động và góp phần điều tiết thị trường, nhưng chỉ là giải pháp ngắn hạn trong 6-12 tháng hoặc 1-2 năm chứ không có tác dụng lâu dài. Biện pháp mang tính chất dài hạn phải là tăng nguồn cung.

Ví dụ như Singapore, mặc dù nước này áp dụng biện pháp đánh thuế tài sản nhưng khi cung không đáp ứng đủ cầu thì giá bất động sản vẫn tiếp tục tăng. Tại Seoul (Hàn Quốc), một căn hộ khoảng 70-80 m2 có giá 1 triệu USD. Mặc dù thu nhập bình quân hàng năm của người Hàn Quốc cao gấp 7-8 lần người Việt Nam, một sinh viên mới ra trường với mức lương khoảng 2.500-3.000 USD/tháng cũng rất khó mua được nhà.

Theo ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực phía Nam, thuế sử dụng đất tăng sẽ được tính vào giá bán của chủ đầu tư dự án, còn thuế chuyển nhượng tăng sẽ tính vào giá mua của nhà đầu tư. Do đó, tất cả các chi phí liên quan đến thuế sẽ được tính vào chi phí phát triển dự án hoặc chi phí mua tài sản của nhà đầu tư. Người mua càng về sau càng bị “độn” thêm vào giá mua.

Cho rằng cần có lộ trình đánh thuế bất động sản, ông Lê Xuân Mão, Phó tổng giám đốc dịch vụ thuế doanh nghiệp RSM Việt Nam cho biết, năm 2011, Trung Quốc đã từng áp dụng thuế trong quá trình nắm giữ tài sản tại một số khu vực. Tuy nhiên, sau 10 năm, Chính phủ Trung Quốc mới xem xét lại việc thực thi sắc thuế này.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hiếu, Trưởng bộ phận Nghiên cứu thị trường của Batdongsan.com.vn, nếu lợi nhuận đầu tư bất động sản vẫn cao thì việc tăng thuế sẽ không làm giảm nhu cầu đầu tư lớn ở Việt Nam hiện nay.

Bên cạnh đó, các chuyên gia trong ngành bất động sản đều cho rằng giá nhà đất chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Ngay cả khi luật thuế nhà đất mới được ban hành, nó sẽ không tác động nhiều đến giá bất động sản trong dài hạn.

Cần đánh thuế đất bỏ hoang

Vấn đề đánh thuế nhà, bất động sản đã được giới chính sách và các chuyên gia nhiều lần đề cập.

Trước đó, vào tháng 9/2021, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Thanh Hóa thực hiện thí điểm chính sách thuế nhà ở tại đô thị. Nếu Thanh Hóa thí điểm thành công, sau này có thể nghiên cứu áp dụng cho Hà Nội và TP HCM.

Nhiều chuyên gia cho rằng thuế tài sản sẽ là công cụ hữu hiệu để hạn chế tình trạng đầu cơ bất động sản, tuy nhiên cần phải có dữ liệu thị trường chính xác. Nếu có lo ngại về việc tăng giá bất động sản thì việc thêm thuế này là điều khó xảy ra.

Thời gian qua, dù có những dự án bất động sản chậm triển khai thủ tục nhưng vẫn có những doanh nghiệp để đất hoang từ năm 2012 với mục tiêu hoàn thành thủ tục dự án càng chậm càng tốt để chờ giá đất lên nhằm bán các sản phẩm thương mại với giá cao. Chẳng hạn, nhiều doanh nghiệp mua đất với giá 1.500 tỷ đồng nhưng sẵn sàng làm chậm thủ tục để nộp phạt 1.200 tỷ đồng. Đây là thông tin được ông Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), đưa ra tại hội thảo “Tạo đà phục hồi thị trường bất động sản phía Nam”.

Dự kiến, nghị quyết mới sẽ áp dụng các biện pháp tài chính nếu triển khai chậm; như ở Australia đánh thuế 5% khi doanh nghiệp tự nguyện khai báo chậm, 20% nếu Nhà nước đi điều tra. Ở Hàn Quốc, nếu chậm sau 7 năm đóng 9%, sau 10 năm đóng 10% …

“Việc áp dụng thuế tài sản khiến Bộ Tài chính đang phân vân, nhưng nếu đưa ra sẽ có vai trò rất lớn tránh tình trạng đất bỏ hoang như thời gian vừa qua”, ông Thọ nói.

Giá đất tăng còn do yếu tố đấu giá đất đẩy giá lên cao rồi bỏ cọc. Ngoài ra, các gói cứu trợ lớn được tung ra nhằm khôi phục nền kinh tế sau đại dịch Covid-19 ở nhiều nước cũng đẩy giá bất động sản lên cao.

Theo TS Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính Tiền tệ Quốc gia, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) vừa công bố tiêu chí đánh giá sở hữu nhà của người dân. Theo đó, một người bình thường cần 37 năm thu nhập bình quân mới mua được nhà.

Đề xuất đánh thuế đất chưa sử dụng của ông Nguyễn Đình Thọ là rất quan trọng để ngăn chặn tình trạng đầu cơ dài hạn. Nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đang sử dụng nguồn tiền từ phát hành trái hiếu để mua gom đất thay vì phát triển các dự án có sẵn.

“Đất đai ngày càng khó khăn, tín dụng thông qua trái phiếu nhằm “bơm vốn” cho doanh nghiệp bất động sản cũng siết lại … Nếu không có cải cách căn bản về thủ tục để tăng nguồn cung, thị trường dễ tạo ra bong bóng bất động sản”, TS Nghĩa cho biết.