VNReport»Kinh tế»Tài chính»Nợ toàn cầu giảm lần đầu từ năm 2015

Nợ toàn cầu giảm lần đầu từ năm 2015

11:44 - 23/02/2023

Tăng trưởng kinh tế và lạm phát cao hơn ở các nước phát triển khiến tổng nợ toàn cầu giảm 6 nghìn tỷ USD trong năm 2022.

Sự phục hồi sau đại dịch của tăng trưởng và lạm phát trong nền kinh tế thế giới năm ngoái khiến dư nợ tính theo USD giảm lần đầu tiên kể từ năm 2015, theo một nghiên cứu.

Báo cáo của Viện Tài chính Quốc tế (IIF) công bố hôm thứ Tư ước tính giá trị danh nghĩa của nợ toàn cầu đã giảm khoảng 4 nghìn tỷ USD và xuống dưới 300 nghìn tỷ USD lần đầu tiên kể từ năm 2020. Tuy nhiên, với chi phí vay ngày càng tăng, đặc biệt là đối với các thị trường mới nổi, nợ giảm hoàn toàn do các nước giàu. Tổng nợ của nhóm này giảm khoảng 6 nghìn tỷ USD xuống 200 nghìn tỷ USD. Ngược lại, tổng nợ của các nước đang phát triển đạt mức cao kỷ lục mới là 98 nghìn tỷ USD với Nga, Singapore, Ấn Độ, Mexico và Việt Nam tăng nhiều nhất.

Nợ toàn cầu giảm trong năm 2022 hoàn toàn do nợ của các nước phát triển giảm.

Nợ toàn cầu giảm trong năm 2022 hoàn toàn do nợ của các nước phát triển giảm.

Trong khi đó, hoạt động kinh tế mạnh hơn và lạm phát cao hơn khiến tỷ lệ nợ trên GDP toàn cầu giảm hơn 12 điểm phần trăm xuống còn 338% GDP, đánh dấu mức giảm theo năm thứ hai liên tiếp. Tuy nhiên, sự cải thiện này cũng được thúc đẩy bởi các thị trường phát triển với mức giảm 20 điểm phần trăm xuống còn 390%. Tỷ lệ nợ của các thị trường mới nổi tăng 2 điểm phần trăm lên 250% GDP, chủ yếu do Trung Quốc và Singapore.

Phân tích sâu hơn các con số, IIF ước tính rằng tỷ lệ nợ chính phủ trên GDP của các thị trường mới nổi đã tăng lên gần 65% GDP vào năm 2022 từ mức dưới 64%. “Gánh nặng nợ công vay nước ngoài của nhiều nước đang phát triển trở nên tồi tệ hơn do đồng nội tệ mất giá mạnh (trong năm 2022) so với đồng USD”, IIF cho biết. Điều đó đẩy nhu cầu của nhà đầu tư quốc tế đối với nợ nội tệ của các thị trường mới nổi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm, mà “không có dấu hiệu sắp phục hồi”, theo IIF.

Ngân hàng đầu tư JPMorgan có quan điểm khác về tình hình nợ toàn cầu, nhấn mạnh trong một phân tích được công bố vào thứ Tư rằng mặc dù nợ ở các thị trường phát triển giảm nhẹ vào năm ngoái, nhưng sự gia tăng kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 15 năm trước ở mức khổng lồ. JPMorgan tính toán rằng tỷ lệ nợ khu vực công trên GDP ở các thị trường phát triển tăng lên 122% từ mức 73% ngay trước khi xảy ra khủng hoảng.

Điều làm cho mức tăng gần 50 điểm phần trăm thậm chí còn đáng chú ý hơn là tỷ lệ nợ chỉ tăng 40 điểm phần trăm trong 40 năm trước cuộc khủng hoảng tài chính – giai đoạn cũng có những cú sốc đáng kể, bao gồm cả lạm phát đình trệ trong những năm 1970 và bùng nổ chi tiêu tài khóa vào những năm 1980.

Các nhà phân tích của JPMorgan cho biết: “Sự thay đổi nhanh của nợ chỉ trong 15 năm đặt ra câu hỏi về tính bền vững”, đồng thời nhắc đến sự hỗn loạn trên thị trường tài chính Anh khi chính phủ đưa ra kế hoạch giảm thuế không có nguồn tài trợ.

Dựa trên khuôn khổ bền vững nợ, họ cũng ước tính rằng cán cân cơ bản – cho vay ròng không bao gồm lãi – của các thị trường phát triển sẽ cần cải thiện trung bình 3,8 điểm phần trăm so với mức hiện tại là -3,4% GDP chỉ để giữ cho nợ không tăng. Ổn định nợ ở Mỹ đòi hỏi phải thắt chặt chính sách ở mức 4,4% trong khi ở Nhật Bản – nền kinh tế lớn có mức nợ cao nhất – ngưỡng này lên tới 9%.

Nếu toàn bộ các thị trường phát triển mong muốn giảm nợ xuống mức trước khủng hoảng tài chính, thì việc giảm gần 40 điểm phần trăm nợ trên GDP đòi hỏi thặng dư cho vay sơ cấp là 4,3% trong 10 năm – mức thắt chặt tài chính khổng lồ 7,7 điểm phần trăm cần được duy trì trong một thập kỷ.

“Ổn định nợ? Hãy quên nó đi”, các nhà phân tích của JPMorgan cho biết.