VNReport»Kinh tế»Tài chính»HSBC: Cần đánh giá lại sức khỏe của ngành ngân hàng Việt Nam

HSBC: Cần đánh giá lại sức khỏe của ngành ngân hàng Việt Nam

11:50 - 11/05/2021

Theo HSBC, mối lo ngại lớn nhất với ngành ngân hàng là dư nợ cho vay tiêu dùng và nợ hộ gia đình. HSBC cũng cho rằng cần lưu ý đến rủi ro nợ xấu có hệ thống và thúc đẩy việc áp dụng các tiêu chuẩn Basel II.

Vì tầm quan trọng đối với nền kinh tế, đã đến lúc cần đánh giá lại sức khỏe của ngành ngân hàng Việt Nam. Đây là nhận định từ bộ phận Global Research của HSBC trong báo cáo “Vietnam At A Glance – What do banks’ balance sheets tell us?” (Sơ lược về Việt Nam – Bảng cân đối kế toán của các ngân hàng nói lên điều gì?).

HSBC Global Research vừa công bố báo cáo về ngành ngân hàng Việt Nam

HSBC Global Research vừa công bố báo cáo về ngành ngân hàng Việt Nam

HSBC đã phân tích bảng cân đối kế toán của các ngân hàng quốc doanh “Big 4”, chiếm một nửa tổng dư nợ toàn ngành. Theo báo cáo của HSBC, cho vay tiêu dùng tăng mạnh cùng với việc gia tăng nợ hộ gia đình vẫn là mối lo ngại lớn. Tỷ trọng cho vay hộ gia đình trong “Big 4” đã tăng đáng kể từ 28% năm 2013 lên 46% năm 2020. Nợ hộ gia đình tăng nhanh từ 25% GDP lên 61%. Tính theo lực lượng lao động, nợ tiêu dùng thậm chí đã tăng vọt từ 41% thu nhập lên hơn 100% từ năm 2013 đến 2020.

HSBC cho biết trong khi nợ hộ gia đình tăng vừa phải vào năm 2020, đòn bẩy tiêu dùng cao vẫn là mối lo ngại lớn, đặc biệt là khi thị trường lao động tiếp tục yếu kém. Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp chung đã giảm, nhưng phần lớn lực lượng lao động là lao động phi chính thức với mạng lưới an sinh xã hội còn nhỏ.

Nhìn bề ngoài, chỉ số thất nghiệp có vẻ khá tốt, giảm từ 2,7% trong quý 2/2020 xuống 2,4% trong quý 1/2021. Tuy nhiên, số việc làm vẫn thấp hơn so với trước đại dịch, và mức lương đã giảm lần đầu tiên trong những năm gần đây.

Về cơ cấu dư nợ cho vay theo kỳ hạn, nợ ngắn hạn (dưới 1 năm) chiếm tỷ trọng lớn với gần 60% trong nhóm “Big 4”. Chất lượng dư nợ khá tốt, chỉ 1% được xếp vào loại “mất”. Điều này phù hợp với việc tỷ lệ nợ xấu nội bảng tăng nhẹ từ 1,6% vào cuối năm 2019 lên 2,1% vào cuối quý 3/2020.

HSBC cho rằng mặc dù nợ xấu được trình bày trong bảng cân đối kế toán chỉ tăng nhẹ trong năm 2020, nhưng cần lưu ý rằng rủi ro nợ xấu hệ thống đang gia tăng. Nếu tính cả “các khoản cho vay bị suy giảm giá trị”, nợ xấu ước tính đã tăng từ dưới 5% trong năm 2019 lên 7% vào năm 2020. HSBC cũng giải thích rằng các khoản cho vay bị suy giảm giá trị là một định nghĩa rộng hơn về nợ xấu, bao gồm các khoản nợ đã bán cho VAMC và các khoản vay được cơ cấu lại theo Quyết định 780.

Tình hình nợ xấu của các ngân hàng quốc doanh Việt Nam

Tình hình nợ xấu của các ngân hàng quốc doanh Việt Nam

Về cơ cấu tín dụng theo lĩnh vực, tuy mỗi ngân hàng có sự phân bổ khác nhau nhưng lĩnh vực sản xuất, bán buôn/bán lẻ vẫn được ưu tiên và điều này được đánh giá là tốt cho triển vọng của nền sản xuất công nghiệp Việt Nam. Thực tế, trong thời gian qua, các cơ quan chức năng đã nhiều lần kêu gọi các ngân hàng hướng dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực sản xuất.

Tuy nhiên, tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro hơn như bất động sản cũng đã tăng tốc kể từ tháng 12 năm 2020, khiến Ngân hàng Nhà nước phải cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn.

Ngoài ra, HSBC cũng lưu ý việc tuân thủ Hiệp ước Basel II của các ngân hàng Việt Nam. HSBC cho rằng Việt Nam cần tiếp tục cải cách trong lĩnh vực ngân hàng, đã bị gián đoạn một phần bởi đại dịch.

Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của Việt Nam yếu hơn so với các nước trong khu vực ASEAN khi chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của Hiệp ước Basel II. Đặc biệt, hệ số CAR vẫn ở mức thấp tại một số ngân hàng quốc doanh. Vì vậy, Việt Nam cần đẩy nhanh kế hoạch tăng vốn, đẩy nhanh việc áp dụng tiêu chuẩn Basel II – vốn đã lùi hạn chót từ năm 2020 đến năm 2023.

Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng Việt Nam vẫn xếp sau các nước trong khu vực

Tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng Việt Nam vẫn xếp sau các nước trong khu vực

“Mặc dù không có rủi ro trước mắt, nhưng việc đẩy nhanh cải cách sẽ giúp các ngân hàng Việt Nam xây dựng vùng đệm về vốn và ngăn chặn những cú sốc tiêu cực trong tương lai”, HSBC khuyến nghị.