Các nhà cung cấp của Apple tại Việt Nam cạnh tranh gay gắt để giành người lao động

Các nhà tuyển dụng thu hút người lao động mới bằng tiền thưởng và quà tặng, Rest of World viết.

Đối với các nhà cung cấp của Apple tại Việt Nam, cuối mùa hè là mùa tuyển dụng. Trong những tháng trước đợt mua sắm cuối năm, các công ty như Luxshare và Foxconn cố gắng lấp đầy hàng nghìn vị trí lắp ráp cố định và tạm thời, sản xuất các sản phẩm như AirPods và iPad. Các công việc này từng ghi nhận sự cạnh tranh khốc liệt. Nhưng trong vài năm trở lại đây, khi ngày càng nhiều nhà sản xuất chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam, người lao động lại hưởng lợi vì có nhiều lựa chọn.

“Có nhiều nhà máy cạnh tranh cho cùng một nhóm người lao động, và rất nhiều nhà máy đã phải tăng chế độ đãi ngộ và tìm cách thu hút người lao động”, Tống Diệp Anh, giám đốc tiếp thị tại Việc 3 Miền, một công ty tuyển dụng cho các nhà cung cấp của Apple, chia sẻ với Rest of World. “Trước đây, khi nhu cầu việc làm cao, người lao động phải trả tiền để có việc làm. Bây giờ thị trường việc làm đã bão hòa, người lao động có quyền lựa chọn”.

Người lao động tan ca tại một nhà cung cấp của Apple ở Bắc Ninh. Ảnh: Linh Pham/Bloomberg/Getty Images.

Trên TikTok và Facebook, các doanh nghiệp sản xuất và nhà tuyển dụng của họ cố gắng thu hút sự chú ý của ứng viên bằng cách đăng video và tổ chức các buổi phát trực tiếp hàng ngày về các công việc mà họ tuyển dụng. Một số doanh nghiệp sản xuất hứa hẹn mức lương tháng lên tới 12 triệu đồng, cộng với tiền thưởng khi ký hợp đồng.

Trong một video đăng trên TikTok, một người tuyển dụng nói với một ứng viên xin việc tại Foxconn rằng công ty sẽ thưởng cho người này 500.000 đồng vì tự tìm việc không qua giới thiệu. Người tuyển dụng cho biết thêm rằng trong 2 tháng tới, bất cứ ai giới thiệu một người lao động sẽ được thưởng 500.000 đồng.

Năm ngoái, sự suy thoái trong ngành sản xuất điện tử của Việt Nam đã khiến hàng chục nghìn công nhân mất việc. Tuy nhiên, quý II năm nay, theo dữ liệu từ S&P Global, số đơn đặt hàng cho các nhà sản xuất Việt Nam đã tăng nhanh nhất trong hơn một thập kỷ.

“Hiện nay những người lao động này, đặc biệt là thế hệ trẻ, đã có công việc khác, nên không dễ đưa họ trở lại làm việc trong các nhà máy với những công việc đơn giản và khá nhàm chán cùng giờ làm việc dài”, David Yuen-Tung Chan, một nhà nghiên cứu tại Đại học Lĩnh Nam ở Hong Kong, chia sẻ với Rest of World qua email. Ông cho biết đây là tín hiệu để ngành sản xuất quan tâm hơn đến môi trường làm việc.

Vương Văn Hùng, một bảo vệ ở Luxshare, đưa người xem tham quan địa điểm làm việc của mình. TikTok/@vuongvanhung99

Việt Nam là địa điểm phổ biến nhất đối với các doanh nghiệp sản xuất công nghệ muốn đa dạng hóa ra ngoài Trung Quốc để tránh thuế quan của Mỹ. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đầu tư trực tiếp nước ngoài đã đổ bộ vào các dự án mới và tăng vốn trong các lĩnh vực bán dẫn, năng lượng, sản xuất linh kiện và điện tử trong 8 tháng đầu năm nay.

Các nhà cung cấp của Apple và các nhà cung cấp của họ đã tăng đáng kể sự hiện diện tại Việt Nam, với Luxshare, Foxconn và Goertek đều mở nhà máy mới. Năm 2015, Việt Nam chỉ có 8 nhà cung cấp của Apple, nhưng đã tăng lên 35 vào năm 2023, bao gồm các đơn vị lắp ráp AirPods, iPad và MacBook.

Một trong những ưu điểm chính của Việt Nam đối với các nhà sản xuất công nghệ là lực lượng lao động tương đối rẻ và dồi dào. Tiền lương công nhân sản xuất tại Việt Nam thấp hơn một nửa so với Trung Quốc, ngay cả khi mức lương tối thiểu thực tăng 11,3%/năm trong thập kỷ từ 2010 đến 2019, một trong những mức tăng nhanh nhất ở châu Á. Hồi tháng 7, Việt Nam đã tăng lương tối thiểu tháng thêm 6% lên 4,96 triệu đồng. Tuy nhiên, mức lương này thường không đủ và người lao động phải làm thêm giờ để trang trải cuộc sống. Các cuộc đình công trong ngành không phải là hiếm và người lao động thường xuyên đòi hỏi lương cao hơn, trợ cấp ăn, tiền thưởng và các chế độ phúc lợi khác.

Luxshare – công ty đã mở rộng sản xuất tại tỉnh Nghệ An trong năm nay – đang phải vật lộn để tuyển dụng lao động. Hồi tháng 3, Luxshare đã yêu cầu chính quyền địa phương hỗ trợ tuyển dụng 1.500 vị trí trống mỗi tháng. Đáp lại, chính quyền đã kêu gọi các trường đại học và trường dạy nghề địa phương cung cấp thực tập sinh và công nhân cho công ty.

3 tháng sau, tài khoản TikTok của Luxshare đăng một video thông báo rằng họ sẽ tăng phần thưởng cho những nhân viên giới thiệu thành công công nhân mới từ 1 triệu đồng lên 1,8 triệu đồng, nếu người mới đó làm việc trong công ty trong 60 ngày. Video đưa ra các mẹo về cách tìm kiếm ứng viên tiềm năng, chẳng hạn như đăng lên mạng xã hội, phát tờ rơi và khai thác mạng lưới cá nhân. Luxshare quảng cáo rằng “ngôi sao tuyển dụng” hàng đầu của mình đã giới thiệu thành công 37 người.

Công ty tuyển dụng Việc 3 Miền hứa tặng tiền và quà cho ứng viên. TikTok/@viec3mien

Vương Văn Hùng, một nhân viên bảo vệ 25 tuổi làm việc tại một cơ sở của Luxshare ở tỉnh Bắc Giang, đã “nâng tầm” cách giới thiệu của mình. Trên tài khoản TikTok cá nhân, anh đăng các video về cuộc sống làm việc hàng ngày, bao gồm chuyến tham quan ký túc xá của công ty nơi có bàn bóng bàn và bàn bi-a, phòng tập thể dục và phòng chơi game. “Nếu bạn chưa có việc làm, hãy liên hệ với tôi. Tôi sẽ giúp bạn từ A đến Z”, anh nói với gần 14.000 người theo dõi

Với mỗi người mà anh tuyển dụng được, Luxshare hứa sẽ trả 5 triệu đồng, anh nói với Rest of World. “Mọi người đều đăng bài, tuyển dụng và ai cũng muốn được bạn bè và người thân giới thiệu”, anh nói.

Nguyễn Quang Nghiêm, nhân viên quản lý tại Tri Thức Việt, công ty tuyển dụng có trụ sở tại Bắc Ninh, nói với Rest of World rằng công ty của anh tập trung nỗ lực trên mạng xã hội. Nếu “không đầu tư vào TikTok, không thể tìm được người lao động”, anh nói.

Tri Thức Việt điều hành nhiều tài khoản TikTok phổ biến. Chiến lược của công ty là cung cấp nhiều đặc quyền hơn, chẳng hạn như hoàn chi phí đi lại để phỏng vấn. Công ty cũng là đơn vị duy nhất cung cấp chỗ ở miễn phí cho người lao động tại ký túc xá, anh Nghiêm cho biết.

Việc 3 Miền trao cho các ứng viên phần thưởng bằng tiền mặt và quà tặng như ô và chăn. “Chúng tôi cung cấp dịch vụ đi lại với không gian chờ mát mẻ, chúng tôi chăm sóc họ khi họ bối rối”, Diệp Anh cho biết.

Trong 8 tháng đầu năm 2024, Trung Quốc đứng đầu về số dự án FDI đăng ký mới tại Việt Nam, chiếm gần 30%. Nhưng họ gặp khó khi tìm kiếm các kỹ thuật viên lành nghề nói tiếng Trung, theo công ty tuyển dụng Navigos Search. Pegatron, công ty có một nhà máy tại Hải Phòng, trợ cấp cho người lao động học tiếng Trung. Các buổi tuyển dụng trực tiếp của Foxconn trên TikTok đôi khi bao gồm các bài giới thiệu trực tiếp cho những người nói tiếng Trung.

Đó là cách Dương Quang Khánh, 21 tuổi, tìm được việc làm tại Foxconn Bắc Giang vào tháng 9. “Tôi thấy họ có khá nhiều chính sách phát triển sự nghiệp cho nhân viên, như gửi họ đến Trung Quốc để đào tạo”, sinh viên mới tốt nghiệp và đang học tiếng Trung chia sẻ với Rest of World.

Hùng, nhà tuyển dụng TikTok cho Luxshare, cho biết anh đã nói chuyện với hơn 100 ứng viên tiềm năng. Anh cho biết rằng sau cùng thì người lao động quan tâm nhất đến mức lương và môi trường làm việc: “Bây giờ người lao động có quá nhiều sự lựa chọn. Nhiều người đến, nhiều người đi. Họ nhảy việc giữa Luxshare, Foxconn và các công ty khác”.

Theo: https://restofworld.org/2024/apple-suppliers-vietnam-bonus/