Các nước khác có thể không học được nhiều điều từ thỏa thuận thương mại Mỹ-Anh

Với quy mô tương đối hẹp và bao gồm những vấn đề chỉ liên quan đến Anh, thỏa thuận ngày 8/5 có thể không cung cấp cho những quốc gia khác một lộ trình rõ ràng để đàm phán với Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đạt được thỏa thuận thương mại đầu tiên, hơn một tháng sau khi công bố thuế quan “Ngày giải phóng”. Nhưng thỏa thuận với Anh – có quy mô tương đối hẹp và bao gồm những vấn đề chỉ liên quan đến nước này – có thể không cung cấp cho những quốc gia khác một lộ trình rõ ràng để học theo.

Đầu tiên, Mỹ có thặng dư thương mại với Anh, trong khi nhiều đối tác thương mại khác như Trung Quốc, EU và Nhật Bản đều có thặng dư thương mại với Mỹ. Chính quyền Trump đã nhiều lần khẳng định thặng dư thương mại của các nước khác với Mỹ là một vấn đề mà họ rất khó chịu.

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố thỏa thuận thương mại với Anh ở Phòng Bầu dục ngày 8/5. Ảnh: Jim Watson/AFP.

Theo thỏa thuận, 100.000 xe ô tô sản xuất ở Anh được giảm thuế quan vào Mỹ từ 27,5% xuống còn 10%, và thuế quan đối với thép sẽ được giảm từ 25% về 0%.

Những điều khoản này sẽ giúp các ngành công nghiệp ô tô và thép của Anh. Năm 2023, các hãng xe hơi ở Anh như Jaguar Land Rover đã xuất khẩu số ô tô trị giá 8,3 tỷ USD sang bở bên kia Đại Tây Dương, bằng gần 1/5 tổng giá trị xuất khẩu của ngành ô tô Anh. Trong khi đó, việc không bị áp thuế quan đến Mỹ sẽ giúp thép của Anh có khả năng cạnh tranh tốt so với những nước khác.

Nhưng không phải đối tác thương mại nào của Mỹ cũng xuất khẩu đáng kể ô tô hay thép, nên việc giảm thuế quan với các ngành này không áp dụng được với mọi quốc gia.

So với trước khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, các doanh nghiệp xuất khẩu của Anh đang có vị thế kém hơn, vì tất cả các mặt hàng không có trong thỏa thuận ngày 8/5 vẫn phải chịu thuế quan 10%. Ở chiều ngược lại, Anh giảm thuế quan đối với một số sản phẩm từ Mỹ bao gồm thịt bò và ethanol. Một hãng hàng không của Anh cũng đặt hàng 10 tỷ USD máy bay Boeing.

Việc đưa ra những nhượng bộ như vậy trong khi vẫn ở tình thế xấu hơn so với trước khi ông Trump khởi động chiến tranh thương mại toàn cầu không dễ chấp nhận đối với những nền kinh tế lớn như Trung Quốc và EU. Họ cũng có thể không muốn bị xem là chịu khuất phục trước các yêu sách của ông Trump.

Thỏa thuận Mỹ-Anh cho thấy các nước nhiều khả năng vẫn bị áp thuế quan tối thiểu 10% với đa số các mặt hàng, bất kể họ đưa ra nhượng bộ nào.

Hai nền kinh tế có mức độ tương đồng nhất định về những vấn đề phi thuế quan như tiêu chuẩn lao động, bán phá giá, quy định môi trường hay kiểm soát tiền tệ. Vì vậy, thỏa thuận ngày 8/5 không đưa ra bản mẫu đàm phán nào cho các quốc gia có nhiều hạn chế thương mại phi thuế quan như Trung Quốc.

Đối với EU, một điểm đáng chú ý trong thỏa thuận ngày 8/5 là Anh không phải thay đổi thuế dịch vụ số với các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ như Meta và Amazon. EU hiện không đánh thuế tương tự Anh, nhưng khối này đã phạt các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ hàng tỷ USD theo quy định về nội dung số và chống độc quyền. Điều này có khả năng được chính quyền Trump bỏ qua trong đàm phán thương mại với EU.

Thỏa thuận Mỹ-Anh cũng không nhắc đến thuế giá trị gia tăng – mà Nhà Trắng từng nhiều lần chỉ trích gây ra bất lợi không công bằng với các doanh nghiệp xuất khẩu của Mỹ – cho thấy vấn đề này có thể thỏa hiệp được.

Đối với Trung Quốc, một điểm tích cực của thỏa thuận Anh-Mỹ là nó có vẻ không yêu cầu hai nước phối hợp để cô lập Trung Quốc – một mục tiêu mà các cố vấn Nhà Trắng đã nhắc đến trong đàm phán với các nước.

Dù có quy mô hạn chế, việc có được thỏa thuận thương mại đầu tiên có thể tạo đà cho chính quyền Trump đạt được những thỏa thuận tiếp theo, trong bối cảnh họ đối mặt với áp lực từ thị trường và giới doanh nghiệp để hạ nhiệt cuộc chiến thương mại.

Tham khảo:

https://www.tradingview.com/news/reuters.com,2025:newsml_L4N3RG2DT:0-us-uk-trade-deal-offers-fuzzy-blueprint-for-others/

https://www.wsj.com/economy/trade/trump-us-uk-trade-deal-de54d812