VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Tại sao giá dầu không tăng đột biến bất chấp xung đột Israel-Iran?

Tại sao giá dầu không tăng đột biến bất chấp xung đột Israel-Iran?

10:27 - 17/06/2025

Trong bối cảnh nguồn cung dồi dào và có nhiều lý do để tin rằng cuộc xung đột sẽ được kiềm chế, khả năng giá dầu tăng đột biến được đánh giá là thấp.

Tin tức quan trọng trên thị trường dầu mỏ kể từ khi Israel tấn công chương trình hạt nhân của Iran là giá không tăng đột biến. Dầu thô Brent tăng từ khoảng 66 USD/thùng lên mức cao nhất 78 USD vào tuần trước, nhưng đến tối hôm qua, giá đã giảm xuống dưới 72 USD. Thị trường không cho thấy dấu hiệu hoảng loạn trong bối cảnh nguồn cung dồi dào.

Sản lượng dầu toàn cầu hiện có đủ khả năng để đối phó với mọi thứ trừ những gián đoạn nghiêm trọng nhất. Ả Rập Xê Út đã tăng sản lượng, cũng như Guyana, Brazil và Canada. Sản lượng của Mỹ đạt mức kỷ lục 13,5 triệu thùng/ngày vào tháng 3. Một số công ty dầu đá phiến của Mỹ – đã ngừng hoạt động khi giá giảm về gần 60 USD – có thể trở lại khi giá từ 70 USD trở lên.

Ảnh: Reuters/FT.

Ảnh: Reuters/FT.

Quan điểm phổ biến trong giới phân tích là giá vẫn có thể tăng, nhưng khả năng tăng đột biến là thấp. “Những gì tôi thấy trên kênh của mình không phải là mức giá cao nhất đã xuất hiện”, mà là hầu hết mọi người đều bác bỏ những rủi ro lớn nhất như đóng Eo biển Hormuz, theo Rory Johnston, nhà sáng lập Commodity Context.

Dù không thể đoán trước được chiến tranh, có nhiều lý do để tin rằng cuộc xung đột sẽ được kiềm chế: Iran đang ở thế yếu và Israel có sự hỗ trợ ngầm của Mỹ. Ngoại trừ cuộc xâm lược Ukraine của Nga, những biến động lớn và liên tục của giá dầu trong thế kỷ này được thúc đẩy bởi các xu hướng địa kinh tế lớn, không phải là địa chính trị.

Tại sao cuộc xung đột này không làm tăng đột biến giá dầu như chiến tranh Ukraine? Bởi vì Nga sản xuất lớn hơn nhiều Iran cả về dầu và khí đốt, và vì châu Âu đã quá phục thuộc vào nguồn cung của Nga, khiến chuỗi cung ứng phải được sắp xếp lại nhiều. Ngoài ra, ở thời điểm đó, nền kinh tế thế giới đang tăng tốc sau khi dỡ phong tỏa Covid-19, dẫn đến nhu cầu dầu cao hơn. Hiện tại, nền kinh tế thế giới được dự báo sẽ chậm lại.

Dù vậy, những sự kiện địa chính trị thường gây ra sự gián đoạn ngắn hạn cho giá dầu – dù đôi khi hướng đi của giá ngược với logic thường. Ví dụ, cuộc xâm lược Iraq của Mỹ ban đầu khiến giá dầu giảm vào tháng 3/2003, mặc dù giá tăng sau đó.

Nhưng nhìn chung, những sự kiện bất ổn ở Trung Đông, đặc biệt là những sự kiện ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng hoặc xuất khẩu dầu, làm tăng giá dầu. Một trong những biến động giá trong ngày lớn nhất gần đây là khi drone của Iran tấn công các mỏ dầu và cơ sở lọc dầu của Ả Rập Xê Út vào năm 2019, khiến chúng ngừng hoạt động trong vài ngày và làm giảm nguồn cung toàn cầu.

Năm 2023, khi Hamas tấn công nam Israel, giá cũng tăng vì thị trường sợ leo thang lên xung đột toàn diện trong khu vực. Nhưng nỗi lo này đã không trở thành hiện thực, và giá dầu trở về mức cũ chỉ một tháng sau vụ khủng bố.

Kể từ đó, thị trường đã học cách phớt lờ căng thẳng gia tăng trong khu vực. Khi Iran và Israel chạm trán vào tháng 4/2024 và tháng 10/2024, giá dầu không có chuyển động lớn.

Tuy nhiên, sự kiện mới nhất nghiêm trọng hơn so với những sự kiện đó. Dù giá dầu nhiều khả năng sẽ không tăng đột biến, không thể hoàn toàn bỏ qua những rủi ro xác suất thấp nhưng tác động lớn.

Một khả năng như vậy mà ông Johnston đưa ra là Israel, bị tấn công vào các thành phố của mình, trả đũa bằng cách tấn công những cơ sở xuất khẩu dầu của Iran trên Đảo Kharg (cho đến nay, Israel chỉ tấn công vào các cơ dầu phục vụ thị trường trong nước của Iran). Một khi khả năng xuất khẩu bị tổn hại, Iran sẽ ít chịu thiệt hại hơn nếu họ đặt mìn ở Eo biển Hormuz. Họ cũng có thể tấn công các cơ sở dầu mỏ của những nước khác trong khu vực, như từng làm vào năm 2019. Một cuộc chiến tranh rộng hơn có thể xảy ra.

Tham khảo:

https://www.ft.com/content/71b2e681-0a8f-4c7c-b698-df918af64764

https://www.wsj.com/opinion/iran-israel-oil-prices-sanctions-trump-white-house-congress-lindsey-graham-c2c4d6b8