VNReport»Kinh tế»Tiêu dùng»Xuất khẩu gạo Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh hơn Thái Lan

Xuất khẩu gạo Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh hơn Thái Lan

16:29 - 18/06/2025

Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) dự báo xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2025 đạt khoảng 7,9 triệu tấn, trong khi Thái Lan chỉ đạt 7 triệu tấn – mức thấp kỷ lục trong nhiều năm.

Theo số liệu cập nhật mới nhất từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam hiện ở mức 388 USD/tấn, cao hơn 10 USD/tấn so với gạo 5% tấm của Ấn Độ nhưng vẫn thấp hơn 10 USD/tấn so với gạo Thái Lan. Đối với gạo tẻ thường chủng loại 25% tấm, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang là 362 USD/tấn, thấp hơn 18 USD/tấn so với gạo Thái Lan và thấp hơn 5 USD/tấn so với gạo Ấn Độ.

Trong khi đó, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến hết tháng 5/2025, Việt Nam đã xuất khẩu 4,5 triệu tấn gạo, thu về 2,34 tỷ USD. Mặc dù khối lượng tăng 12,2% so với cùng kỳ năm 2024, giá trị lại giảm 8,9%, do giá gạo xuất khẩu trung bình chỉ đạt 516,4 USD/tấn, giảm mạnh 18,7% so với năm 2024. Riêng tháng 5/2025, lượng gạo xuất khẩu đạt 1,1 triệu tấn, tương đương 573,1 triệu USD, cho thấy sản lượng ấn tượng nhưng giá đang giảm sâu.

Giá gạo giảm phản ánh ảnh hưởng lớn từ thị trường thế giới, đặc biệt là sự trở lại của nguồn cung gạo Ấn Độ. Theo đó, sau một năm tạm dừng, từ cuối năm 2024, Ấn Độ đã dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo, khiến nguồn cung toàn cầu tăng vọt. Với sản lượng lớn và giá bán cạnh tranh, gạo Ấn Độ đang gây áp lực mạnh lên các quốc gia xuất khẩu khác, trong đó có Việt Nam. Cùng với đó, một số thị trường truyền thống như Philippines và Indonesia đã giảm nhập khẩu do tích lũy đủ dự trữ từ năm 2024, chờ thời điểm giá giảm mới tái nhập.

Dù vậy, trong 5 tháng đầu năm 2025, Philippines tiếp tục là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần 41,4%, tuy nhiên giá trị xuất khẩu sang thị trường này trong 4 tháng đầu năm 2025 đã giảm 21,8%. Ngược lại, một số thị trường khác như Bờ Biển Ngà và Trung Quốc lần lượt tăng 2,7 lần và 83,7% so với cùng kỳ năm trước.

Gạo chất lượng cao chiếm khoảng 60-70% tổng lượng xuất khẩu

Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) dự báo xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2025 đạt khoảng 7,9 triệu tấn, trong khi Thái Lan chỉ đạt 7 triệu tấn, đây là mức thấp kỷ lục trong nhiều năm. Đặc biệt, trong báo cáo phân tích mới nhất, USDA nhận định: Gạo Thái Lan đang dần mất sức cạnh tranh, nhất là tại thị trường Philippines – nơi người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến giá. Đồng baht tăng giá, cộng với chi phí sản xuất cao, đang đẩy giá gạo Thái Lan vượt xa gạo Việt Nam. Trong khi đó, nguồn cung dồi dào từ Ấn Độ và xu hướng tích trữ lương thực tại chỗ của một số quốc gia càng làm thị trường thêm khốc liệt.

Đáng chú ý, dù giá xuất khẩu bình quân đang giảm, phân khúc gạo cao cấp của Việt Nam vẫn giữ được mức giá cao và tăng trưởng ổn định. Điển hình là gạo ST25 từng đạt giải “gạo ngon nhất thế giới” hiện có thể bán với giá lên tới 1.200 USD/tấn tại thị trường châu Âu.

Trước áp lực giá cả và cạnh tranh gay gắt, ngành lúa gạo Việt Nam đang thể hiện quyết tâm chuyển đổi theo hướng chất lượng cao. Hiện nay, gạo chất lượng cao chiếm khoảng 60-70% tổng lượng xuất khẩu, gạo cao cấp có thương hiệu chiếm khoảng 15%, còn lại là gạo thường. Gạo Việt đang từng bước thoát khỏi hình ảnh gạo giá rẻ để tiếp cận các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU hay Canada.

Minh chứng rõ nét cho định hướng này là sự kiện Công ty Trung An xuất khẩu 500 tấn gạo Japonica mang nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” sang Nhật Bản vào ngày 5/6/2025. Lô gạo này được định giá 850 USD/tấn theo giá FOB tại TP.HCM, và thậm chí trên 1.000 USD/tấn theo giá CIF, đây là mức giá tương đương với dòng gạo cao cấp nhất của Thái Lan và gấp đôi gạo thơm thông thường của Việt Nam.

Ngoài Nhật Bản, các thị trường như Hàn Quốc, EU, và Canada cũng là điểm đến chiến lược để nâng cao giá trị gạo Việt Nam. Tại Canada, nơi có hơn 7 triệu người gốc Á, gạo Việt Nam hiện chỉ chiếm dưới 2% thị phần, cho thấy dư địa tăng trưởng rất lớn, đặc biệt nhờ các Hiệp định thương mại tự do giúp giảm thuế. Tại Singapore, quốc gia nhập khẩu tới 90% thực phẩm, gạo Việt đứng thứ ba về cung cấp, sau Ấn Độ và Thái Lan. Tốc độ tăng trưởng ổn định những năm qua khẳng định khả năng gạo Việt chinh phục người tiêu dùng khó tính ở Đông Nam Á.

https://vneconomy.vn/xuat-khau-gao-viet-nam-dang-co-loi-the-canh-tranh-hon-thai-lan.htm