VNReport»Kinh tế»Bất động sản»Doanh nghiệp Trung Quốc thâu tóm đất khắp thế giới

Doanh nghiệp Trung Quốc thâu tóm đất khắp thế giới

10:48 - 19/07/2021

Các doanh nghiệp Trung Quốc đang mua rất nhiều đất ở châu Á và châu Phi, gây lo ngại về an ninh.

Không chỉ dừng lại ở chiến lược xâm chiếm biển và xuất khẩu cơ sở hạ tầng, Trung Quốc cũng đang phô diễn sức mạnh bằng việc thâu tóm đất đai ở nước ngoài thông qua các doanh nghiệp.

Các công ty Trung Quốc đang mua nhiều đất ở châu Á và châu Phi, theo Nikkei Asia. Tổng diện tích đất được các công ty này mua hoặc thuê trong thập kỷ qua bằng tổng diện tích đất của Sri Lanka hoặc Lithuania và lớn hơn nhiều so với các doanh nghiệp bất động sản của Mỹ và các nước lớn khác.

Ngày càng có nhiều lo ngại rằng các nước mới nổi và đang phát triển, với tư cách là nguồn cung cấp lương thực và tài nguyên thiên nhiên, sẽ nằm trong tầm ảnh hưởng của Trung Quốc. Các tác động an ninh cũng là yếu tố đáng lo ngại.

Nhật Bản và các nước lớn khác không thể coi thường xu hướng này của Trung Quốc. Hideki Hirano, giáo sư tại Đại học Himeji, nhà nghiên cứu về việc mua lại đất của các nhà đầu tư nước ngoài, cho biết: “Các quy định cần được thắt chặt hơn nữa để ngăn chặn tình trạng đất đai bị mua lại không kiểm soát”.

Các công ty Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào các đồn điều chuối ở miền bắc Myanmar.

Các công ty Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào các đồn điều chuối ở miền bắc Myanmar.

Một ví dụ là, ở bang Kachin, miền bắc Myanmar, các công ty Trung Quốc đang tham gia rất nhiều vào lĩnh vực trồng chuối, theo các cuộc khảo sát của các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức khác. Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, xuất khẩu chuối từ Myanmar đã tăng gấp 250 lần từ 1,5 triệu USD năm 2013 lên 370 triệu USD năm 2020. Hầu hết các sản phẩm được xuất sang Trung Quốc.

Người dân địa phương cho biết, các đồn điền trồng chuối tiếp tục hoạt động ở Kachin kể từ sau cuộc đảo chính quân sự vào tháng Hai, bởi vì chúng là nguồn thu thuế quan trọng cho các lực lượng vũ trang Myanmar.

Ở tỉnh Bình Phước, Việt Nam, sản xuất cao su thiên nhiên là một ngành công nghiệp quan trọng. Nhưng ngành công nghiệp đó hiện đang bị đe dọa do hoạt động của New Hope Liuhe, một công ty chăn nuôi hàng đầu Trung Quốc. Doanh nghiệp này đang nuôi một đàn lợn khổng lồ trên mảnh đất rộng 75 ha được phát triển vào năm 2019. New Hope cũng đã mở rộng ở miền Trung và miền Bắc Việt Nam, lấy trang trại lợn ở Bình Phước làm hình mẫu.

Theo Land Matrix, một tổ chức giám sát đất đai châu Âu, các công ty Trung Quốc đã giành được quyền kiểm soát 6,48 triệu ha đất dành cho nông nghiệp, lâm nghiệp và khai thác mỏ trên khắp thế giới từ năm 2011 đến năm 2020. Con số đó cao hơn mức 1,56 triệu ha do các công ty Anh kiểm soát, 860.000 ha do các công ty Mỹ nắm giữ và 420.000 ha do các doanh nghiệp Nhật Bản kiểm soát.

Các doanh nghiệp Trung Quốc đang nhanh chóng mua đất ở nước ngoài để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong nước do sự phát triển kinh tế của Trung Quốc. Mua đất ở nước ngoài giúp các doanh nghiệp này tiếp cận ổn định với các nguồn tài nguyên thiên nhiên khi nguồn cung trên thế giới thắt chặt.

Ở Cộng hòa Dân chủ Congo, phần lớn đất là rừng. Trong bối cảnh giá gỗ tăng cao, một công ty Trung Quốc, Wan Peng, đã vận chuyển số lượng lớn gỗ từ nước Trung Phi này sang Trung Quốc.

Các công ty Trung Quốc cũng đang mua lại các mỏ. China Minmetals đã đầu tư 280 triệu USD vào Tanzania, ở miền nam châu Phi, vào năm 2019. Công ty khai thác kim loại màu Trung Quốc đã rót 730 triệu USD vào hoạt động khai thác ở Guinea vào năm 2020, theo Viện nghiên cứu chính sách công của Mỹ. Các khoản đầu tư được cho là nhằm giành quyền tiếp cận khoáng sản để làm pin xe điện.

Các quốc gia chấp nhận đầu tư của Trung Quốc chịu rủi ro tiềm ẩn khi họ ngày càng phụ thuộc vào nước này. Các chuyên gia cho rằng Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của Bắc Kinh, một chương trình phát triển cơ sở hạ tầng đa quốc gia khổng lồ, là một bẫy nợ. Các quốc gia mắc nợ Trung Quốc trong nỗ lực thúc đẩy sự phát triển và sau đó không thể thoát khỏi sự kiểm soát của nước này.

Khi China Harbour Engineering (CHEC) phát triển một cảng ở miền nam Sri Lanka, nước này không có khả năng trả các khoản vay cho Trung Quốc và đã bàn giao cảng cho CHEC theo hợp đồng thuê 99 năm. Đây là một ví dụ điển hình của bẫy nợ.

Vào tháng 5, CHEC đã giành được đơn đặt hàng xây dựng một tuyến đường cao tốc ở Colombo, thành phố lớn nhất của Sri Lanka. Công ty Trung Quốc sẽ tiếp tục sở hữu đường cao tốc sau khi hoàn thành, chỉ giao lại cho Sri Lanka kiểm soát sau khi thu phí 18 năm. Cũng đã xuất hiện những lời chỉ trích về quá trình đấu thầu thiếu minh bạch cho các tuyến đường cao tốc ở Colombo.

Các động thái của Trung Quốc nhằm mua tài sản ở nước ngoài đang làm phát sinh các biện pháp đối phó trên khắp thế giới.

Vào tháng 6, Quốc hội Nhật Bản đã ban hành luật mới nhằm thắt chặt các quy định về thu hồi và sử dụng đất ở những nơi được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia. Bộ luật nhằm vào Trung Quốc này được lập để ngăn chặn các giao dịch đất đáng ngờ của các doanh nghiệp nước ngoài. Đã có trường hợp các thực thể nước ngoài sở hữu đất gần căn cứ của Lực lượng Phòng vệ Trên không của Nhật Bản ở Chitose, Hokkaido.

Ngoài ra, “có những trường hợp đất thuộc sở hữu danh nghĩa của công dân Nhật Bản, nhưng đứng sau là các thực thể Trung Quốc”, một người có liên hệ với Cơ quan Tình báo An ninh Công cộng Nhật Bản cho biết.