Biểu tình tại Mỹ sau phán quyết về quyền phá thai

Ngày 24/6, Tòa án tối cao Mỹ phán quyết quyền phá thai – vốn được bảo vệ từ năm 1973 trong vụ kiện Roe và Casey – không phải là quyền hiến định. Phán quyết này mở đường cho các tiểu bang quyết định về vấn đề cấm phá thai.

“Hiến pháp không trao quyền phá thai, phán quyết trong vụ kiện Roe và Casey sẽ được đảo ngược. Thẩm quyền liên quan vấn đề phá thai được trả lại cho nhân dân và các đại diện mà họ đã bỏ phiếu chọn” – phán quyết nêu.

Phán quyết nhận được 6 phiếu thuận và 3 phiếu chống, khi phe bảo thủ chiếm thế đa số trong Tòa án Tối cao.

Trong khi chỉ một vài người ăn mừng, phản ứng của phần lớn mọi người và quốc gia là phẫn nộ, cũng như lo sợ phán quyết sẽ lan truyền tác động của nó đến toàn thế giới, tạo thành “bước thụt lùi” cho lịch sử đấu tranh về nhân quyền nói chung và quyền của phụ nữ nói riêng.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đưa ra lời chỉ trích mạnh mẽ: “Phụ nữ Mỹ ngày nay có ít tự do hơn mẹ của họ. (Phán quyết này) là một sự xúc phạm đối với họ”. Bà Pelosi nhấn mạnh rằng phán quyết là một sự xâm phạm đến “quyền tự do sinh sản” của phụ nữ. “Đó là một cái tát vào mặt phụ nữ”, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi xúc động nói, đồng thời cam kết “quốc hội sẽ tiếp tục hành động để vượt qua chủ nghĩa cực đoan và bảo vệ người dân Mỹ”.

Biểu tình sục sôi khắp nước Mỹ sau khi Tòa án Tối cao quyết định chấm dứt quyền phá thai của phụ nữ. Bên ngoài tòa án và trên khắp đất nước, hàng nghìn người tụ tập để biểu tình, có tiếng la hét tức giận, và cả những giọt nước mắt thất vọng khi quyền tự quyết đối với chính cơ thể của họ bị xâm phạm.

Nhiều tiếng nói ủng hộ quyền phá thai kêu gọi “đình công tình dục” để phản đối phán quyết của Tòa án tối cao Mỹ. Những người hưởng ứng kêu gọi phụ nữ không quan hệ, kể cả với chồng, để tránh mang thai ngoài ý muốn.

“Nếu chúng ta không thể có lựa chọn sau khi quan hệ tình dục thì tại sao phải làm vậy?”, cô Caroline Healey, 22 tuổi, nói khi tham gia cuộc biểu tình ở Manhattan.

“Nếu anh không xuống đường đấu tranh cho quyền lợi của tôi thì anh không xứng đáng quan hệ với tôi”, một phụ nữ khác nói.

Trong khi đó, cô Maya Demri, từng là nạn nhân bị hiếp dâm, nói rằng “không thể hình dung các chị em ở những bang đỏ (cấm phá thai) sẽ ra sao nếu họ mang thai do hiếp dâm”.

Phong trào kêu gọi “đình công tình dục” cũng đang lan rộng trên mạng và trở thành xu hướng trên mạng Twitter với gần 27.000 tweet vào ngày 25/6.

“Hỡi phụ nữ Mỹ, hãy cam kết. Vì Tòa án Tối cao đảo ngược vụ kiện Roe và Casey, chúng ta không thể chịu rủi ro của việc mang thai ngoài ý muốn. Vì vậy, chúng ta sẽ không quan hệ với bất cứ người đàn ông nào, kể cả chồng, trừ khi các bạn đang muốn có con”, một người viết trên Twitter.

David Miliband, Chủ tịch Ủy ban Cứu hộ Quốc tế và là cựu Ngoại trưởng Anh, tin rằng quyết định của Tòa án Tối cao “đánh dấu một ngày đen tối đối với quyền sinh sản và quyền tự chủ về cơ thể không chỉ ở Mỹ mà trên toàn thế giới”.

Debora Diniz, giáo sư khoa luật tại Đại học Brasília, Brazil, nhận định hôm 24/6 là “ngày đau khổ đối với phụ nữ, trẻ em gái và mọi người ở Mỹ”.

“Tôi bày tỏ tình đoàn kết của tôi với tất cả phụ nữ, trẻ em gái và những người khác sống ở Mỹ, nơi phá thai không an toàn và bị hình sự hóa”, bà nói.

Ở lục địa bên kia, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng chia sẻ nỗi lo ngại đối với các quyền của phụ nữ ở Mỹ: “Tôi bày tỏ lòng đoàn kết với những phụ nữ có quyền tự do ngày nay đang bị Tòa án Tối cao Mỹ thách thức”.

Ngược lại, những người ủng hộ phán quyết chỉ trích rằng việc phá thai là không tôn trọng “quyền lựa chọn” của thai nhi và có thể đe dọa tính mạng của phụ nữ. “Có một điều mà những người ủng hộ phong trào phá thai ‘cơ thể của tôi, lựa chọn của tôi’ không hiểu là chúng – những thai nhi bị phá bỏ – chưa bao giờ được trao quyền ‘lựa chọn'” – một người ủng hộ phán quyết của tòa chia sẻ.

Chỉ vài giờ sau phán quyết, ít nhất 8 bang ở Mỹ đã lập tức ban hành lệnh cấm phá thai và dự kiến sẽ có thêm nhiều bang khác trong những tuần tới. Ước tính sẽ có khoảng một nửa số bang ở Mỹ tham gia cấm phá thai theo nhiều hình thức.

Ngày 25/6, người phát ngôn Nhà Trắng Karine Jean-Pierre nói rằng Tổng thống Joe Biden tôn trọng Tòa án Tối cao và ông đang tìm kiếm thêm “các giải pháp” sau quyết định nói trên. Trước đó, sau phán quyết, ông Biden đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ. “Tòa án tối cao đã đưa ra một số quyết định kinh khủng”, ông nói.