VNReport»Kinh tế»Tiêu dùng»Cạn quỹ bình ổn xăng dầu

Cạn quỹ bình ổn xăng dầu

14:26 - 17/05/2022

Với việc Quỹ bình ổn giá xăng dầu âm rất sâu, các chuyên gia kinh tế cho rằng có thể cân nhắc giảm thêm thuế, phí để kìm giá xăng dầu.

Liên Bộ Công Thương – Tài chính vừa điều chỉnh giá xăng dầu vào ngày 11/5. Theo đó, mỗi lít xăng RON 95 tăng lên mức 29.980 đồng/lít, E5 RON 92 là 28.950 đồng/lít. Đây là lần tăng giá thứ 3 liên tiếp kể từ cuối tháng 4. Sau lần tăng này, giá xăng RON 95 đã lập đỉnh mới, cao hơn mức thiết lập hồi giữa tháng 3 là 160 đồng/lít. Còn xăng E5 RON 92 giảm khoảng 30 đồng/lít so với mức đỉnh hồi tháng 3.

Mới đây, cơ quan điều hành tiếp tục không chi Quỹ bình ổn xăng dầu đối với các mặt hàng xăng và dầu diesel. Mức chi quỹ với dầu hỏa tăng lên 300 đồng/lít, dầu mazut 33 đồng. Trong khi đó, cơ quan điều hành trích Quỹ bình ổn với xăng RON 95, xăng E5 RON 92 và dầu diesel là 100 đồng/lít. Khi giá xăng dầu ở mức cao trong thời gian gần đây, nhà điều hành vẫn thường xuyên trích lập Quỹ bình ổn, trong bối cảnh một số doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đang âm sâu quỹ.

Cụ thể, theo số liệu của cơ quan quản lý, đến hết tháng 12/2021, tổng số dư Quỹ bình ổn giá xăng dầu là gần 899 tỷ đồng. Quý I năm nay, số tiền trích lập cho các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu gần 602 tỷ đồng, tuy nhiên số tiền chi lên tới 1.671 tỷ đồng. Với những con số này, đến cuối tháng 3, số dư Quỹ bình ổn giá xăng dầu trong nước đã giảm xuống âm 170 tỷ đồng.

Trước 3h ngày 11/5, Quỹ bình ổn giá xăng dầu hình thành tại Petrolimex âm 53 tỷ đồng. Trong khi đó, theo số liệu đến ngày 21/4, Quỹ bình ổn hình thành tại Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) âm tới 1.065 tỷ đồng. Ngoài ra, nhiều nhà bán lẻ xăng dầu khác cũng đang bị âm sâu quỹ như CTCP Xây dựng Tân Nhật Minh (-114 tỷ), Công ty TNHH Petro Bình Minh (-110 tỷ), Công ty TNHH TM&DV Long Hưng (-95 tỷ), Công ty TNHH Hải Linh (-91 tỷ) …

Quỹ Bình ổn giá xăng dầu hiện âm rất sâu.

Quỹ bình ổn giá xăng dầu hiện âm rất sâu.

PGS TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho biết, về bản chất, Quỹ bình ổn xăng dầu sử nguồn nguồn tiền mà người dân trích ra từ giá xăng dầu, để cơ quan nhà nước sử dụng như một công cụ quản lý để điều chỉnh giá xăng dầu ở những thời điểm giá tăng sốc. Tuy nhiên, thực tế gần đây cho thấy, khi giá dầu thế giới tăng, các doanh nghiệp cũng phải mạnh tay chi quỹ. Khi giá giảm, người tiêu dùng không được mua giá thấp ngay, vì cơ quan điều hành vẫn phải trích vào để bù đắp quỹ âm trước đó, chưa kể là có dư để chi cho những lúc giá dầu thế giới tăng cao.

PGS TS Thịnh cũng cho rằng, liên Bộ Công Thương – Tài chính khi điều hành giá cần xem xét lại việc sử dụng Quỹ bình ổn xăng dầu cho phù hợp, linh hoạt, hiệu quả và bền vững. Ngoài ra, cần nghiên cứu thêm các biện pháp giảm thuế, phí để chống đà tăng giá xăng dầu.

Cùng chung quan điểm, TS Nguyễn Đình Ánh cho rằng, việc điều hành giá xăng dầu là rất quan trọng đối với kiểm soát chi phí đầu vào và lạm phát. Hiện, dư địa kiểm soát giá xăng dầu vẫn còn, nhưng có sự đánh đổi giữa giảm thu ngân sách và kiểm soát đà tăng giá xăng dầu. Theo ông, hiện nay, mỗi lít xăng đến tay người tiêu dùng phải gánh 38-40% thuế, phí và được tạo thành từ giá CIF của xăng dầu thành phẩm nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu 10%, thuế giá trị gia tăng 10%, thuế bảo vệ môi trường 1.900-2.000 đồng. Ngoài ra, lợi nhuận định mức, chi phí định mức, chi phí vận chuyển … chiếm từ 5-8%.

“Thu ngân sách chiếm từ 30-50% giá bán lẻ xăng dầu trên mỗi một lít xăng, đây là dư địa rất lớn để nhà chức trách điều hành giá xăng dầu. Ví dụ, một lít xăng 30.000 đồng, dư địa điều hành còn khoảng 10.000 – 15.000 đồng, chứ không chỉ 2.000 đồng giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu từ đầu tháng 4 đến hết năm nay”, TS Ánh nhận định. “Chỉ có điều việc giảm thuế phí cần cân nhắc, đánh đổi giữa một bên là thu ngân sách và một bên là giảm giá giá xăng dầu để phục vụ mục tiêu trong chương trình phát triển, phục hồi kinh tế”.