VNReport»Top»Dạy con thông minh bố mẹ cần tránh 5 câu nói này

Dạy con thông minh bố mẹ cần tránh 5 câu nói này

07:37 - 10/05/2023

Ngôn ngữ và giao tiếp là một trong những điều vô cùng quan trọng trong quá trình nuôi dạy con cái — đặc biệt là trong lúc chúng ta nóng nảy.

Khi một đứa trẻ cư xử không đúng mực hoặc nổi cơn thịnh nộ, cha mẹ sẽ làm bất cứ điều gì để khiến con bình tĩnh hơn. Tiến sĩ Tovah Klein, nhà tâm lý học trẻ em và là tác giả của cuốn sách “How Toddlers Thrive” cho biết, một số câu nói phổ biến nhất định có thể “vô tình” làm trẻ xấu hổ, tự ái và gây tổn hại lâu dài đến lòng tự trọng của chúng .

Ông cũng chia sẻ thêm rằng bất kỳ một câu nói nào được coi là “đổ lỗi” cho trẻ về một hành vi hoặc cảm xúc mà chúng đang gặp phải đều có thể dẫn đến một số vấn đề. Klein nói “Sự xấu hổ có thể là một thứ độc hại đối với một đứa trẻ – cảm giác này sẽ đi theo và ảnh hưởng đến tâm lý của chúng. Khiến chúng có suy nghĩ rằng ‘mình không được tốt’, ‘mình không nên thử điều đó’ và dần dần nghi ngờ về khả năng của bản thân. Đây giống như một điểm yếu của chúng vậy”.

Những lời nói lúc tức giận của cha mẹ có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ. Ảnh: Getty Images

Nghiên cứu cho thấy khi những đứa trẻ bị cha mẹ, những người mà chúng yêu thương làm xấu hổ, thì sự tự tin và động lực của chúng sẽ dần cạn kiệt. Điều này khiến chúng thu mình trước những điều mới mẻ, những thử thách mới –  những điều vô cùng quan trọng làm nên  thành công của trẻ sau này.

Theo tiến sĩ Tovah Klevin, các bậc phụ huynh không hề có ý hạ thấp hoặc làm con mình xấu hổ. Đó có thể chỉ là một tiếng thở dài, là ánh mắt tức giận hay một số câu nói mang ý châm chọc như:

“Con lại như vậy rồi. Con luôn ở trong một tâm trạng tồi tệ”.

“Tại sao con luôn khó chịu khi chuyện này xảy ra?”

“Con lại [hành vi tiêu cực] rồi đúng không?”

“Thật nực cười”.

“Con đang làm quá lên đấy”.

Những câu nói, biểu hiện trên của các bậc phụ huynh chỉ là một dấu hiệu từ sự thất vọng. Có thể những đứa con của bạn lại gây gổ với nhau, vờ như không nghe thấy lời bạn nói hay từ chối một vài công việc mà chúng không thích làm.

Klein nói thêm: “Chỉ trích khi tâm trạng con đang bất ổn sẽ khiến chúng cảm thấy tồi tệ, khiến con luôn có cảm giác bất an. Và từ đó trẻ sẽ luôn tự hỏi như: “Tại sao bố mẹ luôn khó chịu?” Và cảm giác này sẽ khiến con cảm thấy vừa xấu hổ và trốn tránh cảm xúc của mình”.

Để thay đổi tình trạng này, phụ huynh có thể lưu ý một vài lời khuyên như sau:

Đầu tiên, hãy bình tĩnh và suy nghĩ vấn đề theo một hướng khác. Hãy tự hỏi bản thân: “Chuyện gì đang xảy ra với tôi vậy, điều gì khiến tôi phát điên và thất vọng về con mình?” Hãy nhớ rằng trẻ em cũng như người lớn, cũng trải qua vô vàn cảm xúc trong cuộc sống, một số cảm xúc tích cực và nhiều cảm xúc thì không. Sau đó, cha mẹ có thể lựa những câu trả lời thể hiện sự đồng cảm với con cho đến khi tâm trạng tồi tệ của chúng chắc chắn qua đi. Một số câu nói như:

“Cha/mẹ hiểu là con không thích, nhưng chúng ta vẫn phải làm nó”.

“Nếu việc này khó quá, cha/mẹ có thể giúp con”.

“Cha/mẹ cũng rất muốn làm như vậy, nhưng không được con ạ”.

“Cha/mẹ biết rằng con thích đi chơi, nhưng bây giờ chúng ta không thể ra ngoài”.

Phụ huynh nên thừa nhận và thông cảm cho những cảm xúc tiêu cực của con trước khi quyết định mình nên xử lý vấn đề như thế nào. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần cho con biết rằng mình sẽ không từ bỏ kế hoạch chỉ vì con đang tức giận. Cha mẹ không cần nói quá nhiều, chỉ cần thể hiện sự đồng cảm của mình với con là đủ.

Trong một vài tình huống, cha mẹ có thể “phớt lờ một cách tôn trọng” con mình. Khi một đứa trẻ đang mất kiểm soát và có những hành vi quá khích, hãy bình tĩnh đợi con qua cơn nóng giận thay vì ngay lập tức kiềm chế, áp đảo chúng. Hãy đi sang chỗ khác và để con có không gian riêng tư.

Nếu cha mẹ không kiềm chế được cơn giận và lỡ lời với con, cha mẹ cũng nên thừa nhận lỗi sai của mình để thiết lập lại niềm tin với con. Hãy nói: “Điều này thật sự khó khăn. Cha/mẹ đã quát mắng và khiến con buồn bã. Bây giờ thì mọi thứ đã ổn hơn rồi, đúng không?”.