VNReport»Sự kiện & Bình luận»Trong nước»Điện dư thừa, giảm dùng nguồn điện mặt trời, gió

Điện dư thừa, giảm dùng nguồn điện mặt trời, gió

08:20 - 07/04/2021

Dự kiến cắt giảm nguồn huy động từ năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời) trong những tháng cuối năm.

Theo Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0), sản lượng điện tiết giảm từ nguồn năng lượng tái tạo khoảng 180 triệu kWh một tháng trong giai đoạn tháng 7-9 tới, khi miền Bắc bước vào thời kỳ lũ chính vụ tại các hồ thuỷ điện. Sản lượng cắt giảm tăng gấp đôi, khoảng 350-400 triệu kWh một tháng vào các tháng cuối năm (tháng 10-12) do lũ miền Trung – Nam vào mùa và các nguồn điện gió vận hành đủ theo quy hoạch.

Không dưới một lần những cảnh báo chuyện tiết giảm huy động nguồn điện năng lượng tái tạo được cơ quan điều độ hệ thống điện quốc gia đưa ra. Nhưng khác với trước đây, việc cắt giảm công suất phát của các nhà máy năng lượng tái tạo giờ không phải do thiếu lưới truyền tải mà do cầu về tiêu dùng điện xuống thấp, điện dư thừa buộc A0 phải luân phiên cắt giảm để đảm bảo an toàn hệ thống lưới điện quốc gia. Đầu năm nay có thời điểm A0 phải giảm gần 8.000 MW nguồn điện mặt trời, gió, trong đó gần 3.500 MW điện mặt trời mái nhà.

Theo ông Bùi Văn Thịnh – Giám đốc công ty điện gió Phú Lạc, cả phía nhà đầu tư và EVN đều là nạn nhân trong câu chuyện buộc phải giảm công suất năng lượng tái tạo này. “Miếng bánh chung chỉ có vậy, đường dây truyền tải điện qua khu vực nhà máy chỉ có vậy, giờ thêm cả chục nhà máy điện mặt trời vào khai thác nên buộc điều độ cắt ông nọ thì bù ông kia. Bị giảm huy động, doanh thu của chúng tôi sụt giảm rất lớn, rất căng”, ông Thịnh chia sẻ.

Tỷ trọng nguồn năng lượng tái tạo gia tăng quá nhanh với công suất vượt xa quy hoạch dẫn tới dư thừa nguồn, trong khi nhu cầu tiêu thụ điện thấp và quá tải lưới cục bộ là nguyên nhân dẫn tới hiện trạng này.

Theo số liệu của tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), tỷ trọng năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) cấp cho hệ thống hiện chiếm gần 23,5%. Trong khi đó, năm 2020 nhu cầu tiêu thụ điện chỉ tăng 2,45% do ảnh hưởng của Covid-19, giảm gần 5 lần so với mức bình quân 10% hàng năm. Ba tháng đầu năm nay, lượng điện tiêu thụ tăng gần 4% so với cùng kỳ 2020. Cùng đó, nhu cầu tiêu thụ điện có sự chênh lệch lớn giữa các giờ phát trong ngày, như chênh giữa buổi trưa và tối 6.000-8.000 MW, ngày làm việc và ngày nghỉ là 4.000-6.000 MW.

Đặc tính của năng lượng tái tạo là tức thời, nhất là điện mặt trời phụ thuộc lớn vào thời gian nắng trong ngày, nên việc đảm bảo cung cầu điện vẫn phụ thuộc nhiều vào các nguồn truyền thống (than, khí, nhiệt điện, thuỷ điện…).

“Thiếu điện đau đầu, giờ thừa điện công tác vận hành hệ thống còn đau đầu hơn”, một lãnh đạo EVN chia sẻ trước hiện trạng dư thừa điện hiện nay.

Bộ Công Thương trong văn bản gửi các nhà đầu tư năng lượng tái tạo liên quan chuyện cắt giảm công suất phát cũng cho hay, việc cắt giảm các nhà máy điện mặt trời, điện gió là tình huống bắt buộc trong bối cảnh hệ thống điện quốc gia thừa nguồn và lưới điện quá tải cục bộ.

Theo ước tính của EVN, năm nay khoảng 1,3 tỷ kWh điện năng lượng tái tạo bị cắt giảm, trong đó hơn 500 triệu kWh giảm do thừa nguồn điện mặt trời vào buổi trưa và quá tải đường dây 500 kV.

Tuy nhiên, để đảm bảo hài hoà lợi ích nhà đầu tư, an ninh hệ thống điện, đại diện A0 cho biết, cơ quan này đề xuất dịch chuyển giờ cao điểm các nguồn thuỷ điện nhỏ lên sớm hơn, 6h-8h, để tăng khả năng hấp thụ nguồn điện tái tạo khu vực miền Trung, Nam thêm hơn 1.000 MW. A0 cũng lập lịch vận hành tối ưu biểu đồ phát các nguồn điện truyền thống (than, khí, thuỷ điện…), huy động nguồn điện chạy dầu vào cao điểm chiều nhằm đáp ứng nhu cầu phụ tải. Khi vận hành hệ thống điện, cơ quan điều độ cũng thay đổi linh hoạt kết dây trên hệ thống, tăng tối đa khả năng hấp thụ năng lượng tái tạo.