VNReport»Kinh tế»Tài chính»Fitch giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam, triển vọng tích cực

Fitch giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam, triển vọng tích cực

08:01 - 01/06/2023

Tổ chức này dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2023 là 5,7% và năm 2024 là 6,5%.

Cơ quan xếp hạng tín nhiệm quốc tế Fitch Ratings giữ nguyên mức xếp hạng của Việt Nam ở “BB” với triển vọng tích cực, phản ánh triển vọng tăng trưởng trung hạn thuận lợi của đất nước, với thanh khoản bên ngoài mạnh mẽ và nợ chính phủ thấp hơn mức trung bình các nước có cùng xếp hạng. Tuy nhiên, triển vọng tăng trưởng không chắc chắn vì căng thẳng lĩnh vực bất động sản và việc thực thi chính sách có thể chậm trễ sau cuộc trấn áp tham những.

Fitch kỳ vọng tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn mạnh nhờ dòng vốn FDI lớn. Mặc dù tốc độ tăng trưởng quý I chỉ đạt 3,3%, nhưng dự báo cả năm 2023 của Fitch là 5,7%, và 6,5% trong năm 2024, nhờ lĩnh vực dịch vụ và sản xuất. Áp lực lạm phát đã giảm bớt, với lạm phát tháng 5 bằng một nửa so với mức đỉnh tháng 1.

Sự can thiệp của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và luống vốn chảy ra khiến dự trữ ngoại hối giảm mạnh xuống còn 88 tỷ USD vào năm 2022. Fitch kỳ vọng dự trữ ngoại hối sẽ cải thiện vào năm 2024, với khả năng chi trả cho các khoản thanh toán vãng lai trung bình khoảng 2,7 tháng.

Trong trung hạn, Fitch dự báo xuất khẩu cải thiện nhờ khả năng cạnh tranh về chi phí, thế giới chuyển hướng thương mại khỏi Trung Quốc và sự tham gia của Việt Nam vào các hiệp định thương mại quan trọng. Trong giai đoạn 2023-2024, Việt Nam sẽ có thặng dư tài khoản vãng lai, một phần nhờ hoạt động du lịch tăng trưởng.

Fitch dự báo tỷ lệ nợ chung của chính phủ so với GDP ổn định ở mức khoảng 37% vào năm 2023 và 2024, thấp hơn nhiều so với mức trung bình của các nước được xếp hạng “BB”. Thâm hụt ngân sách sẽ giảm từ năm 2024 sau khi tăng trong năm nay, một phần do tăng lương công chức.

Việt Nam đặt mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách về 3% GDP và giữ nợ chính phủ bằng hoặc dưới 50% GDP. Những yếu tố chính của chiến lược này bao gồm mở rộng cơ sở thuế giá trị gia tăng, nâng cao năng lực của cơ quan thuế, đơn giản hóa thuế nhập khẩu và số hóa việc nộp thuế. Những biện pháp này có thể giúp tăng nguồn thu của chính phủ trong trung hạn, mặc dù trong ngắn hạn, tỷ lệ thu ngân sách của Việt Nam vẫn ở dưới mức trung bình các nước cùng nhóm.

Việc các doanh nghiệp nhà nước vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong GDP gây ra rủi ro tiềm ẩn. Đồng thời, những điểm yếu của ngành ngân hàng tiếp tục ảnh hưởng đến xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam. Ngành tài chính của đất nước có quy mô lớn, với tài sản bằng khoảng 190% GDP tính đến cuối năm 2022. Điều này – cùng với tăng trưởng tín dụng cao và điểm yếu cấu trúc liên quan đến tỷ lệ đòn bẩy cao và công bố thông tin nợ xấu không rõ ràng – ảnh hưởng đến xếp hạng.

Rủi ro lĩnh vực bất động sản vẫn cao trong bối cảnh những vụ bắt giữ liên quan đến hoạt động tài chính của một số doanh nghiệp bất động sản. Ví dụ như vụ bắt giữ Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tháng 10/2022 vì cáo buộc vi phạm về phát hành trái phiếu, dẫn đến đợt rút tiền ồ ạt tại SCB.

Trái phiếu là một nguồn tài chính quan trọng cho doanh nghiệp bất động sản. Một số công ty nợ nhiều có thể chịu áp lực đảo nợ khi trái phiếu đáo hạn, và họ tìm đến các ngân hàng thương mại để làm việc này. Nhiều ngân hàng không giảm đáng kể dư nợ cho vay bất động sản hoặc trái phiếu bất động sản nắm giữ trong quý I/2023. Điều này cho thấy họ sẵn sàng cấp vốn cho những doanh nghiệp bất động sản đủ điều kiện để tránh gây tình trạng vỡ nợ và thua lỗ trên diện rộng.

Fitch đánh giá lĩnh vực bất động sản là rủi ro lớn nhất với tăng trưởng kinh tế.

Fitch đánh giá lĩnh vực bất động sản là rủi ro lớn nhất với tăng trưởng kinh tế.

NHNN đã hạ lãi suất chiết khấu và tái cấp vốn 1 điểm phần trăm từ giữa tháng 3, sau khi tăng thêm 2 điểm trong nửa sau năm 2022. Fitch coi động thái này là biện pháp hỗ trợ tăng trưởng và giảm căng thẳng thị trường tín dụng liên quan đến bất động sản. Họ dự báo NHNN sẽ duy trì chính sách nới lỏng trong thời gian còn lại của năm nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, nhưng lạm phát vẫn nằm trong mục tiêu 4,5%. Năm ngoái, NHNN cũng cho phép tỷ giá linh hoạt hơn khi tăng biên độ giao dịch hàng ngày từ +/-3% lên +/-5%.

Trong những tuần gần đây, thanh khoản và lãi suất hệ thống ngân hàng đều giảm, mặc dù tăng trưởng tín dụng vẫn thấp và ở mức thấp nhất thập kỷ vào tháng 4/2023. Chênh lệch lãi suất nhỏ giữa đồng Việt Nam và USD hạn chế khả năng giảm lãi suất huy động hơn nữa – vốn đã bắt đầu ảnh hưởng đến biên lãi ròng ở một số ngân hàng nhỏ. Các chính sách của Chính phủ và NHNN có vẻ nhằm khai thông dòng thanh khoản, bao gồm thúc đẩy tín dụng và cho phép các ngân hàng hoãn thực hiện một số quy định.

Fitch đánh giá Việt Nam vẫn còn yếu hơn các nước cùng nhóm về tiêu chuẩn quản trị, thu nhập trung bình và chỉ số phát triển con người. Họ ước tính GDP bình quân đầu người đạt 4.082 USD vào cuối năm 2022, so với mức trung bình của nhóm “BB” là 6.616 USD. Chỉ số Phát triển Con người (HDI) của Việt Nam – do Liên Hợp Quốc thống kê – cũng thấp hơn mức trung bình nhóm. Tương tự là Chỉ số Quản trị do Ngân hàng Thế giới xếp hạng.

Fitch cho biết họ có thể hạ xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam nếu rủi ro từ các doanh nghiệp nhà nước bắt đầu xuất hiện trên ngân sách chính phủ, hoặc thâm hụt tài khóa cao hơn trong thời gian dài, hoặc dự trữ ngoại hối giảm trong thời gian dài.

Ngược lại, nếu kinh tế Việt Nam tăng trưởng cao giúp giảm khoảng cách GDP bình quân đầu người với các nước cùng nhóm, Fitch co thể nâng xếp hạng tín nhiệm. Ngoài ra, việc cải thiện nguồn thu của Chính phủ và một khung chính sách vĩ mô đáng tin cậy hơn có thể giúp Việt Nam nâng xếp hạng tín nhiệm quôc gia.