VNReport»Kinh tế»Doanh nghiệp»Hàng chục nhà đầu tư năng lượng tái tạo lo ngại về việc hồi tố chính sách giá điện

Hàng chục nhà đầu tư năng lượng tái tạo lo ngại về việc hồi tố chính sách giá điện

12:04 - 11/03/2025

Các nhà đầu tư trong, ngoài nước và các tổ chức tài chính gửi thư đến cơ quan chức năng kiến nghị không hồi tố việc áp dụng biểu giá ưu đãi cho các dự án đã vận hành thương mại.

Hàng chục nhà đầu tư trong, ngoài nước và các tổ chức tài chính đã lên tiếng cảnh báo rằng kế hoạch thay đổi các quy tắc về giá ưu đãi cho điện gió và mặt trời có thể ảnh hưởng đến hơn 13 tỷ USD đầu tư.

Trong một lá thư gửi các cơ quan chức năng ngày 5/3, họ bày tỏ quan ngại về khả năng chấm dứt biểu giá mua bán điện cố định ưu đãi (FIT), lưu ý rằng thay đổi chính sách có thể làm suy yếu sự ổn định tài chính diện rộng và làm xói mòn niềm tin vào Việt Nam khi chính phủ muốn tăng đáng kể năng lực năng lượng tái tạo.

Trong số 28 bên ký kết có quỹ đầu tư Dragon Capital, các nhà đầu tư từ Ấn Độ, Philippines, Thái Lan, Hà Lan, Singapore và Trung Quốc.

Trong những năm gần đây, lĩnh vực năng lượng tái tạo ở Việt Nam bùng nổ một phần nhờ FIT hào phóng. Ảnh: Ngọc Hiến/Tuổi trẻ.

Trong những năm gần đây, lĩnh vực năng lượng tái tạo ở Việt Nam bùng nổ một phần nhờ FIT hào phóng. Ảnh: Ngọc Hiến/Tuổi trẻ.

Trong những năm gần đây, lĩnh vực năng lượng tái tạo ở Việt Nam bùng nổ một phần nhờ FIT hào phóng, theo đó nhà nước cam kết mua điện trong 20 năm với giá cao hơn giá thị trường.

Tuy nhiên, FIT cao đã làm tăng lỗ cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đơn vị mua điện độc quyền, và dẫn đến giá điện tiêu dùng và sản xuất tăng.

FIT đã nhiều lần được cân nhắc giảm. Hiện tại, chính phủ đang xem xét việc hồi tố đánh giá các tiêu chí để tiếp cận giá ưu đãi ngay cả sau khi các dự án đã sản xuất điện.

Cụ thể, việc này bao gồm xác định điều kiện hưởng FIT dựa trên ngày chấp thuận nghiệm thu thay vì ngày vận hành thương mại ban đầu. Trong lá thư, các nhà đầu tư cho biết có 173 dự án điện gió và điện mặt trời đã đi vào vận hành thương mại trong thời gian được hưởng FIT nhưng chưa có văn bản chấp thuận nghiệm thu tại thời điểm vận hành thương mại.

Động thái như vậy có thể dẫn đến việc xóa sổ “gần 100% vốn chủ sở hữu của các dự án bị ảnh hưởng, đe dọa hơn 13 tỉ USD đầu tư”, lá thư cho biết.

Theo báo Tuổi trẻ, giá điện không theo FIT thấp hơn từ 24% đến 47% so với giá điện mà EVN đã cam kết mua theo FIT.

Các nhà đầu tư cũng cho biết trong thư rằng EVN đã chậm thanh toán hoặc chỉ thanh toán một phần sản lượng điện đã cam kết mua mà không có lý do chính đáng.

Kết quả là “nhiều dự án đang phải đối mặt với tình trạng vỡ nợ đối với cả các bên cho vay trong nước và quốc tế”, lá thư cho biết, đồng thời cảnh báo rằng việc sửa đổi vĩnh viễn hoặc chấm dứt FIT đã thỏa thuận “có nguy cơ làm suy yếu sự ổn định của hệ thống ngân hàng quốc gia và làm xói mòn niềm tin vào khung quy định của Việt Nam”.

Khả năng hồi tố FIT được cân nhắc khi Việt Nam đang có kế hoạch mở rộng đáng kể năng lực phát điện mặt trời và điện gió. Trong dự thảo sửa đổi Quy hoạch điện VIII, theo kịch bản cơ sở, công suất lắp đặt điện gió và điện mặt trời sẽ đạt hơn 56 GW đến năm 2030, bằng gần 1/3 tổng công suất lắp đặt điện từ tất cả các nguồn.

Trong số các dự án có thể bị ảnh hưởng bởi hồi tố, những dự án do các nhà đầu tư nước ngoài tài trợ có tổng công suất gần 4 GW, hầu như toàn bộ là năng lượng mặt trời, với tổng giá trị 4 tỷ USD, lá thư cho biết.

Tham khảo:

https://tuoitre.vn/nhieu-doanh-nghiep-nang-luong-tai-tao-kien-nghi-giu-gia-ban-dien-uu-dai-2025030708223573.htm

https://www.reuters.com/business/energy/over-13-billion-solar-wind-investment-risk-vietnam-industry-letter-says-2025-03-10/