VNReport»Kinh tế»Doanh nghiệp»Kế hoạch mới của doanh nghiệp phương Tây: “Bất cứ đâu trừ Trung Quốc”

Kế hoạch mới của doanh nghiệp phương Tây: “Bất cứ đâu trừ Trung Quốc”

10:11 - 18/02/2025

Khi căng thẳng Mỹ-Trung Quốc gia tăng, ngày càng nhiều công ty công nghệ chuyển sản xuất sang nơi khác.

Đối với ngày càng nhiều công ty công nghệ phương Tây, “bất cứ đâu trừ Trung Quốc” đã trở thành chiến lược trọng tâm của họ, thay cho “Trung Quốc+1”.

Trong những năm trước, các doanh nghiệp đa quốc gia đã tăng cường tìm các nhà cung cấp ngoài Trung Quốc để giảm sự phụ thuộc vào nước này. Nhưng hiện nay, khi căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc lại tăng, nhiều doanh nghiệp đang tìm cách chuyển sản xuất từ Trung Quốc đến nơi khác.

“Mọi người đều đang cố gắng tìm kiếm một giải pháp thay thế cho Trung Quốc”, theo Wong Siew Hai, người đứng đầu Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Malaysia, một điểm đến của nhiều công ty công nghệ rời Trung Quốc.

Xu hướng sản xuất rời Trung Quốc đặc biệt rõ ràng trong ngành bán dẫn.

Xu hướng sản xuất rời Trung Quốc đặc biệt rõ ràng trong ngành bán dẫn.

Xu hướng này đang mở ra cơ hội cho các quốc gia ở Châu Á và Châu Mỹ Latinh tiến lên trong chuỗi giá trị. Nó cũng thúc đẩy các nhà cung cấp Trung Quốc mở rộng ra nước ngoài nhanh hơn, và nhiều nhà máy đã được mở ở ngoài biên giới theo yêu cầu của khách hàng phương Tây.

Không giống như làn sóng đa dạng hóa đầu tiên, khi các công ty chỉ chuyển hoạt động lắp ráp sản phẩm ra khỏi Trung Quốc, giai đoạn hiện tại bao gồm việc chuyển các nhà máy sản xuất những thành phần như cảm biến, bảng mạch in và thiết bị điện tử công suất, theo một báo cáo gần đây của S&P. Những động thái như vậy cần đầu tư ban đầu lớn vào máy móc và phụ tùng, khiến việc di dời lần này bền bỉ hơn nhiều.

Thời Covid-19, các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt của Trung Quốc, gây ra tình trạng đình trệ sản xuất với mọi sản phẩm từ iPhone đến ô tô. Điều này tạo ra làn sóng di cư lớn của các công ty phương Tây khỏi Trung Quốc đến những nơi như Việt Nam và Ấn Độ.

Kể từ đó, cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã thúc đẩy sự chuyển dịch này. Hiện tại, các giám đốc ngành công nghệ dự báo sự trở lại của Tổng thống Trump sẽ làm tăng áp lực di chuyển ra khỏi Trung Quốc. Ông Trump gần đây đã áp thuế 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và đe dọa sẽ áp thuế cao hơn nữa.

Xu hướng “bất cứ đâu trừ Trung Quốc” đặc biệt rõ rệt ở các sản phẩm liên quan đến chất bán dẫn, thứ nằm ở trung tâm của cuộc xung đột công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Trong 2 năm qua, Washington đã cấm Trung Quốc tiếp cận các loại chip và thiết bị tiên tiến nhất, trong khi Trung Quốc đã nỗ lực hết sức để phát triển chip thay thế trong nước.

Các đợt phong tỏa Covid-19 của Trung Quốc gây ra một làn sóng di cư lớn của các doanh nghiệp phương Tây.

Các đợt phong tỏa Covid-19 của Trung Quốc gây ra một làn sóng di cư lớn của các doanh nghiệp phương Tây.

Trước đây, Trung Quốc là một trong những trung tâm sản xuất máy chủ toàn cầu lớn nhất. Nhưng kể từ khi Mỹ hạn chế xuất khẩu chip trí tuệ nhân tạo sang Trung Quốc vào tháng 10/2022, các máy chủ AI ngày càng được lắp ráp ở những nơi như Mexico và Malaysia.

Những doanh nghiệp nhận tài trợ từ Đạo luật Chip trị giá 53 tỷ USD – cung cấp các ưu đãi lớn cho các công ty đầu tư vào sản xuất chip tại Mỹ – bị cấm mở rộng sản xuất chất bán dẫn tại Trung Quốc trong 10 năm.

Các nhà sản xuất công cụ làm chip và nhà cung cấp của họ cũng đang dần giảm phụ thuộc vào quốc gia này. Applied Materials và Lam Research đang nhổ bỏ các công ty Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng trực tiếp của mình dưới áp lực từ chính phủ Mỹ.

Advanced Energy Industries – công ty sản xuất hệ thống điện và các thành phần khác dùng trong sản xuất chất bán dẫn – cho biết vào tháng trước rằng họ sẽ đóng cửa nhà máy thứ ba và cuối cùng tại Trung Quốc vào tháng 7. Công ty này đã chuyển sản xuất từ ​​Trung Quốc sang Philippines và Mexico trong 2 năm qua, CEO Stephen Kelley cho biết.

“Một phần lớn là do các khách hàng của chúng tôi không muốn chúng tôi sản xuất tại Trung Quốc”, ông nói. Người phát ngôn của công ty cho biết động thái này là một phần trong kế hoạch đóng cửa các nhà máy ít dùng và cải thiện tỷ suất lợi nhuận.

Sự dịch chuyển này cũng xảy ra đối với các thiết bị tiêu dùng, từ điện thoại thông minh đến máy tính xách tay.

Trong một cuộc khảo sát thường niên của Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc, 30% trong số hơn 360 người trả lời cho biết họ đang cân nhắc hoặc đã bắt đầu chuyển đến những nơi sản xuất thay thế. Khoảng 1/4 các công ty công nghệ và nghiên cứu cho biết họ đã bắt đầu chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc.

Đông Nam Á – một khu vực có chi phí lao động và năng lượng tương tự như Trung Quốc – đang bùng nổ khi các công ty công nghệ phương Tây chuyển hoạt động sản xuất và lắp ráp các loại chip, máy chủ AI và thiết bị tiêu dùng tiên tiến nhất của họ đến đó. Theo dữ liệu từ ASEAN, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Đông Nam Á là 230 tỷ USD trong năm 2023, tăng từ 155 tỷ USD trong năm 2018.

Malaysia là một điểm đến cho nhiều công ty công nghệ rời Trung Quốc.

Malaysia là một điểm đến cho nhiều công ty công nghệ rời Trung Quốc.

Những nhà sản xuất chip Intel, Infineon và Micron đã rót hàng tỷ USD vào các cơ sở tại Malaysia và Singapore. Hãng sản xuất máy tính HP đã bổ sung thêm các cơ sở sản xuất tại Thái Lan để lắp ráp laptop trong 3 năm qua. Các nhà máy tại bang Penang của Malaysia đang ra lò các máy chủ AI hiện đại.

Điều này khiến kim ngạch xuất khẩu chất bán dẫn, máy tính và các sản phẩm điện tử khác của Malaysia đạt kỷ lục.

Việt Nam – một trong những bên hưởng lợi lớn nhất từ ​​các động thái chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc – cũng đang tìm cách thu hút đầu tư từ ngành bán dẫn.

Tại một diễn đàn bán dẫn gần đây ở Hà Nội, các quan chức Việt Nam đã quảng bá đất nước là một đối tác đáng giá trước hàng trăm người tham dự bao gồm các giám đốc từ những công ty bán dẫn hàng đầu thế giới. Chính phủ đề xuất giảm thuế và đặt mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư để hỗ trợ ngành chip.

Tháng 12/2024, gã khổng lồ chip AI Nvidia cho biết họ sẽ mở một trung tâm nghiên cứu và phát triển tại đây.

Marvell – chuyên thiết kế chip cao cấp dùng trong ô tô và điện toán đám mây – cũng đang tìm cách khai thác nguồn nhân tài kỹ thuật tại Việt Nam, theo Lê Quang Đạm, tổng giám đốc đơn vị tại Việt Nam của công ty. Marvell đã tăng lực lượng lao động tại Việt Nam từ 300 lên gần 470 kỹ ​​sư trong năm qua và dự kiến ​​sẽ tăng biên chế thêm 20% mỗi năm trong những năm tới, ông cho biết.

Ngược lại, Marvell đã cắt giảm số nhân viên nghiên cứu và phát triển tại Trung Quốc vào tháng 10/2022 như một phần của việc cơ cấu lại mảng nghiên cứu trên toàn cầu.

Các công ty chip như Infineon đã đổ hàng tỷ USD vào các cở sở ở Malaysia.

Các công ty chip như Infineon đã đổ hàng tỷ USD vào các cở sở ở Malaysia.

Trong khi đó, nhiều công ty Trung Quốc cũng đang chuyển ra nước ngoài, thành lập các công ty con và nhà máy theo yêu cầu của khách hàng phương Tây.

Năm 2023, Eoptolink Technology – một nhà sản xuất máy thu phát quang cho các trung tâm dữ liệu có trụ sở tại Trung Quốc – đã mở rộng nhà máy tại Thái Lan để tăng nguồn cung cho khách hàng ở nước ngoài và tránh mọi hậu quả do quan hệ Mỹ-Trung xấu đi. Theo những người hiểu rõ tình hình, công ty này – có những khách hàng như Meta Platforms và Amazon – đã được khách hàng yêu cầu mở rộng năng lực ở nước ngoài để họ không phải mua sản phẩm của công ty từ Trung Quốc.

Vital New Material – có trụ sở tại Thâm Quyến, chuyên sản xuất vật liệu hàn cho laptop, tấm quang điện và máy móc công nghiệp – đã mở các công ty con ở Đông Nam Á và Mexico sau khi nhiều khách hàng của công ty chuyển ra khỏi Trung Quốc.

Hiện tại, không nước nào có thể sánh được với hệ sinh thái cơ sở hạ tầng, nhà cung cấp và lao động của Trung Quốc.

Marcel Wismer, CEO của Kemikon – một nhà sản xuất theo hợp đồng trong ngành thiết bị chip có trụ sở tại Malaysia – ước tính việc chuyển ra khỏi Trung Quốc có thể khiến các nhà cung cấp phải trả thêm tới 15%. “Sản xuất ở Trung Quốc rất khó bị đánh bại”, Wismer cho biết. “Bạn không thể đánh bại họ về chi phí, số lượng và thời gian”.

Về lâu dài, việc tạo ra các dây chuyền sản xuất mới sẽ trở nên tốn kém và rủi ro hơn, theo nhà phân tích Mario Morales của IDC. “Chuỗi cung ứng [công nghệ] đã đạt giá trị hơn 1 nghìn tỷ USD”, ông nói. “Sự tinh vi và phức tạp sẽ chỉ tăng lên, khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn đối với các công ty đang chuyển đổi”.

Theo: https://www.wsj.com/world/china/tech-companies-us-china-production-7e2b2b02?mod=hp_lead_pos3