VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Nga cấm bán dầu cho các nước áp đặt trần giá

Nga cấm bán dầu cho các nước áp đặt trần giá

09:49 - 28/12/2022

Sắc lệnh do Tổng thống Nga Vladimir Putin ký hôm thứ Ba vẫn cho phép ông ra lệnh miễn trừ nếu muốn xuất khẩu sang một nước tuân thủ trần giá 60 USD/thùng do các nước phương Tây đặt ra.

Nga cấm bán dầu và các sản phẩm dầu của mình cho các nước áp đặt trần giá, trong một động thái đe dọa gây thêm bất ổn đối với thị trường năng lượng toàn cầu.

Hành động của Điện Kremlin là một nỗ lực nhằm làm suy yếu kế hoạch của phương Tây giới hạn giá cho dầu thô vận chuyển qua đường biển của Nga ở mức 60 USD/thùng hoặc thấp hơn. Biện pháp trừng phạt – được thực hiện bằng cách từ chối cung cấp dịch vụ vận tải, tài chính và bảo hiểm cho các thùng dầu của Nga giao dịch trên trần giá – nhằm hạn chế nguồn ngân sách của Nga tài trợ cho cuộc xâm lược của nước này vào Ukraine.

Theo một sắc lệnh do Tổng thống Nga Vladimir Putin ký hôm thứ Ba, xuất khẩu theo các hợp đồng “trực tiếp hoặc gián tiếp quy định sử dụng cơ chế trần giá” sẽ bị cấm trong khoảng thời gian từ ngày 1/2 đến ngày 1/7. Sắc lệnh nói rằng ông Putin có thể ra lệnh miễn trừ bán dầu cho các nước sử dụng trần giá nếu muốn.

Tác động của động thái trên sẽ phụ thuộc vào cách mà Moscow xem xét các hợp đồng, cũng như mức độ mà ông Putin sử dụng quyền miễn trừ. Lượng lớn dầu thô của Nga hiện đang được bán với giá thị trường thấp hơn nhiều so với mức trần 60 USD, chủ yếu đến những nước như Ấn Độ, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ không tham gia vào các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Theo những người quen thuộc với vấn đề, một số chuyến hàng này đang được tiến hành với sự giúp đỡ của các công ty phương Tây tuân thủ trần giá, trong khi những chuyến hàng khác được thực hiện với nguồn tài chính, vận tải và bảo hiểm từ bên ngoài các nước phương Tây đang áp đặt trừng phạt.

Trần giá được áp dụng bằng cách cấm các công ty phương Tây cung cấp tài chính, vận tải và bảo hiểm cho các chuyến dầu của Nga có giá trên 60 USD/thùng.

Trần giá được áp dụng bằng cách cấm các công ty phương Tây cung cấp tài chính, vận tải và bảo hiểm cho các chuyến dầu của Nga có giá trên 60 USD/thùng.

Nếu Điện Kremlin quyết định hạn chế xuất khẩu dầu cho những người mua ngoài phương Tây, điều đó có thể làm giảm nguồn cung toàn cầu và đẩy giá lên cao. Nếu quyết định chỉ nhắm mục tiêu vào các nước phương Tây đưa ra trần giá, thì tác động sẽ hạn chế hơn nhiều vì họ đã cấm hầu hết dầu nhập khẩu từ Nga

“Sắc lệnh này rất mơ hồ và cung cấp cho Putin khả năng tiếp tục xuất khẩu sang các nước tuân thủ trần giá”, theo Simone Tagliapietra – một thành viên cấp cao tại tổ chức tư vấn Bruegel ở Brussels. “Nhìn chung, đây là dấu hiệu cho thấy Nga đang ở trong tình thế dễ bị tổn thương, cần nguồn thu từ dầu và do đó không thể thực hiện biện pháp trả đũa quyết liệt”.

Mặc dù sắc lệnh của ông Putin có nguy cơ làm gián đoạn thị trường, giới đầu tư đang phớt lờ khả năng này. Hợp đồng tương lai đối với dầu thô Brent – thước đo giá toàn cầu – tăng khoảng 0,5% vào thứ Ba lên 84,33 USD/thùng. Trong nhiều tuần, các quan chức Nga đã đe dọa sẽ cắt nguồn cung dầu của mình để trả đũa trần giá.

Các nước tham gia áp dụng trần giá bao gồm nhóm G7, 27 thành viên EU và Australia. Biện pháp trừng phạt này được đưa ra nhằm mục tiêu đánh vào ngân sách chiến tranh của Điện Kremlin trong khi giữ dòng chảy dầu của Nga trên thị trường để ổn định giá dầu toàn cầu.

Các nhà phân tích dầu mỏ và theo dõi tàu cho biết sản lượng dầu thô của Nga đã giảm kể từ khi các lệnh trừng phạt có hiệu lực. Trần giá – cùng với lệnh cấm nhập khẩu của EU đối với dầu Nga – được đưa ra vào ngày 5/12. Theo công ty dữ liệu hàng hóa Kpler, Nga xuất khẩu khoảng 2,5 triệu thùng dầu thô mỗi ngày bằng đường biển trong tháng 12 cho đến nay, giảm 22% so với mức trung bình trong 11 tháng đầu năm.

Matt Smith – một nhà phân tích dầu mỏ của Kpler – cho biết sự sụt giảm đó phần lớn phản ánh lượng hàng từ các cảng phía đông của Nga giảm, có thể là do thời tiết mùa đông khắc nghiệt và nhu cầu yếu từ Trung Quốc khi việc mở cửa trở lại sau đại dịch chững lại. “Số lượng người mua dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga đã giảm xuống còn khoảng 6 quốc gia”, ông cho biết, bao gồm cụ thể là Ấn Độ và Trung Quốc. Trong đó, Ấn Độ đang sử dụng các dịch vụ do doanh nghiệp phương Tây cung cấp.

Cuối tuần trước, dầu thô Urals chủ lực của Nga được bán ở mức 42,4 USD/thùng từ cảng Primorsk ở Baltic, theo Argus Media – đơn vị chuyên theo dõi giá cả hàng hóa. Nếu giá thị trường của dầu Urals tăng lên trên 60 USD/thùng, tác động của trần giá đối với thị trường có thể rõ ràng hơn.

Robert Yawger – giám đốc điều hành hợp đồng tương lai năng lượng tại Mizuho ở New York – nói rằng dữ liệu cho thấy một số người mua ở Đông Nam Á không mặn mà với việc mua các thùng dầu bị trừng phạt, khiến một số tàu chở dầu trôi lênh đênh trên thị trường Châu Á Thái Bình Dương. “Chúng đang tìm kiếm điểm đến ở Ấn Độ và Trung Quốc, nhưng [những quốc gia đó] có tất cả dầu thô họ hiện cần”.

Thị trường dầu hiện tại chưa thực sự lo lắng về khả năng mất các thùng dầu của Nga. Ông Yawger cho biết rằng nhu cầu dầu thô toàn cầu đã giảm trong những tháng gần đây và mặc dù có đợt phục hồi kéo dài 3 tuần sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại và thời tiết lạnh giá, giá dầu có thể giảm trong những tuần tới nếu hoạt động kinh tế tiếp tục suy yếu. “Hiện tại, nhu cầu là vấn đề lớn hơn … Nguồn cung không thực sự là vấn đề”.

Sắc lệnh của ông Putin được đưa ra sau khi Bộ trưởng Năng lượng Nga tuần trước nói rằng Moscow có thể cắt giảm sản lượng dầu từ 500.000-700.000 thùng/ngày vào đầu năm tới để phản ứng với trần giá của phương Tây. Châu Âu đang chuẩn bị ban hành lệnh cấm các chế phẩm dầu mỏ của Nga vào tháng 2 như dầu diesel, mà một số nhà phân tích cho rằng sẽ có tác động lớn hơn đến thị trường toàn cầu. Phương Tây cũng sẽ áp trần giá đối với các sản phẩm xăng dầu của Nga vào tháng 2.

Paul Sheldon – nhà phân tích rủi ro địa chính trị tại S&P Global Commodity Insights – cho biết xung đột năng lượng diễn ra song song với chiến tranh góp phần tạo ra “bất ổn chưa từng có về phía nguồn cung và dẫn đến biến động trên thị trường dầu mỏ”.