VNReport»Kinh tế»Doanh nghiệp»OpenAI bỏ kế hoạch trở thành công ty vì lợi nhuận

OpenAI bỏ kế hoạch trở thành công ty vì lợi nhuận

11:05 - 06/05/2025

Theo kế hoạch mới, OpenAI sẽ tiếp tục nằm dưới sự quản lý của một tổ chức phi lợi nhuận.

OpenAI đã từ bỏ nỗ lực đặt doanh nghiệp trí tuệ nhân tạo khổng lồ của họ dưới sự kiểm soát của một thực thể vì lợi nhuận. Nó sẽ tiếp tục nằm dưới sự quản lý của hội đồng phi lợi nhuận.

Động thái này có thể làm phức tạp thêm các nỗ lực gọi vốn trong tương lai của công ty. Không giống như các hội đồng quản trị truyền thống, phải hành động để tối đa lợi ích của các cổ đông, hội đồng phi lợi nhuận của OpenAI có nghĩa vụ ủy thác “đối với nhân loại”.

OpenAI đã bắt đầu nỗ lực thay đổi cấu trúc kinh doanh sau khi CEO Sam Altman bất ngờ bị sa thải và tái bổ nhiệm vào năm 2023. Các nhà đầu tư lớn của công ty – bao gồm Microsoft – đã phải đứng ngoài chứng kiến ​​ông Altman tạm thời bị loại khỏi startup mà không có quyền thay đổi tình hình.

Việc chuyển đổi đó nhằm biến OpenAI thành một tập đoàn vì lợi ích cộng đồng – một cấu trúc nhằm cân bằng lợi nhuận của cổ đông với các mục tiêu xã hội. Tổ chức phi lợi nhuận hiện tại vẫn là một cổ đông lớn tại tập đoàn này nhưng sẽ không có quyền kiểm soát OpenAI.

Elon Musk – đối thủ của ông Altman và nhà đồng sáng lập OpenAI đã bị loại khỏi startup này – đã đệ đơn kiện để ngăn kế hoạch chuyển đổi trên.

CEO OpenAI, Sam Altman. Ảnh: Nathan Laine/Bloomberg News.

CEO OpenAI, Sam Altman. Ảnh: Nathan Laine/Bloomberg News.

Ngày 5/5, OpenAI cho biết thay vào kế hoạch trên, họ sẽ chuyển đổi công ty con vì lợi nhuận của mình thành một tập đoàn vì lợi ích cộng đồng do tổ chức mẹ phi lợi nhuận kiểm soát.

Sự thay đổi này là một chiến thắng cho ông Musk và những người chỉ trích OpenAI rằng startup này đi quá xa so với sứ mệnh vị tha khi thành lập. ChatGPT của OpenAI đã trở thành ứng cử viên hàng đầu trong cuộc đua AI toàn cầu, thu hút hàng trăm triệu người dùng.

Trong một cuộc họp báo vào ngày 5/5, ông Altman nói rằng kế hoạch mới tạo ra một cấu trúc dễ hiểu hơn. “Có lẽ điều này ít kịch tích hơn mọi người mong đợi”.

Trong các nỗ lực gọi vốn suốt năm qua, OpenAI đã thu hút đầu tư bằng lời hứa chuyển đổi sang một cấu trúc truyền thống hơn. Các điều khoản gọi vốn từ một số nhà đầu tư yêu cầu OpenAI phải tái cấu trúc thành công để nhận toàn bộ số tiền huy động được.

Ông Altman cho biết việc thay đổi kế hoạch vẫn cho phép công ty tiếp cận khoản đầu tư trị giá 30 tỷ USD từ SoftBank, vốn phụ thuộc vào việc tái cấu trúc thành công.

Phía ông Musk vẫn không hài lòng với kế hoạch mới. “Điều này không thay đổi gì cả”, theo Marc Toberoff, cố vấn chính của ông Musk trong vụ kiện chống lại OpenAI. Ông Toberoff gọi động thái này là “tái cấu trúc bề ngoài”, chuyển đổi tài sản từ thiện thành hàng tỷ USD tư nhân. “Sứ mệnh sáng lập vẫn bị phản bội”.

Từ khi thành lập vào năm 2015, OpenAI tự hào về cấu trúc quản trị kỳ lạ của mình, trong đó một hội đồng phi lợi nhuận có nghĩa vụ ủy thác “đối với nhân loại” giám sát một phòng nghiên cứu đã phát triển thành người dẫn đầu cuộc cách mạng AI.

Khi OpenAI thấy cần nhiều tiền hơn để phát triển, họ tạo ra một công ty con trách nhiệm hữu hạn cho phép họ nhận đầu tư từ những tập đoàn công nghệ lớn như Microsoft. Lợi nhuận của những nhà đầu tư này bị giới hạn ở mức gấp 100 lần khoản đầu tư của họ, và có thể về 0 nếu hội đồng phi lợi nhuận đánh giá rằng đó là điều cần thiết để hỗ trợ sứ mệnh của công ty.

Trong kế hoạch tái cấu trúc mới được đề xuất ngày 5/5, công ty trách nhiệm hữu hạn “lợi nhuận giới hạn” sẽ được thay thế bằng một tập đoàn vì lợi ích cộng đồng phục vụ cả sứ mệnh cộng đồng và các nhà đầu tư. Trong một thông báo gửi đến nhân viên ngày 5/5, ông Altman cho biết nhiều công ty AI cũng sử dụng mô hình này, như các đối thủ Anthropic và X.ai của ông Musk.

Chủ tịch Hội đồng OpenAI Bret Taylor cho biết trong cuộc họp báo ngày 5/5 rằng cấu trúc mới sẽ đơn giản hơn và cho phép các nhân viên, nhà đầu tư và tổ chức phi lợi nhuận sở hữu một phần của tập đoàn vì lợi ích cộng đồng.

Ông từ chối cho biết tổ chức phi lợi nhuận sẽ nắm giữ bao nhiêu cổ phần trong tập đoàn vì lợi ích cộng đồng. Ông hy vọng những động thái này sẽ giúp tổ chức phi lợi nhuận trở thành một trong những tổ chức từ thiện lớn nhất và gọi vốn tốt nhất trên thế giới.

“Điều này cũng có nghĩa là chúng tôi có thể sớm bắt đầu triển khai vốn từ tổ chức phi lợi nhuận, điều mà chúng tôi rất vui mừng thực hiện”, ông Altman nói. “Chúng tôi có một danh sách dài những điều mà chúng tôi nghĩ sẽ có tác động rất lớn”.

Theo:

https://www.wsj.com/tech/ai/openai-to-become-public-benefit-corporation-9e7896e0