VNReport»Kinh tế»Tiêu dùng»Sức mua giảm sâu dịp cuối năm dù được kích cầu

Sức mua giảm sâu dịp cuối năm dù được kích cầu

13:15 - 20/12/2021

Dù nhiều biện pháp kích cầu tiêu dùng nội địa được triển khai mạnh mẽ nhưng sức mua hàng hóa dịp cuối năm vẫn giảm mạnh do tác động từ đại dịch Covid-19.

Sức tiêu thụ hàng hóa liên tiếp giảm mạnh

Sau gần 2 năm chịu tác động dịch Covid-19, sức tiêu thụ hàng hóa trong nước đã sụt giảm mạnh nhiều tháng liên tiếp. Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tháng 11/2021 dù tăng 6,2% so với tháng 10, nhưng vẫn giảm 12,2% so với cùng kỳ năm 2020. Do tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ những tháng trước đó đã ở mức thấp, nhất là từ tháng 5 tới tháng 8 tại các thị trường lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng nên trong 11 tháng qua doanh thu bán lẻ đã giảm 8,7% so với cùng kỳ 2020.

Nguyên nhân khiến sức mua giảm sâu là do dịch Covid-19 khiến thu nhập giảm nên người tiêu dùng chủ yếu chi tiêu mua sắm các mặt hàng lương thực, thực phẩm, hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng hàng ngày. Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy thu nhập bình quân của người lao động quý III/2021 là 5,2 triệu đồng, giảm 877.000 đồng so với quý II và giảm 603.000 đồng so với cùng kỳ năm 2020. Đây là mức thu nhập bình quân thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.

Nhu cầu tiêu thụ hàng hóa dịp cuối năm giảm do ảnh hưởng của dịch Covid-19

Theo ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phát triển kinh tế trong nước hậu Covid-19 phụ thuộc vào xu hướng tiêu dùng mới của người dân, doanh nghiệp và Chính phủ. Mức tiêu thụ giảm sẽ tác động tiêu cực tới tình hình kinh tế – xã hội những tháng cuối năm.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, tiêu thụ ở thị trường nội địa gặp khó khăn sẽ gián tiếp tạo áp lực lên xuất khẩu. Việc cân bằng cung – cầu ở thị trường nội địa là một trong những bài toán quan trọng đối với các doanh nghiệp trong thời gian tới. Do vậy, kích cầu thị trường nội địa thông qua thúc đẩy tiêu dùng chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần được ưu tiên trong giai đoạn khởi động lại nền kinh tế hiện nay.

Các biện pháp kích cầu chưa đủ mạnh

Thực tế ngay sau khi thực hiện việc nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội, thiết lập trạng thái bình thường mới, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương đã nhanh chóng triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, ưu tiên khơi thông sức mua nội địa, đẩy mạnh cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; “Người Việt Nam đi du lịch Việt Nam”, tạo mối liên kết giữa các doanh nghiệp và các địa phương trong việc hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm.

Các doanh nghiệp cũng đã tổ chức nhiều chương trình giảm giá kích cầu tiêu dùng nhưng sức mua không tăng như mong đợi. Đơn cử như Giám đốc Big C khu vực miền Bắc Lê Mạnh Phong thông tin, nhiều đầu mối cung cấp quần áo thời trang cho siêu thị Big C đã đồng loạt treo biển giảm giá, khuyến mãi sâu từ 50 – 70% thế nhưng sức mua vẫn giảm mạnh so với thời điểm trước dịch bệnh. Nguyên nhân là do thu nhập của người tiêu dùng sụt giảm họ phải điều chỉnh hành vi tiêu dùng.

Giám đốc Vận hành VinMart miền Bắc Khúc Tiến Hà cũng cho hay, từ nay đến Tết Nguyên đán Nhâm Dần, hệ thống siêu thị VinMart/VinMart+ sẽ tổ chức các chương trình khuyến mại tuần lễ hàng hóa thiết yếu định kỳ 2 lần/tháng, với nhiều ưu đãi giảm giá lên đến 50% cho hàng nghìn mặt hàng tiêu dùng qua đó kích thích sức mua của người dân.

Tương tự, nhằm kích cầu tiêu dùng những tháng cuối năm, hệ thống siêu thị Co.opmart sẽ giảm giá trực tiếp đến 50% cho hàng nghìn sản phẩm Tết. Theo đó, trước Tết 3 tuần, các siêu thị sẽ tập trung giảm giá hàng nhu yếu, thực phẩm và thời trang. Ngoài các doanh nghiệp, siêu thị, trung tâm thương mại, thì sàn thương mại điện tử Sendo, Shopee, Lazada, Tiki… cũng thường xuyên có những chương trình khuyến mại giảm giá. Tuy nhiên, sức mua trên thị trường vẫn chưa thể bật tăng như kỳ vọng.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, Chính phủ cần có những giải pháp kích thích sức tiêu dùng thông qua các gói hỗ trợ giảm thuế, phí qua đó hạ giá hàng hóa một cách thực chất. Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) TS Ngô Trí Long cho rằng, để kích cầu tiêu dùng hiệu quả, giải pháp đầu tiên phải làm là nên xem xét đến việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập… Việc giảm thuế sẽ khiến cho thu nhập khả dụng của người dân tăng lên trong khi chi phí giá thành của doanh nghiệp giảm xuống. Điều này cũng sẽ tạo ra một hiệu ứng tích cực lên các quyết định chi tiêu và mua sắm của người dân, đồng thời gián tiếp hỗ trợ doanh nghiệp giải phóng hàng hóa, kích thích hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đồng tình với ý kiến này, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành Kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) Phạm Thị Thanh Tùng cũng khuyến nghị, để nâng sức mua của người dân cần có các giải pháp đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng dưới dạng tín chấp hoặc thế chấp với các điều khoản linh hoạt qua đó người dân dễ dàng tiếp cận vốn vay ngân hàng. Đồng thời mở rộng và đa dạng các kênh liên kết giữa ngân hàng và doanh nghiệp, tạo điều kiện cho người dân có thể thuận lợi mua sắm hàng hóa.

Ý kiến của chuyên gia kinh tế cho thấy muốn kích cầu tiêu dùng vào thời điểm cuối năm bên cạnh sự nỗ lực từ phía doanh nghiệp, thì còn đòi hỏi Chính phủ có những chính sách hỗ trợ qua đó giúp doanh nghiệp giảm giá bán sản phẩm một cách thực chất và người dân có thêm thu nhập để tiêu thụ hàng hóa.