Đăng nhập
Trang chủ
VNReport»Kinh tế»Doanh nghiệp»Tại sao 5G là một thất bại tốn kém
Thứ 2, 31/03/2025 Youtube Link

Tại sao 5G là một thất bại tốn kém

10:23 - 27/03/2025

Hàng trăm tỷ USD đã được chi để nâng cấp mạng không dây trên thế giới lên 5G. Nó từng được quảng cáo sẽ thay đổi cách chúng ta sống, làm việc và giải trí, nhưng cho đến nay, ít người tiêu dùng cảm thấy khác biệt thực sự so với 4G.

Kể từ khi mạng di động đầu tiên được triển khai tại Nhật Bản cuối thập niên 1970, những tiến bộ trong ngành viễn thông di động đã diễn ra theo từng đợt thay vì tăng dần đều. Cứ khoảng một thập kỷ, ngành này lại tung ra một chuẩn không dây mới trên toàn thế giới. Mỗi chuẩn đều thúc đẩy một chu kỳ đổi mới và đầu tư khi các công ty chạy đua để phát triển các chức năng và khả năng mới bằng công nghệ đó, tự tin rằng người tiêu dùng sẽ trả thêm tiền cho chúng. Sau đó, tiền lại đổ vào để chi trả cho chu kỳ nâng cấp mạng tiếp theo.

Hiện nay, động cơ đó đã dừng lại. Các nhà mạng đã trả cho các chính phủ hơn 150 tỷ USD từ năm 2018 đến năm 2024 để tiếp cận các tần số vô tuyến cần thiết cho mạng không dây thế hệ thứ năm, hay 5G, và đã chi nhiều hơn thế để lắp đặt mạng. Nhằm thu hút người dùng, các phòng tiếp thị đã hoạt động hết công suất. 5G không chỉ cho phép bạn làm nhiều việc hơn trên điện thoại của mình, nó sẽ thay đổi cuộc sống của bạn, họ nói. 5G được giới thiệu như một công cụ hỗ trợ quan trọng cho các công nghệ như robot, xe tự hành và thực tế ảo. Bác sĩ có thể phẫu thuật từ xa và xe tự lái giao tiếp qua 5G sẽ đưa tình trạng tắc đường trở thành dĩ vãng. 5G sẽ cho phép mọi người tương tác với nhau trong một “siêu vũ trụ” trực tuyến song song. Các dây chuyền sản xuất, thiết bị gia dụng và hầu như mọi loại thiết bị điện tử đều sẽ khai thác mạng tốc độ cực nhanh này, giúp chúng hoạt động tự chủ và hiệu quả hơn.

6 năm sau khi triển khai, thực tế kém xa quảng cáo. 5G đã tăng năng lực mạng để các nhà mạng có thể xử lý lưu lượng dữ liệu ngày càng lớn. Nhưng ngay cả chỉ để tăng tốc xem video, 5G thường không ổn định. Ở nhiều nước, người dùng điện thoại di động vẫn chủ yếu dựa vào chuẩn 4G và đôi khi thậm chí là 3G đã hơn 20 năm tuổi. Khi “5G” xuất hiện ở góc màn hình điện thoại, đôi khi không có nhiều sự khác biệt về tốc độ. Một số người dùng thậm chí còn nói rằng thiết bị của họ chậm hơn trước.

Vậy điều gì đã xảy ra?

Giải pháp tìm kiếm vấn đề?

Cách quảng cáo 5G là để cho thấy công nghệ này có thể làm được gì. Nhưng hóa ra, không ai quan tâm nhiều đến những điều này.

“Vấn đề lớn nhất là không có ứng dụng đột phá nào”, theo Yang Wang, một nhà phân tích cấp cao tại Counterpoint Research ở London.

Các bác sĩ vẫn muốn phẫu thuật trực tiếp trong phòng cho bệnh nhân. Hầu hết các công nghệ xe tự lái mới nổi đều được thiết kế mà không cần bắt buộc phải có 5G. (Có lẽ vì một lý do chính đáng: khả năng thu sóng 5G trên các tuyến đường chính có thể không ổn định).

Công nhân kiểm tra ăng-ten Claro 5G trên một tháp viễn thông ở Cali, Colombia, vào ngày 1/3/2024. Ảnh: Jair F. Coll/Bloomberg

Công nhân kiểm tra ăng-ten Claro 5G trên một tháp viễn thông ở Cali, Colombia, vào ngày 1/3/2024. Ảnh: Jair F. Coll/Bloomberg.

Những người chơi game trực tuyến từng được xem là một mục tiêu quan trọng của 5G vì họ cần có kết nối băng thông lớn và độ trễ thấp. Tuy nhiên, hầu hết các game thủ vẫn thích ngồi thoải mái trên ghế ở nhà, không phải trên xe buýt. Vì vậy, một kết nối WiFi tốt thường là đủ. Các công nghệ khác đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây, chẳng hạn như gọi video Zoom, hoạt động tốt với WiFi hoặc 4G.

5G cũng từng được cho là một cánh cổng vào metaverse – vũ trụ kỹ thuật số song song mà những nhà công nghệ như Mark Zuckerberg hình dung vào đầu thập kỷ này. Có vẻ như nó là một ứng dụng đích thực cho 5G: hàng triệu người đeo kính thực tế ảo sẽ gửi và nhận lượng dữ liệu khổng lồ theo thời gian thực. Metaverse vẫn chưa xuất hiện và không rõ khi nào hoặc liệu nó có bao giờ xuất hiện hay không.

Một lập luận khác cho việc triển khai 5G là nó có thể xử lý được một cơn bão dữ liệu tạo ra bởi “internet vạn vật” – trong đó mọi loại thiết bị sẽ được kết nối với internet, từ tủ lạnh đến đèn giao thông, bàn chải đánh răng thông minh, máy hút bụi và vòng cổ cho chó. Đây là một tầm nhìn khác của các nhà công nghệ vẫn chưa trở thành hiện thực. Một số quảng cáo 5G hồi đầu có phần ngớ ngẩn: Khi nào người ta cần cạo râu trên đỉnh núi? Và tại sao lại thuê một robot 5G để xăm hình khi có rất nhiều người sẵn sàng làm điều đó với mức giá cạnh tranh?

5G đắt

Ngành viễn thông cần những cơ hội kiếm doanh thu lớn nếu muốn phủ sóng 5G trên toàn thế giới. Theo một giám đốc ngành viễn thông Anh yêu cầu không nêu tên khi thảo luận về dữ liệu nội bộ, công nghệ này đắt tiền cả ở khâu mua và lắp đặt – thực tế đắt hơn 4G gấp 6 lần. Lý do là mạng 5G dày đặc hơn, nghĩa là cần nhiều thiết bị hơn cho mỗi km vuông vùng phủ sóng tín hiệu. Điều đó dẫn đến việc phải chi nhiều hơn để xin giấy phép quy hoạch, lắp đặt máy móc, trả cho chủ sở hữu các tòa nhà nơi đặt máy móc và bảo trì máy móc. (Những người ủng hộ 5G chỉ ra rằng 5G tiêu thụ ít điện hơn nhiều so với 4G trên mỗi đơn vị dữ liệu, nên chi phí năng lượng sẽ cao hơn nếu không có nó).

Các nhà mạng từng hy vọng sẽ giảm chi phí triển khai 5G bằng cách chuyển sang một tiêu chuẩn ngành được gọi là OpenRAN. Điều này sẽ cho phép họ kết hợp thiết bị và phần mềm từ những nhà sản xuất khác nhau để họ không bị ràng buộc phải mua mọi thứ từ cùng một nhà cung cấp. Điều đó sẽ dẫn đến sự cạnh tranh nhiều hơn giữa các nhà cung cấp, đẩy giá xuống và thúc đẩy sử dụng 5G. Nhưng hơn 10 năm sau khi ý tưởng này ra đời, hầu hết các quan chức trong ngành đều cho biết OpenRAN vẫn chưa đủ trưởng thành để triển khai trên diện rộng.

“5G” không thực sự là 5G

Khi 5G được giới thiệu vào năm 2019, các nhà mạng, đặc biệt là ở châu Âu, đã gặp khó khăn trong nhiều năm với mức độ cạnh tranh gay gắt và lợi nhuận mỏng. Vì vậy, họ cảnh giác với việc đầu tư hàng tỷ USD vào một công nghệ chưa được chứng minh về mặt thương mại.

Khi đó, PwC phát hiện ra rằng phần lớn người tiêu dùng không muốn chi thêm 5 đến 10 USD mỗi tháng để nâng cấp từ 4G. Chỉ 1/3 số người được khảo sát sẵn sàng chi thêm 5 USD. Hầu hết các nhà mạng tính phí cao hơn cho 5G đều thấy rằng họ chỉ có thể làm được như vậy cho đến khi các đối thủ cung cấp trải nghiệm 5G tương đương.

Vì vậy, trong khi họ hứa hẹn người dùng về một cuộc cách mạng, họ thực sự chỉ đem đến một cuộc tiến hóa.

Hầu hết họ sử dụng thứ được gọi là 5G “không độc lập”, nghĩa là cắm các trạm 5G vào mạng 4G lõi. Lõi là trung tâm thần kinh của một hệ thống không dây, phân tích và lắp ráp lại dữ liệu để dữ liệu đến đích nhanh nhất có thể, quản lý các cuộc gọi thoại, tin nhắn văn bản và thực hiện những chức năng quan trọng như xác thực người dùng. Nếu không có lõi 5G, nhiều ứng dụng tiên tiến nhất của công nghệ này sẽ không thể triển khai trên quy mô lớn.

Các nhóm tiêu chuẩn hóa trong ngành cho phép các nhà mạng dán nhãn không độc lập là “5G” trong số liệu thống kê về phạm vi phủ sóng của họ. Vì lý do này, cái thường được gọi là “triển khai 5G” toàn cầu đã diễn ra nhanh hơn dự kiến, nhưng hầu hết các nhà khai thác vẫn không thể cung cấp những chức năng của 5G đầy đủ.

Một số thậm chí còn làm ít hơn thế. Nhà mạng AT&T của Mỹ đã đặt logo “5G E” ở góc điện thoại của khách hàng vào đầu năm 2019 dù họ thậm chí còn chưa bắt đầu triển khai mạng 5G.

Nhiều nhà khai thác đã áp dụng Chia sẻ phổ động (DSS): truyền tín hiệu 5G qua các tần số ban đầu được chỉ định cho 4G. Điều này cho phép họ khai thác thêm dung lượng dữ liệu từ sóng vô tuyến mà họ đang sử dụng, giữ nguyên thiết bị cũ và nói với người tiêu dùng rằng họ đã có kết nối 5G. DSS đôi khi có thể tệ hơn kết nối 4G đơn giản, vì việc trộn lẫn tín hiệu 4G và 5G trên cùng một phổ có thể khiến mạng kém hiệu quả hơn.

Tính đến tháng 9/2024, 211 nhà mạng từ 122 quốc gia đã tuyên bố “ra mắt” 5G, nhưng chỉ có 57 trong số họ cung cấp 5G độc lập hoàn toàn, theo Hiệp hội Hệ thống Truyền thông Di động Toàn cầu (GSMA), đại diện cho hầu hết các mạng di động trên thế giới.

Ngoại lệ ở Châu Á?

Nỗ lực thúc đẩy 5G đồng bộ nhất là ở Châu Á và vùng Vịnh, nơi các đợt triển khai được trợ cấp và phối hợp ở cấp nhà nước để tìm kiếm lợi thế công nghệ và thúc đẩy nền kinh tế quốc gia. (Hàn Quốc là nước đầu tiên triển khai 5G vào tháng 4/2019, kết quả của một kế hoạch chi tiết của chính phủ đi kèm với giảm thuế và ưu đãi R&D).

Việc lắp đặt 5G dễ hơn ở các thành phố Châu Á, nơi mật độ dân số thường cao hơn ở Châu Âu và Mỹ, khiến các khoản đầu tư vào tháp di động có lời hơn vì mỗi ăng-ten tiếp cận được nhiều người dùng hơn.

Một trạm 5G tại Nghi Xương, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Ảnh: Costfoto/NurPhoto/Getty Images.

Một trạm 5G tại Nghi Xương, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Ảnh: Costfoto/NurPhoto/Getty Images.

Các trung tâm giao thông, cảng và hàng trăm nhà máy ở Châu Á đã được trang bị mạng riêng, nhiều trong số đó sử dụng 5G, theo GSMA. Điều này có thể mang lại cho một số công ty lợi thế cạnh tranh mà những người ủng hộ 5G đã hứa: Trang bị cảm biến cho nhiều máy móc hơn, cho phép chúng giao tiếp nhanh hơn và đáng tin cậy hơn để cải thiện hiệu quả của các hoạt động phức tạp.

Triển khai 5G nhanh hơn và xa hơn vẫn chưa giúp các nhà mạng châu Á tăng lợi nhuận đáng kể. Kể từ khi các nhà mạng Hàn Quốc SK Telecom và LG Uplus bắt đầu nâng cấp khách hàng của họ lên 5G, doanh thu trên mỗi thuê bao của họ đã giảm đều đặn. Các nhà mạng Trung Quốc cũng ít có tăng trưởng. Giới phân tích cho biết vẫn còn quá sớm để đánh giá liệu mạng 5G riêng tại các nhà máy châu Á có trở thành nguồn doanh thu đáng kể cho các nhà mạng trong khu vực hay không.

Theo:

https://www.bloomberg.com/explainers/why-5g-is-an-expensive-flop

Tags:

Tin liên quan

Không may cho 5G, thế hệ trước 4G đã đủ tốt cho hầu hết mọi người. Ảnh: Josep Lago/AFP.
5G đã làm thất vọng “hầu hết mọi người” như thế nào
Cả nước có hơn 5,5 triệu người dùng mạng 5G Viettel
Các hãng hàng không lớn của Mỹ dừng bay vì sự cố mạng.
Sự cố mạng gây gián đoạn hoạt động của nhiều doanh nghiệp, hoãn các chuyến bay
Shein phát triển nhanh trong những năm gần đây và trở thành một trong những thương hiệu thời trang lớn nhất thế giới.
Shein thông báo tạm dừng hoạt động ở Việt Nam

Tin mới nhất

Đầu Tư Tiết Kiệm - Trang tin về đầu tư
Quên mật khẩu

© 2021 Bản quyền thuộc về VNREPORT
Follow VNREPORT Youtube
Giấy phép thiết lập mạng xã hội trên mạng số 330/GP-BTTTT do Bộ Thông tin truyền thông cấp ngày 02/06/2021
Người đại diện: Văn Lê Hằng
Đơn vị chủ quản:
Công ty TNHH Truyền thông Đa phương tiện DigiMove
Trụ sở: số 5A, Ngõ 256, Mễ Trì Thượng, Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: (024) 3205.2389
Liên hệ nội dung: digimove.vn@gmail.com
Liên hệ quảng cáo: (024) 3205.2389