VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Thặng dư thương mại cao kỷ lục: “Con dao hai lưỡi” với nền kinh tế Nga

Thặng dư thương mại cao kỷ lục: “Con dao hai lưỡi” với nền kinh tế Nga

15:37 - 27/10/2022

Việc thu hẹp thương mại với các nước phương Tây có thể làm chậm sự phát triển của nền kinh tế Nga trong tương lai.

Ngày 26/10, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Liên bang Nga Ruslan Davydov cho biết trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9 năm nay, xuất khẩu của Nga tăng 25,4% so với cùng kỳ năm ngoái lên 431 tỷ USD. Trong khi nhập khẩu giảm mạnh 15,7% trong giai đoạn này xuống còn 180 tỷ USD. Điều này dẫn đến thặng dư thương mại của Nga lên mức cao kỷ lục là 251 tỷ USD, tăng gần gấp đôi so với con số 130 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái.

Hàng hóa xuất khẩu của Nga giảm về khối lượng nhưng lại tăng về giá trị nhờ giá nhiên liệu hóa thạch tăng cao. Theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch, bất chấp các lệnh trừng phạt khắc nghiệt của phương Tây, Nga vẫn thu về hơn 155 tỷ USD từ xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch trong giai đoạn từ tháng 2 tới tháng 9. Trong đó, hơn 80 tỷ USD đến từ các khách hàng châu Âu. Con số này thậm chí đã vượt mức 98 tỷ USD tính tới cuối tháng 9/2022.

Thặng dư thương mại tăng cao chưa hẳn là dấu hiệu tốt đối với nền kinh tế Nga

Năng lượng là động lực thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu của Nga nhưng điều này cũng mang lại rủi ro, bởi vì khi giá dầu giảm, thu nhập từ ngoại thương của Nga cũng sẽ giảm. Thách thức hiện tại là kinh tế Nga đang phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng hơn bao giờ hết và thụt lùi trong nhiều ngành có giá trị gia tăng cao. Cụ thể, theo số liệu của Bộ Tài chính Nga, 8 tháng đầu năm 2022, hơn 40% thu ngân sách Nga là đến từ dầu khí. Tuy nhiên, lệnh cấm nhập dầu Nga của EU sẽ có hiệu lực vào ngày 5/12 tới sẽ gây khó khăn không nhỏ đến việc xuất khẩu dầu của Nga.

Thặng dư thương mại tăng cao cũng chưa hẳn là dấu hiệu tốt đối với nền kinh tế Nga bởi sụt giảm trong nhập khẩu có thể gây ra gián đoạn trong toàn bộ nền kinh tế. Hiện nhập khẩu của Nga đang giảm cả về lượng tiền lẫn tỉ trọng. Theo ông Ruslan Davydov, lượng mua ở thị trường nước ngoài giảm 15-16%, trong khi tổng kim ngạch thương mại của Nga giảm 10-11%. Kim ngạch thương mại tăng trưởng lớn nhất được ghi nhận là Trung Quốc (tăng 30%) và Thổ Nhĩ Kỳ (tăng 12%), trong khi các nước Liên minh châu Âu giảm mạnh nhất với mức giảm tới 30%.

Dù Nga đã đưa một loạt các sản phẩm của các nhà sản xuất ô tô, công ty công nghệ và thương hiệu tiêu dùng nước ngoài vào kế hoạch nhập khẩu song song nhằm mục đích hỗ trợ cho người tiêu dùng sau khi nhập khẩu sụt giảm. Tuy nhiên, nhập khẩu đầu tư vẫn bị ảnh hưởng khá nghiêm trọng, dự đoán sẽ giảm tới 1/5 trong năm nay. Các công ty Nga phụ thuộc vào hàng hóa nước ngoài đang đối mặt với nguy cơ bị cô lập khỏi thị trường quốc tế. Khoảng nửa số công ty chịu tác động của lệnh trừng phạt vẫn đang khó tìm nguồn cung thay thế. Quan chức Nga cảnh báo ngành công nghiệp nước này đang bị tụt hậu 10-15 năm.