Thiệt hại do lừa đảo trực tuyến năm 2024 tại Việt Nam lên tới gần 19.000 tỷ đồng

Năm 2024 chứng kiến sự gia tăng đáng báo động của các hoạt động lừa đảo trực tuyến. Thiệt hại ước tính do lừa đảo trực tuyến gây ra trong tính đến thời điểm hiện tại lên đến 18.900 tỷ đồng.

Kinh tế số phát triển nhanh chóng, cùng với sự bùng nổ của thương mại điện tử và giao dịch trực tuyến, đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho các hoạt động tội phạm mạng. Lừa đảo trực tuyến hiện nay tiếp tục diễn biến phức tạp với thủ đoạn tinh vi và hậu quả nghiêm trọng.

Theo đó, Báo cáo tổng kết An ninh mạng năm 2024 được Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) công bố mới đây cho thấy, cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người trở thành nạn nhân của lừa đảo, thiệt hại ước tính do lừa đảo trực tuyến gây ra trong năm 2024 lên đến 18.900 tỷ đồng.

Đáng nói là theo báo cáo, số nạn nhân bị lừa đảo có thể lấy lại được tiền rất nhỏ. Mặc dù khi bị mắc bẫy lừa đảo, mặc dù 88,98% người dùng cho biết họ đã ngay lập tức cảnh báo, trao đổi với người thân bạn bè, nhưng chỉ có 45,69% người được hỏi trả lời có báo cáo với cơ quan chức năng, đây là tỷ lệ khá thấp.

Trong bối cảnh kinh tế số bùng nổ như hiện nay, không chỉ số lượng nạn nhân bị lừa đảo trực tuyến tăng mạnh mà thủ đoạn các đối tượng sử dụng cũng vô cùng tinh vi, gây khó khăn cho quá trình điều tra và thu thập chứng cứ của cơ quan công an.

Báo cáo chỉ ra 3 hình thức lừa đảo phổ biến nhất năm 2024. Theo đó, hình thức tấn công người dùng của các đối tượng lừa đảo gồm dụ dỗ người dùng tham gia các chiêu trò đầu tư giả, hứa hẹn lợi nhuận cao; giả mạo danh tính cơ quan, tổ chức; và lừa thông báo trúng thưởng, khuyến mãi lớn.

Thiệt hại ước tính do lừa đảo trực tuyến gây ra trong năm 2024 lên đến 18.900 tỷ đồng.

Được biết, theo kết quả khảo sát, số người dùng nhận được lời mời đầu tư tài chính vào các sàn giao dịch không rõ nguồn gốc nhưng cam kết không rủi ro, lợi nhuận cao lên đến 70,72%. Đây là hình thức lừa đảo phổ biến nhất.

Tiếp đó là hình thức giả mạo danh tính cơ quan, tổ chức (công an, toà án, thuế, ngân hàng…) để thúc giục cài phần mềm hoặc đe dọa phải chuyển tiền để chứng minh trong sạch do liên quan vi phạm pháp luật. Theo khảo sát, có đến 62,08% người dùng gặp phải thủ đoạn này.

Cuối cùng là 60,01% cho biết nhận được các thông báo trúng thưởng, khuyến mãi cao nhưng thông tin rất mập mờ, bất thường.

Đặc biệt, ngoài các hình thức này, các đối tượng lừa đảo còn sử dụng nhiều công nghệ hiện đại như: công nghệ trí tuệ nhân tạo Deepfake để tạo video, giọng nói giả mạo nhằm xây dựng lòng tin từ nạn nhân, từ đó dễ dàng thực hiện mục đích. Hoặc các đối tượng này cũng có thể ứng dụng công cụ tự động (chatbot) để giao tiếp liên tục với nạn nhân, hay sử dụng phần mềm chuyên dụng trên máy tính để thực hiện cuộc gọi viễn thông, tiếp cận nhiều người cùng lúc… Nhìn chung, ngày càng có nhiều đối tượng ứng dụng công nghệ cao vào quá trình lừa đảo, khiến cho nhiều nạn nhân khi tiếp xúc các nội dung giả mạo đã không phân biệt được thật – giả, dẫn tới dễ bị mắc lừa, để lại hậu quả nghiêm trọng.

Chưa kể đến, năm 2024, tình trạng lộ lọt dữ liệu cá nhân tại Việt Nam vẫn có diễn biến phức tạp, nghiêm trọng khi có tới 66,24% người dùng xác nhận rằng thông tin của họ từng bị sử dụng trái phép. Nguyên nhân lộ lọt dữ liệu này đến từ việc người dùng cung cấp thông tin khi mua hàng trực tuyến, chia sẻ thông tin trên mạng xã hội hoặc có thể bị lộ lọt trong quá trình sử dụng dịch vụ thiết yếu như nhà hàng, khách sạn, siêu thị.

Thông tin của người dùng dễ dàng lộ ra ngoài cũng là một nguyên nhân khiến thị trường lừa đảo trực tuyến sôi động như hiện nay. Các chuyên gia nhận định rằng lộ lọt dữ liệu không chỉ gây phiền toái cho người dùng mà còn tạo điều kiện cho các hành vi lừa đảo tinh vi hơn. Tin tặc thường kết hợp dữ liệu cá nhân với các công nghệ như AI để tạo ra các kịch bản lừa đảo đánh trúng tâm lý, dễ thuyết phục nạn nhân.

Do đó, theo chuyên gia, ngay khi bị lừa đảo trực tuyến, hãy báo cáo với các cơ quan chức năng khi để bảo vệ quyền lợi của bản thân nạn nhân và ngăn chặn các hành vi phạm pháp.

Báo cáo kịp thời sẽ giúp cơ quan chức năng có thông tin kịp thời để điều tra, thu thập bằng chứng, từ đó tăng khả năng truy bắt và xử lý các đối tượng lừa đảo.

Hơn nữa, báo cáo cũng có thể giúp người bị hại phục hồi một phần hoặc toàn bộ tài sản bị chiếm đoạt, đặc biệt khi cơ quan chức năng can thiệp sớm và phong tỏa được tài sản liên quan.

Mặc dù tỉ lệ lấy lại tiền không cao, nhưng chủ động báo cáo sẽ góp phần vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu về các chiêu trò, phương thức hoạt động của các đối tượng, từ đó cảnh báo cộng đồng, ngăn ngừa các đối tượng tiếp tục thực hiện hành vi lừa đảo, gây thiệt hại cho nhiều người khác.

https://vneconomy.vn/thiet-hai-do-lua-dao-truc-tuyen-nam-2024-tai-viet-nam-len-toi-gan-19-000-ty-dong.htm