VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Trung Quốc muốn các nước Đông Nam Á ủng hộ gia nhập CPTPP

Trung Quốc muốn các nước Đông Nam Á ủng hộ gia nhập CPTPP

13:35 - 27/10/2021

Sự ủng hộ của các thành viên CPTPP trong ASEAN là chìa khóa trong cuộc đàm phàn gia nhập khối thương mại tự do của Trung Quốc.

Hội nghị cấp cao ASEAN trong tuần nay mang đến cho Trung Quốc một cơ hội nữa để giảm bớt sự phản đối với nỗ lực của nước này gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). ASEAN có 4 nước tham gia CPTPP gồm Việt Nam, Malaysia, Singapore và Brunei.

Trong cuộc họp trực tuyến với các nhà lãnh đạo của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường kêu gọi khối này và Trung Quốc tăng cường hội nhập kinh tế và đưa Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RECP) vào hiệu lực càng sớm càng tốt. Ông đề xuất hợp tác trong các lĩnh vực bao gồm biến đổi khí hậu, khoa học và công nghệ, và đổi mới, theo hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã.

Cụm từ “hội nhập kinh tế” ám chỉ một trong những mục tiêu của Bắc Kinh là tham gia CPTPP. Bắc Kinh cần sự ủng hộ từ các thành viên của Hiệp định ở Đông Nam Á để gia nhập khối thương mại tự do này.

4 nước ASEAN – Việt Nam, Malaysia, Singapore và Brunei – thuộc hiệp ước thương mại CPTPP.

4 nước ASEAN – Việt Nam, Malaysia, Singapore và Brunei – thuộc hiệp ước thương mại CPTPP.

Trong đó, Việt Nam là một thử thách đặc biệt, với những tranh cãi giữa 2 nước về chủ quyền ở Biển Đông. Ông Lý tránh nhắc đến chủ đề này tại hội nghị, nói rằng “hòa bình ở Biển Đông phục vụ lợi ích chung của Trung Quốc và các nước ASEAN”. Theo ông, hai bên nên “mở rộng hợp tác hàng hải thiết thực” và hướng tới một thỏa thuận nhanh chóng về bộ quy tắc ứng xử trong khu vực.

Kể từ khi nộp đơn gia nhập CPTPP vào tháng 9, Trung Quốc đã nhanh chóng có động thái nhằm thu hút sự ủng hộ của các thành viên Hiệp định. Chủ tịch Tập Cận Bình đã gọi điện cho Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long. Cả 2 nước đều phản ứng tích cực với đề xuất gia nhập của Bắc Kinh.

Vaccine Covid-19 là một công cụ đắc lực trong chiến dịch này. Trong cuộc gọi vào cuối tháng trước với Ngoại trưởng Malaysia Saifuddin Abdullah, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cam kết đóng góp thêm 1 triệu liều vaccine cho nước này, nâng số lượng quyên góp của Trung Quốc lên ít nhất 1,5 triệu. Trong hội nghị thượng đỉnh hôm thứ Ba, ông Lý đề xuất hợp tác Trung Quốc-ASEAN hơn nữa để đối phó với đại dịch.

Một điểm chung của Trung Quốc với các thành viên ASEAN của CPTPP là số lượng lớn doanh nghiệp nhà nước – có thể là một rào cản để gia nhập khối thương mại tự do. “Tham gia [CPTPP] có thể là một quá trình kéo dài hàng thập kỷ. Điều quan trọng là phải kết bạn ngay bây giờ”, một giáo sư đại học ở Bắc Kinh nói. “Trung Quốc đang chuẩn bị bằng cách nói chuyện với Việt Nam và Malaysia, những quốc gia có nhiều doanh nghiệp nhà nước”.

Mặc dù hiệp ước thương mại bao gồm các hạn chế chặt chẽ đối với doanh nghiệp nhà nước, Việt Nam, nơi những tập đoàn này đóng vai trò trung tâm trong nền kinh tế, đã được miễn trừ một số điều khoản. Đây là điểm đáng chú ý với Trung Quốc. “Việc đưa ra ngoại lệ cần được xem xét đối với những vấn đề đặc biệt khó giải quyết”, như doanh nghiệp nhà nước, một cựu quan chức ngoại giao Trung Quốc từng là đại sứ ở Đông Nam Á cho biết. “Thị trường Trung Quốc hấp dẫn đối với các quốc gia khác. Điều quan trọng là phải chứng minh những lợi ích này để đạt được lợi thế trong đàm phán”.

Thương mại của Trung Quốc với ASEAN tiếp tục phát triển trong thời kỳ đại dịch. Nhập khẩu của Trung Quốc từ ASEAN đạt tổng cộng 301,3 tỷ USD vào năm ngoái, gần gấp đôi so với con số của một thập kỷ trước đó.