VNReport»Kinh tế»Tiêu dùng»Nhập khẩu điều từ Campuchia tăng đột biến

Nhập khẩu điều từ Campuchia tăng đột biến

15:04 - 17/12/2021

Trong năm 2021, lượng hạt điều nguyên liệu nhập khẩu tăng đột biến từ Campuchia.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), tính đến tháng 11/2021, Campuchia là nguồn cung nông – lâm – thủy sản lớn thứ 2 của Việt Nam về giá trị, đạt khoảng 3,3 tỉ USD, chiếm 8,5% thị phần. Trong đó, mặt hàng điều chiếm gần 61,7%, tương đương khoảng 2 tỉ USD.

Còn theo số liệu của Tổng cục Hải quan, tính đến tháng 11, Việt Nam đã nhập 1,103 triệu tấn điều Campuchia, giá trị hơn 1,831 tỉ USD, tăng hơn 444% về lượng và tăng 608% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020.

Trong khi đó, Thương vụ Campuchia tại Việt Nam cho biết, trong 11 tháng đầu năm 2021, nước này đã xuất khẩu được gần 921.061,5 tấn hạt điều, tăng gần 329% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, lượng điều xuất khẩu sang Việt Nam là 912.170 tấn, chiếm 99%.

Có thể thấy, dù dựa theo số liệu nào thì lượng điều Campuchia xuất sang Việt Nam vẫn tăng đột biến trong năm 2021. Tính chung các thị trường khác, giá trị nhập khẩu điều thô của toàn ngành trong 11 tháng đầu năm 2021 đã lần đầu vượt mức 4 tỉ USD, tăng 140,5% trong khi xuất khẩu điều nhân trong giai đoạn này chỉ 3,445 tỉ USD, tăng 18,5% so với cùng kỳ năm 2020. Điều này cũng có nghĩa là ngành điều lần đầu nhập siêu với mức thâm hụt hơn 738 triệu USD trong khi các năm trước đều thặng dư hơn 1 tỉ USD/năm.

Lượng điều Campuchia xuất sang Việt Nam tăng đột biến trong năm 2021

Ông Đặng Hoàng Giang, Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) cho biết Campuchia là một trong những nguồn cung điều nguyên liệu cho Việt Nam nhưng sản lượng nhập khẩu trước đây chỉ khoảng 200.000 tấn/năm và chưa từng vượt mức 300.000 tấn/năm. Sự bất thường này đặt ra nhiều nghi vấn về hoạt động xuất nhập khẩu hạt điều của Việt Nam.

Một nghi vấn được dư luận đặt ra là phải chăng điều châu Phi đã được “phù phép” thành điều Campuchia để trốn thuế. Vì trước đó vào tháng 9/2021, Cục Kiểm tra sau thông quan (Tổng cục Hải quan) đã phát hiện 2 doanh nghiệp có hành vi gian lận về xuất xứ hạt điều thuần túy Việt Nam.

Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia trong ngành thì doanh nghiệp sẽ không được hưởng lợi nếu đưa điều châu Phi vòng qua Campuchia vì chi phí vận chuyển rất lớn. Ông Lê Hậu, Giám đốc Công ty Hạt điều Phú Quang (Bình Phước) lý giải việc hạt điều thô xuất xứ Campuchia vào Việt Nam tăng mạnh khiến nhiều người bất ngờ, nhưng bản thân doanh nghiệp ngành điều thì không lạ. Những năm trước, một lượng điều lớn từ Campuchia vẫn được nhập về Việt Nam nhưng đi theo các cửa khẩu phụ, lối mòn, nên không được thống kê đầy đủ. Năm 2021, trước việc kiểm soát dịch bệnh nghiêm ngặt, điều thô buộc phải nhập khẩu chính ngạch, nhập khẩu tiểu ngạch giảm đáng kể, nên con số thống kê rất lớn.

Tuy nhiên, việc gia tăng nhập khẩu một lượng lớn nguyên liệu điều thô về chế biến hàng xuất khẩu tiềm ẩn những rủi ro nhất định trong việc kiểm soát chất lượng nguồn nguyên liệu đầu vào, nhất là vệ sinh, an toàn thực phẩm. Từ đó, rất dễ ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu chung của điều Việt Nam trên thị trường thế giới.

Tình trạng lượng điều thô nhập khẩu tăng bất thường, đặc biệt từ thị trường được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu 0% là Campuchia, cũng đang làm dấy lên nghi vấn trốn thuế của không ít doanh nghiệp. Được biết, hạt điều nhập khẩu từ các nước ASEAN được hưởng mức thuế 0%, trong khi nhập từ thị trường ngoài ASEAN thuế mức là 5%.