VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Nga đình chỉ thỏa thuận đánh bắt cá với Nhật Bản

Nga đình chỉ thỏa thuận đánh bắt cá với Nhật Bản

16:52 - 09/06/2022

Ngày 7/6, Bộ Ngoại giao Nga quyết định ngừng các thỏa thuận cho phép ngư dân Nhật Bản đánh bắt cá gần khu vực quần đảo Kuril (Nhật Bản gọi là quần đảo Chishima) đang tranh chấp.

Ngày 7/6, Bộ Ngoại giao Nga quyết định ngừng các thỏa thuận cho phép ngư dân Nhật Bản đánh bắt cá gần khu vực quần đảo Kuril (Nhật Bản gọi là quần đảo Chishima) đang tranh chấp. Phía Moscow lấy lí do Tokyo đã không thực hiện các khoản thanh toán theo yêu cầu của thỏa thuận.

Quần đảo tranh chấp do Nga kiểm soát và gọi là Nam Kuril, trong khi Nhật Bản gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc.

Trong một tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nêu rõ: “Trong tình hình hiện nay, chúng tôi buộc phải đình chỉ việc thực thi thỏa thuận 1998 cho đến khi phía Nhật Bản hoàn thành mọi trách nhiệm tài chính của nước này”.

Bà Zakharova cho biết thêm Nhật Bản đã đóng băng các khoản thanh toán đến hạn theo thoả thuận và trì hoãn quá trình ký kết văn bản điều hành hàng năm về việc cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho vùng Sakhalin, một yếu tố không thể thiếu trong việc đảm bảo hoạt động của thỏa thuận nêu trên.

Phản ứng trước động thái của Nga, người phát ngôn hàng đầu của Chính phủ Nhật thừa nhận rằng Tokyo chưa thực hiện khoản thanh toán gần nhất cho dự án phát triển tại Sakhalin, hòn đảo thuộc chủ quyền của Nga trên Thái Bình Dương, nằm ở phía Bắc Nhật Bản. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng dự án này không phải là điều kiện cho việc tiếp tục thực hiện thỏa thuận hay không.

“Chúng tôi rất lấy làm tiếc khi Nga đơn phương tuyên bố đình chỉ thỏa thuận này”, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno phát biểu tại một cuộc họp báo.

Quần đảo Kuril hay Chishima đã là vùng lãnh thổ tranh chấp từ lâu giữa Nhật Bản và Nga. Ngoài vị trí địa lý chiến lược, quần đảo với dân số xấp xỉ 20.000 người này còn sở hữu nhiều kim loại quý hiếm như Reni, được dùng để chế tạo các bộ phận trong máy bay phản lực, tên lửa, và là vật liệu lý tưởng trong ngành năng lượng nguyên tử.

Thỏa thuận 1998 có hiệu lực trên vùng biển xung quanh các đảo do phía Nga kiểm soát nhưng phía Nhật tuyên bố nhận chủ quyền. Thoả thuận trên được ký sau một loạt vụ bắt giữ tàu cá Nhật của nhà chức trách Nga, theo đó cho phép ngư dân Nhật đánh bắt một số loại hải sản, đổi lại Nhật phải thanh toán “tiền hợp tác” cho phía Nga. Các điều kiện đánh bắt và hoạt động được xác định dựa trên kết quả đàm phán giữa hai bên hàng năm.

Vào tháng 10 năm ngoái, Thủ tướng Kishida một lần nữa làm Moscow không hài lòng khi tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của Nhật Bản kéo dài tới 4 hòn đảo thuộc cực Nam quần đảo Kuril (Iturup, Kunashir, Shikotan và Habomai). Tuyên bố này sau đó bị Điện Kremlin bác bỏ và Kuril cho tới nay vẫn thuộc quyền kiểm soát của Nga.

Động thái đình chỉ thoả thuận 1998 được đưa ra trong bối cảnh quan hệ Nga – Nhật đang căng thẳng sau khi Tokyo tham gia cùng Mỹ và nhiều quốc gia phương Tây áp đặt trừng phạt đối với Moscow vì cuộc chiến tranh Nga – Ukraine.

Nhật Bản – với vai trò một nước thuộc nhóm G7 – đã đưa ra nhiều biện pháp trừng phạt đối với các tổ chức tài chính của Nga cũng như hoạt động xuất khẩu chip, tước bỏ trạng thái đối tác thương mại “tối huệ quốc” (Most Favoured Nation) đối với Nga, đóng băng tài sản được cho là thuộc sở hữu của Tổng thống Nga Vladimir Putin… Không những vậy, vào cuối tháng 5 vừa qua, Thủ tướng Kishida tuyên bố cấm vận dầu Nga và đưa ra tiến trình loại bỏ nhập khẩu than từ nước này.