VNReport»Kinh tế»Tài chính»Fed tăng lãi suất 0,75 %, lớn nhất từ năm 1994

Fed tăng lãi suất 0,75 %, lớn nhất từ năm 1994

09:33 - 16/06/2022

Các quan chức báo hiệu rằng họ sẽ tiếp tục nâng lãi suất với tốc độ cao để chống lạm phát.

Hôm thứ Tư, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất chuẩn ở mức 0,75 điểm phần trăm lần đầu tiên trong gần 3 thập kỷ nhằm cố gắng hạ nhiệt lạm phát nóng, trong một động thái đe dọa làm chậm tăng trưởng kinh tế Mỹ.

Mức tăng 0,75 điểm phần trăm – lần đầu tiên kể từ năm 1994 – thể hiện mức độ nghiêm trọng mà Fed đánh giá cuộc khủng hoảng lạm phát, sau một loạt các báo cáo kinh tế đáng báo động. Động thái này đưa lãi suất quỹ liên bang chuẩn lên khoảng từ 1,50% đến 1,75%, mức cao nhất kể từ khi đại dịch bùng phát cách đây 2 năm.

Các quan chức cũng đưa ra một lộ trình tăng lãi suất mạnh mẽ trong thời gian còn lại của năm. Những dự báo kinh tế mới được công bố sau cuộc họp kéo dài 2 ngày cho thấy các nhà hoạch định chính sách kỳ vọng lãi suất sẽ đạt 3,4% vào cuối năm 2022 – mức cao nhất kể từ năm 2008. Ước tính đó cũng tăng mạnh so với dự báo hồi tháng 3 của họ, với lãi suất đạt 2,5% vào cuối năm nay.

Lãi suất quỹ liên bang từ 1954 đến 2022. Nguồn: Fed St. Louis, Fox Business.

Lãi suất quỹ liên bang từ 1954 đến 2022. Nguồn: Fed St. Louis, Fox Business.

“Lạm phát vẫn ở mức cao, phản ánh sự mất cân bằng cung và cầu liên quan đến đại dịch, giá năng lượng cao hơn và áp lực giá rộng hơn”, Fed cho biết trong tuyên bố sau cuộc họp.

Cho đến một vài ngày trước, các nhà kinh tế đều dự kiến ngân hàng trung ương sẽ tiến hành tăng lãi suất 0,50 điểm phần trăm – gấp đôi quy mô thông thường – tại cuộc họp tháng 6. Trong cuộc họp trước vào tháng 5, các nhà hoạch định chính sách đã thông qua mức tăng đó và đưa ra lộ trình tăng với quy mô tương tự tại những cuộc họp sắp tới, với giả định rằng dữ liệu tiến triển như kỳ vọng.

Nhưng một báo cáo của Bộ Lao động tuần trước cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 8,6% trong tháng 5 so với một năm trước – tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 12/1981 – làm tan vỡ hy vọng của các nhà kinh tế rằng lạm phát đang bắt đầu hạ nhiệt. Và một cuộc khảo sát khác được công bố hôm thứ Hai cho thấy các hộ gia đình kỳ vọng lạm phát cao hơn đáng kể, dấu hiệu đáng lo ngại với Fed vì điều đó có thể trở thành một áp lực giữ lạm phát ở mức cao.

Khi giải thích về quyết định của Fed trong cuộc họp báo sau cuộc họp, Chủ tịch Jerome Powell cho biết các nhà hoạch định chính sách đang tìm bằng chứng cho thấy lạm phát đi ngang hoặc bắt đầu giảm. Với việc giá tiêu dùng vẫn tăng và kỳ vọng lạm phát bất ngờ cao hơn, các quan chức xác định rằng “cần có hành động mạnh mẽ”, ông nói.

Ông Powell báo hiệu rằng nhiều khả năng ngân hàng trung ương sẽ tăng nửa điểm hoặc 0,75 điểm phần trăm vào tháng 7, mặc dù ông nhắc lại rằng quyết định được đưa ra riêng đối với từng cuộc họp.

“Chúng tôi dự đoán rằng việc tăng lãi suất hiện tại là phù hợp”, ông Powell cho biết. “Tốc độ của những thay đổi đó sẽ tiếp tục phụ thuộc vào dữ liệu mới và triển vọng thay đổi của nền kinh tế. Rõ ràng, mức tăng 75 điểm cơ bản (0,75 điểm phần trăm) ngày hôm nay là một mức lớn bất thường, và tôi không kỳ vọng những động thái ở quy mô này trở nên phổ biến … Tuy nhiên, chúng tôi sẽ đưa ra các quyết định của mình theo từng cuộc họp và sẽ tiếp tục truyền đạt suy nghĩ của mình một cách rõ ràng nhất có thể”.

Các thị trường chứng khoán tăng sau tuyên bố này, với chỉ số S&P 500 tăng 1,5%, chấm dứt chuỗi giảm 5 ngày liên tiếp. Chỉ số Trung bình Công nghiệp Dow Jones tăng 1% và Chỉ số Tổng hợp Nasdaq tăng 2,5%.

Câu hỏi bây giờ là liệu Fed có thể thực hiện thành công hay không việc “hạ cánh mềm” – giảm nhu cầu đủ để hạ nhiệt lạm phát mà không khiến nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái. Việc tăng lãi suất chính sách khiến lãi suất cho các khoản vay tiêu dùng và kinh doanh cao hơn, điều này làm chậm nền kinh tế bằng cách buộc doanh nghiệp phải cắt giảm chi tiêu.

Fed hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2022 xuống 1,7% từ mức 2,8% hồi tháng 3.

Fed hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2022 xuống 1,7% từ mức 2,8% hồi tháng 3.

Các dự báo kinh tế cho thấy trong khi các nhà hoạch định chính sách kỳ vọng việc tăng lãi suất sẽ kết thúc vào năm 2023 với mức cao nhất là 3,8%, họ cũng dự báo một số đợt cắt giảm lãi suất vào năm 2024. Đây là một dấu hiệu cho thấy Fed có thể chuẩn bị cho nền kinh tế chậm lại trong những năm tới.

Các dự báo cũng cho thấy Fed giảm triển vọng GDP năm 2022 xuống 1,7%, từ mức 2,8% hồi tháng 3. Họ cũng ước tính tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng nhẹ lên 3,7% trong năm nay và 4,1% vào năm 2024 khi chi phí vay cao hơn gây áp lực lên nhu cầu trong nền kinh tế.

Ông Powell nói: “Chúng tôi muốn thấy nhu cầu được điều tiết. Nhu cầu vẫn rất nóng trong nền kinh tế. Chúng tôi muốn thấy thị trường lao động trở nên cân bằng hơn giữa cung và cầu”. Ông lưu ý rằng các quan chức sẽ không “tuyên bố chiến thắng” cho đến khi có bằng chứng thuyết phục cho thấy lạm phát đang giảm.

Nhưng người đứng đầu Fed bác bỏ quan điểm cho rằng ngân hàng trung ương đang cố gắng gây ra suy thoái, lập luận rằng “không có dấu hiệu” cho thấy điều này. Ông tìm cách đảm bảo với người Mỹ rằng chính sách thắt chặt là cần thiết để kiềm chế giá cả, vốn đang đè nặng lên các hộ gia đình.

“Có vẻ như nền kinh tế Mỹ đang ở một vị trí vững chắc và có vị thế tốt để đối phó với lãi suất cao hơn”, ông nói.