VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Cơn sốt thịt nướng cho thấy vấn đề của nền kinh tế Trung Quốc

Cơn sốt thịt nướng cho thấy vấn đề của nền kinh tế Trung Quốc

06:03 - 27/05/2023

Những bữa tiệc thịt nướng không ngừng ở Truy Bác cho thấy nhiều người Trung Quốc – đặc biệt là người trẻ – muốn vui chơi mà không chi nhiều tiền, thay vì mua sắm những mặt hàng giá trị lớn.

Hàng nghìn du khách nhấm nháp bia giá rẻ đựng trong cốc nhựa và nướng những xiên thịt cừu ngoài trời mỗi đêm tại một thành phố nhỏ của Trung Quốc. Họ chụp ảnh tự sướng với bạn bè trong kỳ nghỉ đầu tiên với nhiều người kể từ khi Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế về Covid-19.

Cho đến gần đây, rất ít người Trung Quốc biết Truy Bác nằm ở đâu. Nhưng nó đã trở thành một trong những điểm nóng du lịch hàng đầu của đất nước. Mức độ phổ biến tăng vọt của nó nắm bắt tâm lý của người dân ngày càng coi trọng niềm vui và sự tiết kiệm hơn là chi tiêu lớn, một xu hướng có tác động đến sự phục hồi của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Hàng triệu người đến các nhà hàng thịt nướng ở Truy Bác trong những tháng qua.

Hàng triệu người đến các nhà hàng thịt nướng ở Truy Bác trong những tháng qua.

Kể từ cuối năm ngoái, chính phủ Trung Quốc đã từ bỏ gần như tất cả các biện pháp kiểm soát Covid-19 hà khắc làm suy yếu nền kinh tế và gây ra sự phẫn nộ trong dân chúng. Nhưng những vết thương kinh tế do đại dịch gây ra vẫn chưa lành hẳn – và một số thước đo cho thấy tình hình đang tệ hơn. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên đạt kỷ lục 20,4% trong tháng 4, tăng từ mức 16,7% cuối năm 2022.

Nhìn bề ngoài, Trung Quốc có vẻ như đã nhộn nhịp trở lại. Các trung tâm thương mại, nhà hàng và nhà ga đều đông đúc. Nhiều người Trung Quốc – đặc biệt là giới trẻ – nói rằng họ đang bù đắp khoảng thời gian mất trong đại dịch bằng cách đi du lịch và ra ngoài càng nhiều càng tốt. Với tăng trưởng xuất khẩu chậm lại, Trung Quốc phụ thuộc vào người tiêu dùng trong nước để thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế.

Nhưng sự nhộn nhịp đó che giấu một thách thức lớn của nền kinh tế. Ngay cả khi ăn tiệc với bạn bè, nhiều người Trung Quốc vẫn tiết kiệm chi tiêu cho những mặt hàng lớn như đồ nội thất và thiết bị gia dụng. Triển vọng việc làm mờ mịt cũng khiến nhiều người trẻ tuổi trì hoãn kết hôn và sinh con. Điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng sụt giảm dân số của Trung Quốc trong những năm tới.

“Người trẻ bây giờ nghĩ khác”, theo Shao Xiaoru, 23 tuổi, đến Truy Bác hồi đầu tháng này. “Tất cả họ đều muốn ra ngoài và vui chơi thay vì ở nhà”.

Cô Shao đến một hiệu sách nổi tiếng ở Truy Bác có hình dạng giống một ngôi chùa khổng lồ. Tuy nhiên, rất ít người mua sách và chỉ có 3/9 tầng của tòa nhà hoạt động. Thay vào đó, đám đông khách du lịch đam mê một trò tiêu khiển miễn phí – chụp ảnh tự sướng để đăng lên mạng xã hội.

Truy Bác đột ngột nổi tiếng nhờ một chiến dịch quảng cáo thành công của chính quyền thành phố.

Truy Bác đột ngột nổi tiếng nhờ một chiến dịch quảng cáo thành công của chính quyền thành phố.

Truy Bác nổi lên như một điểm đến để chụp ảnh tự sướng, phản ánh nhu cầu vui chơi bị dồn nén mà giới lãnh đạo Trung Quốc hy vọng có thể giúp vực dậy nền kinh tế. Nhưng không dễ biến nhu cầu vui chơi đó thành tăng trưởng kinh tế bền vững. Dữ liệu từ kỳ nghỉ lễ 1/5 cho thấy thách thức đối với Trung Quốc. Trong khi số lượt du lịch nội địa trên toàn quốc tăng 19% so với năm 2019, tổng chi tiêu của khách du lịch chỉ tăng 0,7%, theo Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc.

Phản ánh mức chi tiêu ảm đạm của người tiêu dùng, lạm phát cũng gần như không có ở Trung Quốc. Giá cả chỉ tăng 0,1% trong tháng 4 so với cùng kỳ năm trước – tốc độ tăng chậm nhất trong hơn 2 năm.

Trước năm nay, Truy Bác gần như không khác gì so với hàng trăm thành phố và thị trấn công nghiệp rải rác khắp Trung Quốc – ngoại trừ món thịt nướng đặc trưng. Cũng như ở các vùng khác của Trung Quốc, những miếng thịt và rau được xâu thành từng xiên và nướng. Nhưng thay vì ăn thịt ngay sau khi nướng, người dân Truy Bác gói chúng trong một chiếc bánh mặn với hành lá và nước sốt tỏi ớt. Một xiên thịt cừu thường có giá chưa đến 0,5 USD và 2 người có thể ăn uống no nê với giá 20 USD.

Truy Bác đột ngột nổi tiếng nhờ một chiến dịch quảng cáo thành công của chính quyền. Vào tháng 2, Đoàn Thanh niên Cộng sản thành phố mời hơn 260 sinh viên kỹ thuật hóa học thử món thịt nướng Truy Bác. Nhiều người đăng ảnh trực tuyến về chuyến đi của mình. Ngay sau đó, mạng xã hội Trung Quốc bắt đầu bàn tán về Truy Bác. Khi thành phố bắt đầu thu hút sự chú ý trên mạng, các quan chức Truy Bác tổ chức một cuộc họp báo để tuyên bố thành phố sẽ tổ chức lễ hội thịt nướng trong thời gian quanh ngày lễ 1/5.

Những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đến Truy Bác. Nhiều người dân địa phương trải thảm đỏ chào đón họ. Điều đó giúp thu hút thêm nhiều người có ảnh hưởng hơn.

Mạng xã hội giúp Truy Bác củng cố khả năng hút khách.

Mạng xã hội giúp Truy Bác củng cố khả năng hút khách.

Đến tháng 3, Truy Bác củng cố vững chắc khả năng hút khách với 4,8 triệu lượt khách trong tháng, nhiều hơn toàn bộ dân số 4,7 triệu người của thành phố. Dịp lễ 1 tháng 5, truyền thông nhà nước cho biết vé tàu từ Bắc Kinh đến Truy Bác đã bán hết chỉ trong 1 phút. Truy Bác quá đông khách đến mức giới chức địa phương phải đề nghị khách du lịch xem xét hoãn chuyến đi của họ.

Để tận dụng sự phổ biến ngày càng tăng, các ngân hàng địa phương bắt đầu cung cấp những khoản vay đặc biệt với chi phí thấp để khuyến khích nhiều người mở nhà hàng thịt nướng ở Truy Bác. Dù đông khách, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp cam kết không tăng giá, thu hút thêm sự ủng hộ của du khách.

Yang Benxi – người điều hành một trong những nhà hàng nổi tiếng nhất Truy Bác – cho biết: “Xiên que của chúng tôi tươi ngon, giá cả phải chăng và chúng có hương vị đặc biệt đối với chúng tôi”. Khách du lịch xếp hàng trước 8 giờ sáng tại nhà hàng để đặt chỗ ăn tối.

Anh Yang cho biết anh phục vụ tới 1.500 thực khách mỗi ngày, với nhiều người khác nán lại bên ngoài để quan sát cuộc vui. Một buổi tối nọ, có một nhóm người phát trực tiếp bên ngoài nhà hàng bằng điện thoại.  Chiếc flycam bay trên nhà hàng. Một người mang theo hộp dưa chuột để quảng cáo nông sản của một thành phố gần đó, kêu gọi thực khách nếm thử trước camera.

Những khung cảnh như vậy khác xa các khu nghỉ mát bãi biển sang trọng ở Tam Á, nhưng chúng phù hợp với điều mà nhiều người Trung Quốc đang khao khát, theo Liu Jing – nhà điều hành một trong những nhóm kinh doanh thịt nướng của Truy Bác. “Nếu bạn đến Tam Á trong 2-3 ngày, giá sẽ cao ngất ngưởng”, bà nói. “Nếu bạn đến đây, bạn có thể tận hưởng một nơi thực sự chu đáo với rất ít chi phí”.

Thành phố gần đây quá đông khách đến mức giới chức Truy Bác phải đề nghị mọi người cân nhắc hoãn du lịch đến thành phố.

Thành phố gần đây quá đông khách đến mức giới chức Truy Bác phải đề nghị mọi người cân nhắc hoãn du lịch đến thành phố.

Hiện tượng Truy Bác được hỗ trợ bởi truyền thông nhà nước. Một câu chuyện mô tả hơn 10.000 sinh viên bị buộc cách ly tại thành phố ở đỉnh dịch Covid năm ngoái tại Trung Quốc. Sau khi giới chức địa phương đối xử rất tốt với họ, một số sinh viên hứa trở lại thành phố để ăn thử món thịt nướng.

Sự chú ý đặc biệt biến chợ ngoài trời ở trung tâm thành phố thành một xưởng quay video cho mạng xã hội. Các cửa hàng treo vô số phông nền đỏ chữ vàng để thu hút những người có ảnh hưởng đến quầy hàng của mình. Hầu hết các quầy hàng trong chợ đã bỏ bán những mặt hàng thiết yếu hàng ngày như trái cây và rau củ để thay vào đó tập trung bán đặc sản địa phương cho khách du lịch.

Có những ý kiến nghi ngờ hiện tượng Truy Bác. Một bài bình luận được chia sẻ rộng rãi gần đây lập luận rằng tiếng tăm mới của thành phố không giải quyết được các vấn đề kinh tế đang ảnh hưởng đến nhiều thành phố nhỏ của Trung Quốc, và nhiều thanh niên Trung Quốc quan tâm đến trào lưu của người có ảnh hưởng hơn là tự suy nghĩ. “Xã hội đang bị bệnh và sự phổ biến của thịt nướng là một triệu chứng của nó”, Song Zhibiao – một nhà văn và cựu nhà báo nổi tiếng – viết trong bài bình luận.

Bỏ qua lời chỉ trích, những bữa tiệc khắp Truy Bác tiếp diễn hàng ngày. Chủ nhà hàng Yang cho biết lượng khách tăng mạnh khiến anh gặp phải nhiều lời phàn nàn trên mạng về khâu phục vụ khi nhân viên nhà hàng khó dáp ứng được số thực khách quá lớn. Anh nói rằng khách đến Truy Bác vừa muốn đồ ăn và dịch vụ tốt nhưng giá phải rẻ. “Nếu bạn muốn dịch vụ tiêu chuẩn cao, thì chúng tôi không thể làm điều đó với giá rẻ và phải chăng”, anh nói.

Yang cho biết anh đã bắt đầu nói với khách hàng rằng nhà hàng của anh không đáng để xếp hàng. “Tôi thấy thật khó để mọi thứ tiếp tục như thế này”, anh nói. “Nếu chúng tôi vẫn nổi tiếng như vậy trong 6 tháng nữa, đó sẽ là một phép màu”.