VNReport»Kinh tế»Tiêu dùng»“Báo động đỏ” sầu riêng Việt Nam

“Báo động đỏ” sầu riêng Việt Nam

15:41 - 21/05/2025

Ngành sầu riêng Việt Nam đang đối mặt với “báo động đỏ” khi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là do các vấn đề về chất lượng và kiểm dịch.

Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk vừa gửi kiến nghị đến Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đề xuất loạt giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho hoạt động xuất khẩu sầu riêng trong bối cảnh Trung Quốc siết chặt kiểm soát chất lượng.

Theo đó, ông Vũ Đức Côn, với vai trò là Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk – tỉnh có diện tích và sản lượng sầu riêng lớn nhất cả nước, vừa chính thức gửi một “tâm thư” lên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đỗ Đức Duy. Ông cho biết Trung Quốc là thị trường chính cho trái cây tươi Việt Nam, đặc biệt là sầu riêng. Sau khi ký Nghị định thư về kiểm dịch thực vật, sầu riêng Việt Nam đã chính thức được xuất khẩu sang thị trường tỷ dân này.

Hiệp hội cho biết, kim ngạch xuất khẩu trong năm 2024 sẽ đạt 3,2 tỷ USD, cho thấy đây là một ngành tiềm năng cần được đầu tư vào quy hoạch vùng nguyên liệu, xây dựng nhà máy đóng gói đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, và thiết lập quy trình xuất khẩu minh bạch với khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tuy nhiên, từ năm 2024 đến nay, Trung Quốc đã phát hiện sầu riêng Việt Nam và Thái Lan bị nhiễm cadimi. Kể từ đó, đối tác yêu cầu 100% lô hàng phải có giấy kiểm nghiệm cadimi và vàng O mới được thông quan. Nếu phát hiện tồn dư, mã số cơ sở đóng gói và vùng trồng sẽ bị phía Trung Quốc đình chỉ.

từ năm 2024 đến nay, Trung Quốc đã phát hiện sầu riêng Việt Nam và Thái Lan bị nhiễm cadimi.

Ông Vũ Đức Côn cho biết hiện có khoảng 55 mã số vùng trồng và 61 mã cơ sở đóng gói sầu riêng đã bị thu hồi. Từ tháng 9/2023 đến nay, Trung Quốc không chấp thuận thêm bất kỳ vùng trồng hay cơ sở đóng gói nào.

Trên cả nước, có khoảng 150.000 ha sầu riêng, nhưng chỉ khoảng 20% diện tích được cấp mã số vùng trồng. Về vấn đề an toàn thực phẩm, tỉnh Tiền Giang là nơi có nhiều mã số bị thu hồi do cadimi được phát hiện trong đất vượt ngưỡng cho phép. Đặc biệt, cadimi cũng đã được phát hiện trong phân bón hữu cơ và vô cơ.

Đáng chú ý, hoạt động mua bán mã số tự do thông qua hình thức “ủy thác xuất khẩu” tại cửa khẩu đã bị lợi dụng, khiến nước nhập khẩu không thể truy xuất nguồn gốc sản phẩm từ các lô hàng không đúng mã số. Nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã có mã số bị lợi dụng mà không hay biết; chỉ khi mất mã số, họ mới nhận ra và không có cách nào để khôi phục.

Tại Đắk Lắk, trong thời gian Trung Quốc kiểm soát chặt, các xe hàng từ Tiền Giang đã được chuyển đến các cơ sở có mã số tại Đắk Lắk. Hàng hóa được mở ra để kiểm nghiệm và lấy mẫu, với yêu cầu ghi rõ số container, mã số vùng trồng và mã cơ sở đóng gói. Điều này có thể ảnh hưởng lớn đến các mã số tại các địa phương khác.

Theo ông Côn, đến tháng 7 tới, Nghị định thư giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Tổng cục Hải quan Trung Quốc sẽ hết hạn, tăng thêm căng thẳng cho ngành sầu riêng Việt Nam.

Trước tình hình này, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk kiến nghị Bộ Nông Nghiệp và Môi trường cần tiến hành rà soát, đánh giá và đàm phán lại để tái ký kết nghị định thư, cũng như cải thiện quy trình cấp và quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói cho xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc.

Đồng thời, cần hoàn thiện quy định pháp lý về việc cấp và quản lý mã số vùng trồng, cũng như cơ sở đóng gói, nhằm tạo sự minh bạch và thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Riêng đối với các vùng trồng vi phạm, như Tiền Giang, ông Côn đề nghị Cục Bảo vệ Thực vật cần khoanh vùng báo động đỏ và cải thiện quy trình canh tác. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng tiêu chuẩn cho sầu riêng xuất khẩu, áp dụng khoa học công nghệ để kiểm tra độ tuổi và an toàn thực phẩm, thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm của các “thợ gõ”.

Hiện nay, Trung Quốc chỉ phê duyệt một số phòng thí nghiệm do Cục Bảo vệ Thực vật giới thiệu để kiểm tra vàng O và cadimi. Để tránh tình trạng độc quyền và cơ chế xin – cho, ông Côn kiến nghị, cần mở rộng danh sách các phòng thí nghiệm được phép kiểm nghiệm vàng O và cadimi, bảo đảm không có tình trạng độc quyền, đồng thời tránh những khó khăn do cơ chế “xin – cho” gây ra cho doanh nghiệp.

https://nguoiquansat.vn/bao-dong-do-sau-rieng-viet-nam-219226.html