Các nhà sản xuất thép mạ kẽm sẽ chịu tác động lớn nhất từ thuế quan 25% của Mỹ

Các công ty thép mạ kẽm như Nam Kim, Hoa Sen và Tôn Đông Á sẽ chịu tác động lớn nhất từ việc Mỹ áp thuế 25% do tỷ trọng xuất khẩu lớn của họ sang quốc gia này.

Ngày 10/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký lệnh hành pháp áp thuế 25% đối với tất cả nhôm và thép nhập khẩu mà không có ngoại lệ. Thuế quan mới sẽ có hiệu lực vào ngày 4/3.

Ông Đỗ Ngọc Hưng – tham tán thương mại và trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ – nhận xét rằng mức thuế này sẽ tác động tiêu cực đến các nước xuất khẩu những sản phẩm này vào Mỹ.

Kể từ năm 2018, nhiều quốc gia đã thay thế Trung Quốc xuất khẩu các sản phẩm này vào Mỹ, như Canada, Mexico, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Brazil. Khoảng 12-15% nhu cầu thép của Mỹ được đáp ứng bằng nhập khẩu, trong khi con số này đối với nhôm là 40-45%.

Thống kê của hải quan Mỹ cho thấy trong năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 983 triệu USD thép và các sản phẩm thép sang Mỹ, tăng gần 159% so với năm 2023. Xuất khẩu nhôm đạt 479 triệu USD, tăng 9,5% so với năm trước.

Hiện tại, các sản phẩm nhôm và thép của Việt Nam phải chịu mức thuế quan lần lượt là 10% và 25% mà Mỹ đã áp dụng từ năm 2018 đối với hầu hết các quốc gia.

Xuất khẩu chiếm tỷ lệ lớn doanh thu của các nhà sản xuất thép mạ kẽm như Nam Kim.

Các sản phẩm nhôm và thép của Việt Nam thường xuyên bị điều tra phòng vệ thương mại. Đối với thép, Mỹ đã tiến hành hơn 34 cuộc điều tra, chiếm hơn 50% tổng số các vụ việc phòng vệ thương mại liên quan đến Việt Nam. Đối với nhôm, có 2 vụ việc.

Ông Hưng lưu ý rằng mặc dù Mỹ áp dụng mức thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu, các sản phẩm thép của Việt Nam vẫn có cơ hội tiếp tục xuất khẩu, vì năng lực của các nhà sản xuất Mỹ không thể đáp ứng hết nhu cầu. Nhưng biên lợi nhuận của các công ty sẽ giảm.

Khó khăn trong việc xuất khẩu sang Mỹ cũng sẽ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng, khi các quốc gia tìm kiếm thị trường thay thế, trong đó có Việt Nam. Nhiều công ty thép đang quay trở lại thị trường trong nước của mình, khiến các quốc gia tăng cường những biện pháp bảo hộ. Điều này cũng tác động đến các quốc gia xuất khẩu thép như Việt Nam.

Thương vụ Việt Nam tại Mỹ khuyến cáo các công ty thép Việt Nam đánh giá tình hình và xây dựng chiến lược phù hợp, mở rộng xuất khẩu sang các thị trường mà Việt Nam đã ký kết các hiệp định thương mại tự do, tránh phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. Họ cũng nên tuân thủ các quy định về xuất xứ của Mỹ và luôn sẵn sàng tham gia đầy đủ vào quá trình điều tra của Mỹ liên quan đến phòng vệ thương mại.

Tác động đến cổ phiếu thép

Trần Hoàng Sơn – giám đốc chiến lược thị trường tại Chứng khoán VPBank – lưu ý rằng các cổ phiếu có khả năng bị ảnh hưởng bao gồm HPG của Tập đoàn Hòa Phát, NKG của Thép Nam Kim, HSG của Tập đoàn Hoa Sen và GDA của Tôn Đông Á.

Trước năm 2020, doanh thu trong nước chiếm tới 70% tổng doanh thu của Tôn Đông Á. Tuy nhiên, khi thị trường trong nước trì trệ và dần thu hẹp, công ty đã tích cực tăng xuất khẩu. Năm 2021, doanh thu xuất khẩu tăng mạnh, thậm chí vượt qua doanh thu trong nước để chiếm hơn 51% tổng doanh thu. Châu Âu và Mỹ là những thị trường trọng điểm, chiếm 93% doanh thu xuất khẩu của công ty.

Trong những năm gần đây, Tôn Đông Á liên tục mở rộng thị trường xuất khẩu, với các sản phẩm hiện đã đến hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ. Công ty đặt mục tiêu mở rộng hơn nữa, đặc biệt là nhắm đến các thị trường khó tính như Mỹ, Châu Âu và Nhật Bản.

Báo cáo của công ty cho thấy trong 10 tháng đầu năm 2024, tổng doanh thu đạt 743.470 tấn, tăng 18,6% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu chiếm 448.943 tấn, tăng 26% và đóng góp 60% tổng doanh thu, với mức tăng trưởng mạnh ở các thị trường phát triển.

Công ty kỳ vọng sự phục hồi của ngành xây dựng tại Việt Nam trong năm 2025 sẽ là động lực chính thúc đẩy nhu cầu thép mạ kẽm. Tuy nhiên, thị trường toàn cầu vẫn đối mặt với những bất ổn như sự chậm lại của lĩnh vực bất động sản và tình trạng dư cung thép ở Trung Quốc, cùng với những biến động ngắn hạn do các biện pháp kích thích kinh tế trong nước của Bắc Kinh.

Trên thị trường quốc tế, căng thẳng địa chính trị và bất ổn kinh tế tiếp tục ảnh hưởng đến tăng trưởng. Tuy nhiên, chính sách chống bán phá giá tại Mỹ và Châu Âu đang mang lại lợi thế cạnh tranh cho các nhà sản xuất như Tôn Đông Á.

Tương tự, trước năm 2020, tỷ lệ phân chia doanh thu của Nam Kim là 40,5% từ xuất khẩu và 59,5% từ bán hàng trong nước. Tuy nhiên, từ năm 2021 trở đi, xuất khẩu tăng vọt và trở thành động lực tăng trưởng chính.

Năm 2024, công ty ghi nhận doanh thu 20,66 nghìn tỷ đồng, tăng 12,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi doanh thu bán hàng trong nước trì trệ ở mức 7,25 nghìn tỷ đồng, xuất khẩu tăng 22% lên 13,41 nghìn tỷ đồng, đóng góp 64,9%. Tổng lượng tiêu thụ vượt 1 triệu tấn, tăng 11,6% so với năm 2023.

Trước tình hình bảo hộ mậu dịch gia tăng, các công ty thép đặt mục tiêu mở rộng thị trường xuất khẩu sang hơn 65 quốc gia và vùng lãnh thổ. EU và Bắc Mỹ là những thị trường trọng điểm, trong khi ASEAN là thị trường truyền thống và Trung Mỹ là thị trường mới.

Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, các công ty thép đã đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ và EU trong năm 2024. Tôn Đông Á đã xuất khẩu 192.226 tấn sang Mỹ, tăng 16,6% so với năm trước, chiếm 21,4% tổng doanh thu.

Nam Kim tăng xuất khẩu sang Mỹ từ 32.053 tấn lên 100.189 tấn vào năm ngoái, chiếm khoảng 10% tổng sản lượng. Tập đoàn Hoa Sen đã mở rộng bán hàng sang Mỹ gấp 4,1 lần lên 140.758 tấn, chiếm khoảng 7%. Xuất khẩu của Hòa Phát sang Mỹ cũng tăng vọt từ 7.908 tấn lên 80.114 tấn, nhưng vẫn chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng lượng tiêu thụ 8,1 triệu tấn của công ty năm ngoái.