VNReport»Kinh tế»Tài chính»Đồng tiền chung Eco của cộng đồng kinh tế Tây Phi lỡ hẹn

Đồng tiền chung Eco của cộng đồng kinh tế Tây Phi lỡ hẹn

09:38 - 09/07/2021

Đồng tiền chung Eco của Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) dự kiến ra mắt vào năm 2020 rồi bị hoãn lại đến năm 2027.

Tuy nhiên tình hình dịch Covid-19 hiện tại cho thấy nguy cơ cao lộ trình triển khai đồng Eco theo thời hạn mới này sẽ tiếp tục bị chệch hướng.

Kế hoạch lưu hành đồng tiền chung Eco vào năm 2027 được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 59 của ECOWAS, diễn ra vào ngày 19/6 tại thủ đô Accra (Ghana). Theo lộ trình, việc thiết lập một loại tiền tệ chung cho 15 quốc gia ECOWAS được thực hiện trong 2 giai đoạn. Đầu tiên 6 quốc gia thuộc Khu vực tiền tệ Tây Phi (WAMZ) gồm Gambia, Ghana, Guinea, Nigeria và Sierra Leone, Liberia sẽ tiến hành mắt đồng tiền chung Eco trước. Trong giai đoạn thứ hai, 8 quốc gia ECOWAS khác gồm Benin, Burkina Faso, Côte d’Ivoire, Guinea-Bissau, Mali, Niger, Senegal, Togo, thành viên của Liên minh Kinh tế và Tiền tệ Tây Phi (UEMOA) sẽ tiếp tục triển khai đồng tiền Eco mới.

Dịch Covid-19 làm chệch hướng lộ trình triển khai đồng Eco

Thoạt nhìn, khung thời gian 5 năm rưỡi tới dường như đủ để các quốc gia chuẩn bị cho sự ra đời của đồng Eco tuy nhiên lộ trình đã được thông qua này có vẻ thiếu tầm nhìn liên quan đến thực tế là đại dịch Covid-19 đang tác động tiêu cực đến các nền kinh tế trong khu vực.

Khu vực UEMOA dường như đã sẵn sàng cho sự ra đời của đồng Eco vì họ đang sử dụng đồng tiền chung là đồng franc CFA. Trong khi đó, các quốc gia WAMZ cần nhiều thời gian hơn để từ bỏ đồng nội tệ của họ để chuyển sang đồng nội tệ khu vực.

Vấn đề tiêu chí chung chính là một trở ngại khó vượt qua được đối với một số quốc gia. Các tiêu chí hội tụ chính là thâm hụt ngân sách được giới hạn ở mức 3% GDP, lạm phát ở mức tối đa 10% và nợ công dưới 70% GDP.Tuy nhiên, các quốc gia khó có thể được đáp ứng được tiêu chí này, đặc biệt là lạm phát và thâm hụt ngân sách trong đại dịch Covid-19.

Nigeria có tỷ lệ lạm phát hai con số, cao hơn nhiều so với mức dưới 2% của các nước UEMOA. Bên cạnh đó, trong 5 năm qua, ngưỡng thâm hụt ngân sách của Nigeria đã tăng từ 3,79% GDP vào năm 2018 lên mức 4,79% GDP vào năm 2019. Thâm hụt ngân sách của Nigeria càng nới rộng do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đối với tài chính công của nước này.

Ghana lại đang mắc nợ nặng nề, tỷ lệ nợ tương đương 77,5% GDP vào năm 2020, so với 62,4% GDP vào năm 2019. Tình hình có thể tồi tệ hơn nữa trong năm 2021 khi đại dịch vẫn đang đe dọa sự phát triển kinh tế của nước này. Mặt khác, Nigeria và Ghana chiếm 80% GDP của ECOWAS, nên việc tung ra một loại tiền tệ chung khu vực mà không có hai quốc gia này là điều không tưởng.

Tại châu Phi nói chung, biến thể Delta đang khiến dịch Covid-19 lây lan với tốc độ kỷ lục. Theo WHO, số ca bệnh tại châu Phi đã tăng mạnh trong 6 tuần liên tiếp. Số ca mắc mới theo tuần cao nhất từ trước đến nay tại châu Phi ghi nhận ở mức 224.000 ca/tuần. Và tình hình biến thể virus Delta đang lây lan tại nhiều nơi có thể làm chậm quá trình mở cửa các nền kinh tế thế giới.

Tất cả những yếu tố này cho thấy sự ra đời của đồng Eco vào năm 2027 là không thể. Và sẽ cần thêm nhiều thời gian hơn nữa cho một số quốc gia trong khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh dịch Covid-19 chưa biết khi nào mới kết thúc.