Đăng nhập
Trang chủ
VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Hàng triệu thanh niên Trung Quốc thất nghiệp và “nằm thẳng”
Thứ 5, 19/09/2024 Youtube Link

Hàng triệu thanh niên Trung Quốc thất nghiệp và “nằm thẳng”

15:30 - 27/07/2023

Sinh viên tốt nghiệp đại học muốn những công việc văn phòng lương cao mà Trung Quốc không có nhiều. Nhiều người chọn rời bỏ thị trường lao động.

Hơn 1/5 thanh niên ở Trung Quốc thất nghiệp. Chính phủ đổ lỗi cho chính những người tìm việc, cho rằng họ kỳ vọng quá cao.

Thanh niên phải quyết tâm hơn và sẵn sàng chịu khó, theo nhà lãnh đạo Tập Cận Bình – người từng lao động ở nông thôn trong thời kỳ Cách mạnh Văn hóa. Nếu không tìm được việc làm như ý muốn, họ nên làm việc trong các dây chuyền sản xuất hoặc tham gia vào hoạt động xóa đói giảm nghèo ở vùng nông thôn.

Chỉ đạo của chính quyền bị nhiều người trẻ bỏ ngoài tai. Lớn lên trong thời kỳ thịnh vượng gia tăng, họ được tuyên truyền rằng Trung Quốc rất mạnh, phương Tây đang suy yếu và vô số cơ hội chờ đón họ. Giờ đây, với tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên thành thị đạt mức kỷ lục 21,3% trong tháng 6, sự thất vọng về triển vọng việc làm đang đặt ra một thách thức mới đối với ông Tập và tầm nhìn của ông về một Trung Quốc hùng mạnh hơn.

Đối với khoảng 11,6 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học trong năm 2023 – những người đã học tập chăm chỉ theo lời kêu gọi của chính quyền – viễn cảnh phải lao động chân tay giống như cha mẹ mình từng làm rất không hấp dẫn.

Một hội chợ việc làm ở Hoài An, Trung Quốc vào tháng 5.

Một hội chợ việc làm ở Hoài An, Trung Quốc vào tháng 5.

Tại thành phố Hợp Phì – một trung tâm của các trường đại học cách Thượng Hải khoảng 470 km về hướng tây – Liu Xingyu, 23 tuổi, bực bội trước chỉ trích của người lớn tuổi rằng giới trẻ Trung Quốc quá kén chọn. “Họ không thuộc thế hệ của chúng tôi, và họ không hiểu chúng tôi, vì vậy ý kiến của họ không quan trọng lắm với chúng tôi”, cô cho biết. Cô vừa mới từ bỏ công việc đầu tiên sau tốt nghiệp đại học chỉ sau vài tháng làm việc và gia nhập hàng ngũ thanh niên thất nghiệp ở Trung Quốc.

Cô học ngành kỹ thuật thông tin liên lạc tại đại học vì cô coi đó là một lựa chọn thiết thực giúp cô có công việc ổn định. Khi gần tốt nghiệp, vị trí tốt nhất cô có thể tìm được là thực tập sinh bán điện thoại tại một trung tâm mua sắm, kiếm được số tiền tương đương 15 triệu đồng/tháng, bằng một nửa thu nhập trung bình của thành phố. Cô nói rằng sau đó, công ty mời cô làm việc toàn thời gian, nhưng giảm hơn một nửa lương cơ bản, khiến cô nghỉ việc.

Vấn đề ở Trung Quốc không phải là không có việc làm. Với dân số ngày càng giảm, nước này cần nhiều lao động hơn bao giờ hết. Nhưng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới không tạo ra đủ công việc kỹ năng cao và lương cao mà nhiều sinh viên đại học mong đợi. Điều này đặc biệt đúng sau khi ông Tập tấn công khu vực tư nhân trong vài năm gần đây thông qua những cuộc đàn áp bằng quy định đối với công nghệ và những ngành khác.

Chán nản, nhiều thanh niên từ bỏ hẳn thị trường việc làm, hay còn được gọi là “nằm thẳng”. Truyền thông Trung Quốc gần đây đăng tải các bài viết về những “người trôi dạt” trẻ tuổi. Họ sống ăn bữa nay lo bữa mai và làm những công việc lặt vặt khi đi lang thang khắp đất nước.

Trung Quốc có 11,6 triệu sinh viên mới tốt nghiệp năm 2023.

Trung Quốc có 11,6 triệu sinh viên mới tốt nghiệp năm 2023.

Trong số những người vẫn muốn làm việc, nhiều người chán nản với khu vực tư nhân. Ngày càng nhiều người tham gia kỳ thi công chức để có một vị trí lương thấp nhưng ổn định trong bộ máy hành chính của Trung Quốc.

Mức độ thất nghiệp thực sự của thanh niên Trung Quốc từ 16 đến 24 tuổi có thể còn cao hơn so với dữ liệu chính thức. Zhang Dandan – một nhà kinh tế thuộc Đại học Bắc Kinh – ước tính tỷ lệ thất nghiệp thực sự của thanh niên trong tháng 3 có thể lên tới 46,5%, so với con số chính thức của tháng đó là dưới 20%, nếu tính thêm hàng triệu người không tham gia lực lượng lao động.

Hiện nay, tâm trạng của những người trẻ thất nghiệp là thờ ơ hơn là tức giận, đặc biệt là khi nhiều bậc cha mẹ phải hỗ trợ trang trải chi phí sinh hoạt cho họ.

Về lâu dài, rủi ro là hàng triệu người thất nghiệp sẽ đánh mất tham vọng mà Trung Quốc cần để đạt được mục tiêu tăng cường sức mạnh đất nước của ông Tập, và trở thành mối đe dọa tiềm ẩn đối với Đảng Cộng sản. Không có việc làm ổn định, nhiều người Trung Quốc trì hoãn kết hôn và sinh con, làm trầm trọng thêm vấn đề nhân khẩu học của đất nước. Một số học giả cảnh báo về sự xuất hiện của một tầng lớp “nghèo mới” ở Trung Quốc sống nhờ cha mẹ và có thể gây bất ổn cho xã hội.

“Bởi vì “những người nghèo mới” từ lâu đã sống trong cảnh bị loại trừ, bị lãng quên và buồn chán, trạng thái tinh thần chính của họ trở nên cáu kỉnh, chống đối xã hội và bạo lực”, Sun Feng – một nhà xã hội học của Đại học Thanh Hoa – cho biết trong một bài xã luận gần đây trên một trang web của đảng. “Đây sẽ là những yếu tố chính gây ra sự bất ổn xã hội”.

Gần đây, khi được hỏi về tình trạng thất nghiệp của thanh niên, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Trung Quốc Huai Jinpeng cho biết ông Tập rất coi trọng vấn đề thất nghiệp. Ông nói rằng quan niệm về công việc đang thay đổi ở Trung Quốc, với một số người trẻ tìm kiếm sự linh hoạt hơn. “Nhưng đồng thời, chúng tôi muốn có cái nhìn tích cực hơn về việc làm, hiểu xã hội, cống hiến tuổi trẻ và tạo ra giá trị thông qua thực tiễn và làm việc”.

Biểu tình ở Bắc Kinh tháng 11 năm ngoái.

Biểu tình ở Bắc Kinh tháng 11 năm ngoái.

Ông Tập vẫn được ủng hộ rộng rãi ở Trung Quốc, nhưng sự thất vọng của một số người trẻ về sự kiểm soát chặt của ông đối với xã hội và nền kinh tế bùng phát vào tháng 11 năm ngoái khi các cuộc biểu tình trên đường phố phản đối chính sách Covid của đất nước nổ ra ở Bắc Kinh, Thượng Hải và những thành phố khác.

Lo lắng về thị trường việc làm bộc lộ rõ ở Hợp Phì vào tuần trước, nơi hàng nghìn sinh viên tốt nghiệp đổ xô đến một hội chợ việc làm do chính quyền địa phương tổ chức. Các doanh nghiệp quảng cáo những công việc văn phòng được săn đón như thiết kế đồ họa hoặc quản lý bán hàng. Hình ảnh ông Tập cùng các sinh viên hiện lên trên màn hình lớn.

Ở cùng thành phố, một trung tâm tuyển dụng giúp tìm việc làm trong nhà máy gần như bị bỏ hoang. Nhiều thanh niên mới tốt nghiệp đại học không muốn làm việc trong các dây chuyền lắp ráp, theo Wu You – một nhân viên của trung tâm – mặc dù những công việc như vậy có thể trả lương bằng hoặc cao hơn những công việc văn phòng không kinh nghiệm.

Trên mạng xã hội, một số sinh viên tốt nghiệp đại học đăng những bức ảnh họ nằm úp mặt trong bộ lễ phục tốt nghiệp để thể hiện sự chán nản. Những người khác so sánh hoàn cảnh của họ với một nhân vật nổi tiếng trong văn học Trung Quốc ­– Khổng Ất Kỷ – một người tự cho mình là trí thức sống bằng ăn cắp vặt sau khi không kiếm được một công việc với chính phủ.

Trung Quốc cần nhiều công nhân nhà máy, những công việc mà nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học không muốn làm.

Trung Quốc cần nhiều công nhân nhà máy, những công việc mà nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học không muốn làm.

Tỷ lệ thất nghiệp theo thống kê ở thành thị của Trung Quốc chỉ là 5,2%. Nhưng thành niên bị ảnh hưởng nặng nề hơn nhiều vì những lý do liên quan đến triển vọng kinh tế của Trung Quốc và các vấn đề cơ cấu trong thị trường lao động. Một số trong những vấn đề đó trầm trọng hơn bởi hành động của chính phủ.

Kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng 0,8% trong quý II so với quý I – tốc độ chậm cho thấy đất nước đã mất động lực sau đại dịch, bị cản trở bởi vay nợ lớn và suy thoái thị trường bất động sản. Thay vì đầu tư vào các dự án tạo ra việc làm mới cho sinh viên tốt nghiệp đại học, nhiều công ty tập trung vào trả nợ. Chính phủ thẳng tay đàn áp các lĩnh vực thường sử dụng nhiều lao động trẻ, chẳng hạn như công nghệ và bất động sản.

Tuy nhiên, tuyển sinh đại học tiếp tục mở rộng. Trong 3 năm qua, hơn 28 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học đã gia nhập thị trường lao động, chiếm khoảng 2/3 nguồn cung lao động mới ở thành thị.

Điều đó tạo ra sự không phù hợp giữa cung và cầu trên thị trường lao động. Nghiên cứu của công ty tuyển dụng trực tuyến Zhilian Zhaopin cho thấy 1/4 sinh viên tốt nghiệp Trung Quốc năm nay đang tìm việc trong lĩnh vực công nghệ, cao hơn gấp đôi so với lĩnh vực xếp thứ hai, mặc dù một số công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc đang sa thải nhân viên.

Trong khi đó, chính phủ báo cáo tình trạng thiếu lao động lớn nhất trong các công việc chân tay như sản xuất và công việc dịch vụ lương thấp như dọn phòng – những công việc mà sinh viên tốt nghiệp đại học khó chấp nhận hơn.

Với tương đối ít việc làm trong các lĩnh vực trả lương cao, sinh viên đại học sắp tốt nghiệp thường phải cạnh tranh với sinh viên đã tốt nghiệp. Các doanh nghiệp thường tuyển dụng sinh viên đã tốt nghiệp, theo Zhilian Zhaopin.

Đối với những người kiếm được việc, môi trường làm việc có thể rất mệt mỏi. Các công ty công nghệ Trung Quốc nổi tiếng ép nhân viên làm việc 12 giờ/ngày, 6 ngày/tuần. Tại các công ty nhà nước, một số nhân viên phải học Tư tưởng Tập Cận Bình bên cạnh công việc hàng ngày của họ.

Một hội chợ việc làm cho các doanh nghiệp tư nhân ở Hoài An vào tháng 5.

Một hội chợ việc làm cho các doanh nghiệp tư nhân ở Hoài An vào tháng 5.

Ở Hợp Phì, hai sinh viên mới tốt nghiệp xin được thực tập tại một ngân hàng địa phương cho biết họ được yêu cầu tham gia tập thể dục theo nhóm mỗi ngày và giao nộp điện thoại di động khi làm việc.

Tại hội chợ việc làm ở Hợp Phì, sinh viên mới tốt nghiệp Han Jiahao cho biết anh mơ ước làm nhiếp ảnh gia và nhiều thanh niên khác như anh muốn độc lập hơn trong công việc. Mặc dù công việc ổn định có thể giúp lập gia đình dễ hơn, nhưng sự tự chủ của công việc nhiếp ảnh gia hấp dẫn vì nó không làm anh kiệt sức vào cuối ngày. Tại hội chợ, anh cho biết một giáo viên mà anh xin ý kiến khuyến khích anh tìm một công việc thực tế trước rồi mới tính đến chuyển sang nghề nhiếp ảnh sau. “Sinh viên đại học thường thích được tự do”, anh nói.

Chính phủ Trung Quốc cho biết đang nỗ lực giải quyết tình trạng thất nghiệp của thanh niên. Tại một cuộc họp vào tháng 4, Bộ Chính trị kêu gọi mở rộng cơ hội việc làm cho sinh viên tốt nghiệp đại học. Các chính quyền địa phương đã triển khai những chương trình như trợ cấp cho các công ty thuê sinh viên mới tốt nghiệp và cho vay đặc biệt để giúp sinh viên tốt nghiệp thành lập công ty.

Những nỗ lực đó không khắc phục những điểm yếu kinh tế cơ bản ngăn cản doanh nghiệp thuê thêm lao động. Mặc dù tuần trước, Bắc Kinh đã công bố 31 hướng dẫn nhằm củng cố khu vực tư nhân, nhưng nhiều nhà phân tích vẫn hoài nghi sau khi chứng kiến chính quyền siết chặt kiểm soát đối với doanh nghiệp tư nhân trong thập kỷ đầu tiên mà ông Tập lãnh đạo.

Những khẩu hiệu phổ biến của chính phủ – chẳng hạn như “kiếm việc làm trước, tìm sự nghiệp sau” – đi ngược lại với điều mà nhiều bậc cha mẹ mong muốn cho con cái mình: một công việc thoải mái hơn những gì họ từng có. Ngược lại, thông điệp gần đây của chính phủ Trung Quốc ca ngợi ưu điểm của những công việc như công nhân nhà máy và nông nghiệp, đồng thời thúc giục sinh viên tốt nghiệp đại học áp dụng cái mà các quan chức gọi là “quan điểm đúng đắn” về công việc. “Càng tham vọng, càng cần phải thực tế”, tờ Nhân dân Nhật báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc viết hồi đầu tháng này.

Liu – cô gái 23 tuổi từng bán điện thoại – cho biết ban đầu cô xem công việc này giúp ổn định sau khi đối mặt với sự bấp bênh của đại dịch trong 3 năm. Trong đại dịch, các lớp học chuyển sang hình thức trực tuyến, và phần lớn thời gian cô bị ban giám hiệu nhà trường giam giữ trong phòng ký túc xá cùng với 3 người bạn cùng phòng. Cô khó tập trung học tập và được điểm trung bình.

Khi sắp tốt nghiệp, cô tham gia phỏng vấn cho những vị trí đầy triển vọng tại một công ty viễn thông nhà nước và tập đoàn thiết bị điện gia dụng Midea, nhưng không thành công. Cô chấp nhận công việc bán điện thoại như một phương án dự phòng. Cô cảm thấy nhẹ nhõm khi có một công việc, nhưng cũng cảm thấy lãng phí bằng đại học ngành kỹ thuật của mình. “Rất nhiều lần tôi nghĩ rằng học đại học để làm gì nếu cuối cùng tôi làm việc này?”, cô nói.

Khi nhận được lời mời làm việc toàn thời gian, cô từ chối mức lương cơ bản – chưa bằng một nửa số tiền cô kiếm được khi còn là thực tập sinh. Cô nói rằng doanh số bán hàng thấp có nghĩa là ngay cả sau khi tính thêm hoa hồng, tổng số tiền cô kiếm được có thể thấp hơn thu nhập trong thời gian thực tập. Chán nản với lời mời đó, cô bỏ cuộc. “Thật vui khi tôi rời bỏ công việc đó, không phải chịu đựng ở vị trí đó”, cô nói.

Cô chưa có kế hoạch sớm trở lại thị trường lao động và dự định sẽ tham gia kỳ thi công chức.

Tags:

Tin liên quan

Trung Quốc sẽ "nghèo chung" nếu can thiệp thị trường quá mức
Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Trung Quốc tăng lên mức kỷ lục 20,4% trong tháng 4.
Cứ 5 thanh niên Trung Quốc thì có 1 người thất nghiệp
Sản xuất và xuất khẩu của Trung Quốc chịu áp lực lớn vì kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm.
Lo lắng vì phục hồi kinh tế chậm, Trung Quốc giảm lãi suất điều hành
Phòng lab ở Thượng Hải của Pixelworks – một trong những công ty bị mắc kẹt giữa những chính sách đối nghịch của chính quyền địa phương và trung ương.
Đầu tư vào Trung Quốc trở nên rủi ro đối với doanh nghiệp nước ngoài

Tin mới nhất

Đầu Tư Tiết Kiệm - Trang tin về đầu tư
Quên mật khẩu

© 2021 Bản quyền thuộc về VNREPORT
Follow VNREPORT Youtube
Giấy phép thiết lập mạng xã hội trên mạng số 330/GP-BTTTT do Bộ Thông tin truyền thông cấp ngày 02/06/2021
Người đại diện: Văn Lê Hằng
Đơn vị chủ quản:
Công ty TNHH Truyền thông Đa phương tiện DigiMove
Trụ sở: số 5A, Ngõ 256, Mễ Trì Thượng, Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: (024) 3205.2389
Liên hệ nội dung: digimove.vn@gmail.com
Liên hệ quảng cáo: (024) 3205.2389