VNReport»Kinh tế»Kinh tế toàn cầu không tệ như dự báo xấu nhất

Kinh tế toàn cầu không tệ như dự báo xấu nhất

10:14 - 24/11/2022

Các nền kinh tế lớn được dự báo có khởi đầu yếu trong năm 2023, nhưng Mỹ và châu Âu có khả năng tránh được suy thoái sâu.

Nền kinh tế toàn cầu tiếp tục xấu đi khi năm 2022 sắp kết thúc, nhưng không nghiêm trọng như các nhà kinh tế từng lo ngại, thúc đẩy khả năng thế giới tránh được một cuộc suy thoái sâu vào năm tới.

Các cuộc khảo sát kinh doanh công bố hôm thứ Tư chỉ ra sự sụt giảm sản lượng trên khắp các nền kinh tế lớn nhất của Mỹ và châu Âu trong tháng 11. Tuy nhiên, một số bộ phận của nền kinh tế cho thấy khả năng chống chịu trước lạm phát cao và lãi suất tăng.

Tại Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới – triển vọng không chắc chắn khi nước này phải đối mặt với sự gia tăng ca nhiễm Covid-19. Các nhà kinh tế kỳ vọng tăng trưởng sẽ phục hồi vào năm tới khi Bắc Kinh cố gắng nới lỏng chính sách cứng rắn đối với đại dịch.

Thị trường lao động thắt chặt của Mỹ và ngân sách hộ gia đình vẫn mạnh đang thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng, động lực chính của nền kinh tế. Triển vọng của Mỹ phụ thuộc một phần vào cách nước này vượt qua các đợt tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) nhằm hạ nhiệt lạm phát đang ở gần mức cao nhất trong 40 năm.

Ở châu Âu, gián đoạn kinh tế vì thiếu nguồn cung năng lượng của Nga thấp hơn so với dự báo trước đó.

Ở châu Âu, gián đoạn kinh tế vì thiếu nguồn cung năng lượng của Nga thấp hơn so với dự báo trước đó.

Châu Âu đang ghi nhận mức độ gián đoạn kinh tế thấp hơn vì hạn chế nguồn cung năng lượng của Nga so với lo ngại trước đó của giới phân tích. Adam Posen – chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson – cho biết nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp trong khu vực đang thích nghi bằng cách cắt giảm tiêu thụ năng lượng. Ông cho biết thêm rằng các chính phủ châu Âu cũng phân bổ những khoản hỗ trợ tài chính lớn hơn dự kiến ​​cho các hộ gia đình để giúp giải quyết vấn đề chi phí năng lượng và thực phẩm ngày càng tăng.

“Chúng ta sẽ kết thúc với hơn 75% nền kinh tế thế giới thực sự khá tốt”, ông nói. Mỹ và Liên minh Châu Âu “có khả năng sẽ trải qua những cuộc suy thoái tương đối ngắn, không quá khủng khiếp và có thể tăng trưởng trở lại vào đầu quý IV/2023”.

Tuy nhiên, nhiều nước đang phát triển có thể tụt lại phía sau. David Malpass – người đứng đầu Ngân hàng Thế giới – trước đó cảnh báo các nước đang phát triển phải đối mặt với rủi ro kinh tế nhiều hơn. Những chính sách được các nền kinh tế tiên tiến áp dụng để đối phó lạm phát có thể khiến những nước nghèo hơn thiếu vốn.

S&P Global cho biết chỉ số sản lượng tổng hợp của Mỹ – bao gồm hoạt động sản xuất và dịch vụ – giảm xuống 46,3 trong tháng 11 so với 48,2 của tháng trước. Đây là một trong những mức giảm sâu nhất kể từ năm 2009. Chỉ số dưới 50 cho thấy hoạt động kinh tế đang suy giảm, trong khi trên 50 cho thấy tăng trưởng.

Chris Williamson – nhà kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence – cho biết: “Các công ty đang báo cáo những trở ngại ngày càng tăng do chi phí sinh hoạt tăng, điều kiện tài chính thắt chặt – đáng chú ý là chi phí vay cao hơn – và nhu cầu suy yếu trên cả thị trường nội địa và xuất khẩu”.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp Mỹ báo cáo rằng áp lực lạm phát giảm bớt trong tháng 11, với giá nguyên liệu và chi phí vận tải hạ nhiệt.

Ở Mỹ, thị trường lao động thắt chặt đang hỗ trợ chi tiêu tiêu dùng – động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Ở Mỹ, thị trường lao động thắt chặt đang hỗ trợ chi tiêu tiêu dùng – động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Ở châu Âu, giá năng lượng cao được thể hiện rõ khi hoạt động kinh tế tiếp tục giảm trong tháng 11. S&P Global cho biết chỉ số sản lượng tổng hợp của họ đối với khu vực đồng euro tăng lên 47,8 trong tháng 11 so với 47,3 trong tháng 10, nhưng vẫn ở dưới mốc 50.

Triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất định. Một câu hỏi lớn ở Mỹ là lạm phát giảm nhanh như thế nào. Tốc độ giảm giúp xác định Fed tăng lãi suất cao đến đâu và giữ lãi suất ở đó trong bao lâu. Ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất với tốc độ nhanh nhất kể từ thập niên 1980 trong năm nay. Nhiều nhà kinh tế cho rằng chi phí đi vay sẽ ảnh hưởng mạnh hơn đến chi tiêu trong những tháng tới, đe dọa tăng trưởng của Mỹ.

Đầu tháng này, các quan chức Fed dự báo khả năng xảy ra một cuộc suy thoái của Mỹ vào năm tới gần bằng khả năng có tăng trưởng yếu, theo biên bản cuộc họp chính sách ngày 1-2/11 được công bố hôm thứ Tư. Điều đó thể hiện triển vọng kinh tế bi quan hơn do điều kiện tài chính thắt chặt.

Kinh tế châu Âu phải đối mặt với trở ngại lớn nhất trong những tháng tới. Tập đoàn khí đốt tự nhiên Gazprom của Nga hôm thứ Ba đe dọa sẽ giảm thêm lượng khí đốt xuất khẩu sang châu Âu qua Ukraine từ tuần tới, đặt ra dấu hỏi về một trong những tuyến đường cuối cùng còn lại để khí đốt của Nga vào châu Âu.

Việc Trung Quốc giảm bớt các hạn chế Covid-19 là chìa khóa cho khả năng phục hồi tăng trưởng ở đây vào năm tới, nhưng sự gia tăng số ca nhiễm gần đây đặt ra câu hỏi về tốc độ mà nước này có thể nới lỏng hạn chế.

Triển vọng kinh tế ở Trung Quốc phụ thuộc vào mức độ nới lỏng các hạn chế Covid-19.

Triển vọng kinh tế ở Trung Quốc phụ thuộc vào mức độ nới lỏng các hạn chế Covid-19.

Nhiều nhà dự báo cho rằng sản lượng toàn cầu sẽ tăng khoảng 2% trong năm tới – giảm tốc mạnh so với năm nay và thấp hơn nhiều so với mức trung bình 3,3% trong thập kỷ trước đại dịch Covid-19, nhưng vẫn tạo ra mức tăng nhỏ về GDP đầu người.

Ngay cả khi dự kiến các nền kinh tế lớn khởi đầu năm 2023 chậm cháp, các chuyên gia vẫn e dè đối với dự báo suy thoái kinh tế toàn cầu. Marcelo Carvalho, trưởng bộ phận kinh tế toàn cầu của BNP Paribas cho biết: “Mặc dù chúng tôi không chính thức dự báo suy thoái toàn cầu từ quan điểm kỹ thuật hẹp, nhưng nó sẽ giống như một cuộc suy thoái đối với phần lớn nền kinh tế toàn cầu”. Điều này có nghĩa là những khó khăn mà nhiều quốc gia, doanh nghiệp và người tiêu dùng trên khắp thế giới trải qua trong năm nay vẫn chưa kết thúc.

Mỹ dự kiến ​​đạt được mức tăng trưởng ít ỏi trong năm tới. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế dự đoán sản lượng kinh tế của Mỹ tăng với tốc độ 0,5% trong năm 2023, giảm từ mức ước tính 1,8% trong năm 2022.

Châu Âu có khả năng tránh được hậu quả tồi tệ nhất từ ​​sự gián đoạn năng lượng. Thời tiết tháng 10 ấm và lượng khí đốt dự trữ cao khiến các nhà máy của châu Âu có thể không bị áp định mức sử dụng năng lượng. Do đó, các nhà kinh tế tại Barclays dự đoán GDP giảm 1,3% ở đó, tốt hơn so với kịch bản xấu nhất của họ là giảm 5%.

Trong khi các điều kiện có thể bắt đầu cải thiện vào năm tới, các nhà kinh tế cảnh báo nền kinh tế toàn cầu vẫn ở trong tình trạng bấp bênh. Alvaro Pereira, quyền nhà kinh tế trưởng tại OECD cho biết: “Rủi ro mà mọi thứ có thể đi sai hướng đang gia tăng so với những tháng trước”.