VNReport»Kinh tế»Tiêu dùng»Sàn thương mại điện tử bán chui, Bộ Công Thương đề xuất xử lý ra sao?

Sàn thương mại điện tử bán chui, Bộ Công Thương đề xuất xử lý ra sao?

09:54 - 21/01/2025

Sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử (TMĐT) đặt ra nhiều thách thức với nhà quản lý, đặc biệt là tình trạng các sàn TMĐT bán chui hoạt động trái phép. Để giải quyết tình trạng này, Bộ Công Thương đã đưa ra những đề xuất nhằm quản lý chặt chẽ thị trường TMĐT.

Theo đó, Bộ Công Thương đã đề xuất các sàn thương mại điện tử xuyên quốc gia sẽ không được cung cấp hàng hóa, dịch vụ khi chưa hoàn thành thủ tục với cơ quan quản lý Nhà nước Việt Nam. Hàng hóa, dịch vụ nước ngoài được cung cấp vào thị trường Việt Nam phải đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn của thị trường Việt Nam.

Nội dung này nằm trong dự thảo Luật Thương mại điện tử mà Bộ Công Thương đang lấy ý kiến. Đây cũng là lần đầu tiên Việt Nam có bộ luật riêng cho lĩnh vực TMĐT.

Được biết, Việt Nam hiện đang xếp thứ ba trong khu vực Đông Nam Á về quy mô TMĐT, với doanh thu ước đạt 22 tỷ USD vào năm 2024. Hơn nữa, thị trường bán lẻ TMĐT đã tăng trưởng nhanh trong 10 năm qua, với mức tăng trung bình 20-30% và đóng góp 8% vào tổng doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng năm 2023.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của các công nghệ mới như dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và thương mại qua mạng xã hội đã làm cho các mô hình TMĐT trở nên phức tạp hơn. Hiện tại, chưa có quy định pháp luật cụ thể nào để điều chỉnh tình hình này, dẫn đến khó khăn trong việc quản lý và bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Theo quy định hiện hành, các sàn bán lẻ online xuyên biên giới có tên miền Việt Nam hoặc sử dụng tiếng Việt và có hơn 100.000 lượt giao dịch từ Việt Nam mỗi năm phải đăng ký hoạt động với Bộ Công Thương. Đáng nói là nhiều sàn TMĐT quốc tế khi “xâm nhập” vào thị trường TMĐT Việt Nam như Temu và Shein chưa đăng ký nhưng vẫn cho phép người dùng Việt Nam tải ứng dụng, mua hàng và thanh toán bằng tiếng Việt. Điều này tạo ra sự cạnh tranh không công bằng với hàng hóa nội địa.

Temu chưa đăng ký hoạt động ở Việt Nam nhưng vẫn cho phép người dùng tải ứng dụng, mua hàng và thanh toán bằng tiếng Việt.

Chính vì thế, trong dự thảo Luật TMĐT, Bộ Công Thương đã đề xuất cấm một số hành vi đối với các chủ thể tham gia TMĐT. Cụ thể, với đơn vị chủ quản nền tảng TMĐT, Bộ Công Thương đề xuất cấm chỉnh sửa, hoặc cấm không công khai đánh giá của người dùng, làm thay đổi nội dung đánh giá… trừ khi nội dung đánh giá vi phạm các quy định pháp luật Việt Nam.

Về phía thương nhân và tổ chức nước ngoài cung cấp hàng hoá, dịch vụ xuyên biên giới thông qua TMĐT sẽ không được hoạt động nếu chưa hoàn thành thủ tục với cơ quan quản lý Nhà nước.

Về phía các đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ TMĐT (dịch vụ trung gian, logistic, thanh toán) cũng không được hợp tác với các nền tảng chưa đáp ứng được điều kiện hoạt động tại Việt Nam.

Cùng với đó, Bộ Công Thương cũng đề xuất làm rõ trách nhiệm của các chủ quản nền tảng số TMĐT bán hàng. Theo đó, các nền tảng này sẽ phải phân loại hàng hoá là trong nước hay nước ngoài, đồng thời cần cung cấp thông tin định kỳ và báo cáo tài chính về tình hình kinh doanh.

Đặc biệt, hàng hoá, dịch vụ từ nước ngoài vào Việt Nam phải đáp ứng được các tiêu chuẩn và quy chuẩn của thị trường Việt Nam. Chính phủ quy định danh mục hàng hóa được phép nhập khẩu qua thương mại điện tử.

Trong khi đó, đối với người bán hàng trên các nền tảng TMĐT, dự thảo yêu cầu phải thực hiện định danh và xác thực điện tử trước khi cung cấp hàng hóa và dịch vụ, cũng như cung cấp thông tin cho nền tảng. Trách nhiệm và điều kiện của người thực hiện livestream hoặc bán hàng trên nền tảng TMĐT sẽ thuộc danh mục các ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện.

Bộ Công Thương dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét và cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 vào tháng 10 năm nay.

Nhìn chung, việc quản lý các sàn TMĐT “bán chui” là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các giải pháp mà Bộ Công Thương đưa ra là những bước đi đầu tiên trong việc xây dựng một thị trường TMĐT lành mạnh và minh bạch. Đương nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự nỗ lực không ngừng từ tất cả các bên liên quan.

https://tienphong.vn/san-thuong-mai-dien-tu-ban-chui-bo-cong-thuong-de-xuat-xu-ly-ra-sao-post1710739.tpo