VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Ác mộng của Trung Quốc: Chiến tranh thương mại lần thứ hai với Donald Trump

Ác mộng của Trung Quốc: Chiến tranh thương mại lần thứ hai với Donald Trump

16:16 - 12/08/2024

Nền kinh tế đang khó khăn của Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu, khiến họ dễ bị tổn thương hơn trước thuế nhập khẩu rất cao mà ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đang đề xuất.

Trung Quốc bị thương bởi chiến tranh thương mại với Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, nhưng đã phục hồi sau đó. Nếu ông Trump trở lại Nhà Trắng, hiệp hai sẽ khó hơn nhiều.

Ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đã tuyên bố ông sẽ tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc lên ít nhất 60% nếu ông thắng cử tổng thống năm nay. Thiệt hại kinh tế đối với Trung Quốc sẽ lớn hơn nhiều so với nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump vì thuế suất cao hơn và nền kinh tế Trung Quốc dễ bị tổn thương hơn nhiều.

Ông Trump “sẽ thúc khuỷu tay vào nền kinh tế Trung Quốc khi nó đang xì hơi”, theo Matthew Gertken, chiến lược gia trưởng về địa chính trị tại BCA Research. “Họ dễ bị tổn thương hơn”.

Chiến tranh thương mại nổ ra năm 2018 khi ông Trump áp thuế lên tới 25% đối với 350 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc – chiếm 65% tổng giá trị nhập khẩu năm 2018 – bao gồm tấm pin mặt trời, máy giặt, thép và nhôm. Trung Quốc trả đũa bằng cách áp thuế lên hàng hóa của Mỹ.

Chiến tranh thương mại trong nhiệm kỳ đầu tiên của Donald Trump đã gây thiệt hại tạm thời cho kinh tế Trung Quốc. Ảnh: Kevin Lamarque/Reuters.

Chiến tranh thương mại trong nhiệm kỳ đầu tiên của Donald Trump đã gây thiệt hại tạm thời cho kinh tế Trung Quốc. Ảnh: Kevin Lamarque/Reuters.

Hầu hết các nhà kinh tế cho rằng Trung Quốc chịu thiệt hại nặng hơn trong cuộc chiến đó, nhưng tác động này không kéo dài. Xuất khẩu của nước này phục hồi mạnh mẽ trong thời kỳ đại dịch khi người tiêu dùng phương Tây bị phong tỏa đổ xô mua đồ điện tử tiêu dùng và các tiện nghi gia đình khác.

Kể từ đó, Trung Quốc đã tìm thấy các thị trường xuất khẩu mới, được hỗ trợ bởi trợ cấp của chính phủ và giá thấp. Thặng dư thương mại hàng hóa của Trung Quốc đạt kỷ lục trong một tháng vào tháng 6 là gần 100 tỷ USD, được thúc đẩy bởi xuất khẩu sang Liên minh châu Âu và Đông Nam Á.

Tăng trưởng xuất khẩu đó là điểm sáng cho một nền kinh tế đang gặp khó khăn. Cuộc khủng hoảng bất động sản nghiêm trọng hiện đã bước sang năm thứ ba. Bị đè nặng bởi sự sụp đổ của thị trường bất động sản và sang chấn dai dẳng do đại dịch, người tiêu dùng Trung Quốc đang thắt chặt hầu bao. Tài chính của các chính quyền địa phương chịu áp lực nghiêm trọng và niềm tin của khu vực tư nhân trì trệ.

Sự phụ thuộc vào sản xuất và xuất khẩu khiến Trung Quốc nhạy cảm hơn nhiều với khả năng leo thang chiến tranh thương mại với Mỹ.

Patrick Zweifel, nhà kinh tế trưởng tại Pictet Asset Management, ước tính rằng nếu Kamala Harris vẫn tiếp tục chính sách thuế quan chọn lọc của chính quyền Biden, thì nó có thể làm giảm khoảng 0,03 điểm phần trăm tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc năm sau.

Tăng thuế lên 60% đối với tất cả hàng hóa từ Trung Quốc, như ông Trump đề xuất sẽ gây tác động lớn hơn nhiều, có thể là 1,4 điểm phần trăm, kéo tăng trưởng năm 2025 xuống khoảng 3,4% từ kỳ vọng 4,8% theo dự báo của ông Zweifel.

UBS ước tính rằng mức thuế 60% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc của Mỹ sẽ kìm hãm tăng trưởng GDP khoảng 2,5 điểm phần trăm trong 12 tháng sau khi áp đặt, mặc dù mức cản có thể chỉ là 1,5 điểm phần trăm nếu Trung Quốc thực hiện các hành động bù trừ.

Những hành động đó bao gồm: để đồng nhân dân tệ suy yếu hơn nữa, gia hạn hoàn thuế và các đặc quyền khác cho các nhà xuất khẩu, cắt giảm lãi suất. Họ có thể cố gắng buộc Mỹ phải xem xét lại bằng cách trả đũa, chẳng hạn như tăng thuế đối với các sản phẩm của Mỹ, giữ nguồn cung cấp khoáng sản quan trọng và bán những tài sản như trái phiếu chính phủ Mỹ, theo Goldman Sachs.

Các nghiên cứu do các trường đại học ở Trung Quốc và Mỹ công bố phát hiện rằng đợt áp thuế đầu tiên của ông Trump không chỉ làm giảm xuất khẩu mà còn bóp nghẹt lợi nhuận doanh nghiệp, gây tổn hại đến niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời kìm hãm đầu tư và tuyển dụng. Các nhà kinh tế cho biết những tác động đó sẽ lặp lại và lớn hơn lần này vì ông Trump sẽ áp thuế đối với mọi mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Lợi nhuận doanh nghiệp Trung Quốc đang chịu áp lực từ nhu cầu yếu và tình trạng dư cung kinh niên. Giá sản xuất đã giảm trong gần 2 năm. Một doanh nghiệp có biên lợi nhuận 5% hay 6% không thể chịu được thuế quan 60%, theo Nick Borst, giám đốc nghiên cứu Trung Quốc tại công ty quản lý tài sản Seafarer Capital Partners.

Kể từ 2018, Trung Quốc đã định hướng lại một số mặt hàng xuất khẩu tránh Mỹ và đang bán hàng nhiều hơn cho các nền kinh tế đang phát triển. Nếu thị trường Mỹ về cơ bản bị đóng lại với thuế suất 60%, Trung Quốc sẽ buộc phải bán hàng nhiều hơn nữa cho các thị trường đó. Nhưng một số quốc gia, chẳng hạn như Ấn Độ, Brazil và Mexico, đang phản đối hàng nhập khẩu của Trung Quốc vì lo ngại về việc làm và công nghiệp trong nước.

“Nếu Trung Quốc về cơ bản bị loại khỏi thị trường Mỹ… họ sẽ phải đẩy hàng của mình mạnh hơn nữa đến các điểm đến khác. Và các điểm đến khác có thể không chấp nhận điều đó”, theo Adam Slater, nhà kinh tế trưởng tại Oxford Economics.

Trung Quốc có thể xoa dịu căng thẳng đó bằng cách xây dựng các nhà máy ở nước ngoài để phục vụ thị trường tại chỗ. Nhưng theo ông Borst, giới lãnh đạo Trung Quốc không hoàn toàn ủng hộ điều này vì nó có thể ảnh hưởng đến việc làm trong nước.

Theo: https://www.wsj.com/economy/trade/chinas-nightmare-a-second-trade-war-with-trump-363313ae?mod=hp_lista_pos2