Đăng nhập
Trang chủ
VNReport»Sự kiện & Bình luận»Quốc tế»Với dân số già và thích nhãn rỗi, châu Âu đang nghèo đi
Thứ 6, 01/11/2024 Youtube Link

Với dân số già và thích nhãn rỗi, châu Âu đang nghèo đi

11:13 - 18/07/2023

Kinh tế châu Âu đã trì trệ trong nhiều thập kỷ. Những năm gần đây, đại dịch Covid-19 và chiến tranh Nga-Ukraine khiến người châu Âu nghèo đi.

Người châu Âu đang đối mặt với một thực tế kinh tế mới, một thực tế mà họ chưa từng trải qua trong nhiều thập kỷ: Họ đang nghèo đi.

Người Pháp đang ăn ít gan ngỗng và uống ít rượu vang hơn. Người Tây Ban Nha tiết kiệm dầu ô liu. Người Phần Lan được kêu gọi sử dụng phòng xông hơi vào những ngày nhiều gió khi năng lượng rẻ hơn. Trên khắp nước Đức, mức tiêu thụ thịt và sữa giảm xuống thấp nhất trong 3 thập kỷ và thị trường thực phẩm hữu cơ từng bùng nổ đang lao dốc. Bộ trưởng phát triển kinh tế của Ý – Adolfo Urso – triệu tập một cuộc họp khủng hoảng vào tháng 5 về giá mì ống, mặt hàng chủ lực được yêu thích của đất nước, sau khi giá mặt hàng này tăng hơn gấp đôi tỷ lệ lạm phát quốc gia.

Với chi tiêu tiêu dùng rơi tự do, châu Âu đã rơi vào suy thoái vào đầu năm nay, làm gia tăng thêm cảm giác về sự đi xuống trong các khía cạnh từ kinh tế, chính trị đến quân sự từ đầu thế kỷ 21.

Một nhà hàng ở Paris.

Một nhà hàng ở Paris.

Tình trạng hiện tại của châu Âu đã hình thành từ lâu. Dân số già đi với xu hướng thích thời gian rảnh rỗi và công việc đảm bảo hơn là thu nhập cao mở ra những năm tăng trưởng kinh tế và năng suất thấp. Gần đây, đại dịch Covid-19 và chiến tranh Nga-Ukraine tác động lên chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy giá năng lượng và thực phẩm tăng vọt, làm trầm trọng thêm căn bệnh đã tồn tại trong nhiều thập kỷ.

Phản ứng của chính phủ chỉ làm phức tạp thêm vấn đề. Để duy trì việc làm, họ hướng các khoản trợ cấp của mình chủ yếu cho người sử dụng lao động, khiến người tiêu dùng không có bộ đệm tiền mặt khi cú sốc giá xảy ra. Ngược lại, người Mỹ hưởng lợi từ năng lượng rẻ và trợ cấp trực tiếp của chính phủ nhằm giúp người dân tiếp tục chi tiêu.

Trong quá khứ, ngành xuất khẩu đáng gờm của lục địa này có thể là cứu cánh. Tuy nhiên, sự phục hồi chậm chạp ở Trung Quốc – một thị trường quan trọng đối với châu Âu – đang làm suy yếu trụ cột tăng trưởng đó. Chi phí năng lượng cao và lạm phát tràn lan ở mức chưa từng thấy kể từ thập niên 1970 đang làm giảm lợi thế về giá của các nhà sản xuất trên thị trường quốc tế và phá vỡ quan hệ từng hòa bình giữa chủ sử dụng lao động và người lao động. Khi thương mại toàn cầu kém đi, sự phụ thuộc lớn của châu Âu vào xuất khẩu – vốn chiếm khoảng 50% GDP khu vực đồng euro (eurozone) so với 10% của Mỹ – trở thành một điểm yếu.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OCED), tiêu dùng tư nhân giảm khoảng 1% (sau khi điều chỉnh lạm phát) tại 20 quốc gia eurozone kể từ cuối năm 2019. Tại Mỹ, chỉ số này tăng gần 9% trong cùng kỳ. Liên minh châu Âu hiện chiếm khoảng 18% tổng chi tiêu tiêu dùng toàn cầu, so với 28% của Mỹ. 15 năm trước, cả hải đều chiếm khoảng 1/4 tổng tiêu dùng toàn cầu.

Điều chỉnh theo lạm phát và sức mua, tiền lương đã giảm khoảng 3% kể từ năm 2019 ở Đức, 3,5% ở Ý và Tây Ban Nha, và 6% ở Hy Lạp. Theo dữ liệu của OECD, tiền lương thực ở Mỹ tăng khoảng 6% trong cùng kỳ.

Một người rời khỏi một trung tâm phân phối thực phẩm ở Berlin.

Một người rời khỏi một trung tâm phân phối thực phẩm ở Berlin.

Khó khăn đến tận tầng lớp trung lưu. Tại Brussels – một trong những thành phố giàu có nhất châu Âu – giáo viên và y tá xếp hàng vào một buổi tối gần đây để nhận thực phẩm nửa giá từ phía sau một chiếc xe tải. Nhà cung cấp – Happy Hours Market – thu gom thực phẩm sắp hết hạn sử dụng từ các siêu thị và quảng cáo qua một ứng dụng. Khách hàng có thể đặt hàng vào đầu giờ chiều và nhận hàng giảm giá vào buổi tối.

“Một số khách hàng nói với tôi rằng nhờ có bạn mà tôi có thể ăn thịt 2-3 lần mỗi tuần”, theo Pierre van Hede – người phân phát các thùng thực phẩm. Karim Bouazza – một y tá 33 tuổi tích trữ thịt và cá giảm giá cho vợ và 2 con – phàn nàn rằng lạm phát có nghĩa là “bạn gần như phải làm công việc thứ hai để chi trả cho mọi thứ”.

Các dịch vụ tương tự mọc lên khắp châu Âu – quảng cáo mình như một cách để giảm lãng phí thực phẩm cũng như tiết kiệm tiền. TooGoodToGo – một công ty thành lập tại Đan Mạch vào năm 2015 chuyên bán thức ăn thừa từ các nhà bán lẻ và nhà hàng – có 76 triệu người dùng đăng ký trên khắp châu Âu, gần gấp 3 lần con số vào cuối năm 2020. Tại Đức, Sirplus – một công ty khởi nghiệp thành lập vào năm 2017 – cung cấp thực phẩm “giải cứu”, bao gồm cả các sản phẩm đã hết hạn sử dụng, trên cửa hàng trực tuyến của mình. Tương tự là Motatos, thành lập ở Thụy Điển vào năm 2014 và hiện có mặt ở Phần Lan, Đức, Đan Mạch và Anh.

Chi tiêu cho thực phẩm cao cấp giảm mạnh. Người Đức tiêu thụ 52 kg thịt/người vào năm 2022, ít hơn khoảng 8% so với năm trước và là mức thấp nhất kể từ khi có dữ liệu vào năm 1989. Điều này một phần phản ánh xu hướng ăn uống lành mạnh, nhưng nó tăng tốc khi giá thịt tăng tới 30% trong những tháng gần đây, theo các chuyên gia. Người Đức cũng thay thế thịt bò và bê bằng những loại thịt rẻ hơn như thịt gà, theo Trung tâm Thông tin Nông nghiệp Liên bang.

Thomas Wolff – một nhà cung cấp thực phẩm hữu cơ gần Frankfurt – cho biết doanh số bán hàng của ông giảm tới 30% năm ngoái do lạm phát tăng. Ông cho biết từng thuê 33 nhân viên trong đại dịch để đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ đối với thực phẩm hữu cơ đắt tiền, nhưng sau đó đã để họ ra đi.

Ronja Ebeling – một nhà tư vấn và tác giả 26 tuổi ở Hamburg – cho biết cô tiết kiệm khoảng 1/4 thu nhập của mình, một phần vì cô lo lắng về tiền nghỉ hưu. Cô chi tiêu rất ít cho quần áo hay đồ trang điểm và đi chung xe với một người quen.

Tổng chi tiêu tiêu dùng cuối của EU và Mỹ. Nguồn: Ngân hàng Thế giới.

Tổng chi tiêu tiêu dùng cuối của EU và Mỹ. Nguồn: Ngân hàng Thế giới.

Chi tiêu yếu và triển vọng nhân khẩu học kém khiến châu Âu trở nên ít hấp dẫn hơn đối với các doanh nghiệp – từ gã khổng lồ hàng tiêu dùng Procter & Gamble cho đến đế chế hàng xa xỉ LVMH. Những công ty này đang chứng kiến tỷ lệ lớn hơn bao giờ hết trong doanh số bán hàng của mình đến từ Bắc Mỹ.

“Người tiêu dùng Mỹ chống chịu tốt hơn so với ở Châu Âu”, giám đốc tài chính Unilever, Greame Pitkethly, cho biết vào tháng 4.

Nền kinh tế khu vực đồng euro tăng trưởng khoảng 6% trong 15 năm qua, tính bằng USD, so với 82% của Mỹ, theo dữ liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Điều đó khiến GDP bình quân đầu người của EU thấp hơn so với 48/50 bang của Mỹ, theo một báo cáo trong tháng này của Trung tâm Kinh tế Chính trị Quốc tế châu Âu – một viện nghiên cứu tại Brussels. Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, đến năm 2035, khoảng cách GDP đầu người giữa Mỹ và EU sẽ bằng khoảng cách giữa Nhật Bản và Ecuador hiện nay, báo cáo cho biết.

Trên đảo Mallorca ở Địa Trung Hải, các doanh nghiệp đang vận động để có thêm nhiều chuyến bay từ Mỹ nhằm tăng số khách du lịch Mỹ chi tiêu mạnh tay, theo Maria Frontera – chủ tịch ủy ban du lịch của Phòng Thương mại Mallorca. Người Mỹ chi trung bình khoảng 260 euro mỗi ngày cho các khách sạn so với mức dưới 180 euro của người châu Âu.

“Năm nay, chúng tôi đã chứng kiến ​​sự thay đổi lớn trong hành vi của người châu Âu do tình hình kinh tế mà chúng tôi đang phải đối mặt”, bà Frontera cho biết.

Đảo Mallorca muốn thu hút thêm du khách Mỹ vì họ chi tiêu nhiều hơn du khách châu Âu.

Đảo Mallorca muốn thu hút thêm du khách Mỹ vì họ chi tiêu nhiều hơn du khách châu Âu.

Tăng trưởng yếu và lãi suất tăng đang gây căng thẳng cho các hệ thống phúc lợi hào phóng của châu Âu, cung cấp dịch vụ y tế và lương hưu. Các chính phủ châu Âu nhận thấy những công thức cũ để khắc phục vấn đề quá đắt đỏ hoặc không còn tác dụng. Khoảng 750 tỷ euro trợ cấp, giảm thuế và những hình thức cứu trợ khác đã đến tay người tiêu dùng và doanh nghiệp để bù đắp chi phí năng lượng tăng. Điều này đang thúc đẩy lạm phát, đi ngược mục đích ban đầu của trợ cấp, theo các nhà kinh tế.

Việc cắt giảm chi tiêu công sau khủng hoảng tài chính toàn cầu làm suy yếu các hệ thống y tế do nhà nước tài trợ ở châu Âu, đặc biệt là Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) của Anh.

Vivek Trivedi – một bác sĩ gây mê 31 tuổi sống ở Manchester, Anh – kiếm được khoảng 51.000 bảng Anh/năm với tuần làm việc 48 giờ. Anh nói rằng lạm phát ở mức khoảng 10% hoặc cao hơn ở Anh trong gần một năm đang ngốn hết ngân sách hàng tháng của mình. Anh nói rằng anh phải mua sắm tại các cửa hàng bán lẻ giảm giá và chi tiêu ít hơn cho ăn ngoài. Một số đồng nghiệp của anh tắt hoàn toàn hệ thống sưởi của họ trong những tháng gần đây vì lo rằng không trả được chi phí tăng mạnh.

Noa Cohen – một chuyên gia quan hệ công chúng 28 tuổi ở London – nói rằng cô có thể tăng gấp 4 lần mức lương của mình với cùng một công việc nếu chuyển sang sống ở Mỹ. Gần đây, cô được tăng lương 10% sau khi chuyển việc, nhưng mức tăng này bị lạm phát nuốt chửng hoàn toàn. Cô nói rằng bạn bè của mình đang đông lạnh trứng vì họ hiện không có đủ tiền để có con nhưng hy vọng sẽ có đủ tiền trong tương lai.

“Cảm giác như mức sống bị đóng băng vĩnh viễn”, cô nói.

GDP eurozone và Mỹ. Nguồn: Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

GDP eurozone và Mỹ. Nguồn: Quỹ Tiền tệ Quốc tế.

Hồi tháng 4, Huw Pill – nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Anh – cảnh báo công dân Anh rằng họ cần chấp nhận đang nghèo đi và ngừng tìm kiếm mức lương cao hơn. Ông cho rằng việc tìm cách bù đắp lạm phát bằng tăng lương chỉ thúc đẩy thêm lạm phát.

Với việc các chính phủ châu Âu cần tăng chi tiêu quốc phòng và do chi phí vay tăng, các nhà kinh tế cho rằng thuế sẽ tăng, gây thêm áp lực cho người tiêu dùng. Thuế ở châu Âu đã khá cao so với thuế ở các nước giàu khác, tương đương khoảng 40-45% GDP so với 27% ở Mỹ. Người lao động Mỹ mang về nhà gần 3/4 tiền lương của mình sau khi trừ thuế, trong khi người lao động Pháp và Đức chỉ giữ được một nửa.

Sự nghèo đi của châu Âu làm tăng thêm sức mạnh cho các công đoàn khi họ có thêm hàng chục nghìn thành viên trên khắp lục địa, đảo ngược tình trạng giảm sút kéo dài hàng thập kỷ. Nhưng điều này có thể không giúp người lao động có thu nhập cao hơn, vì nhiều người muốn có thêm thời gian rảnh rỗi hơn là tăng lương.

IG Metall – công đoàn lớn nhất của Đức – kêu gọi tuần làm việc 4 ngày ở mức lương hiện tại thay vì tăng lương cho công nhân ngành kim loại của đất nước trước cuộc đàm phán thương lượng tập thể vào tháng 11 này. Họ nói rằng tuần làm việc ngắn hơn sẽ cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người lao động, đồng thời khiến ngành này trở nên hấp dẫn hơn đối với người lao động trẻ tuổi.

Gần một nửa số nhân viên ngành y tế của Đức chọn làm việc khoảng 30 giờ/tuần thay vì toàn thời gian, theo Frank Werneke – Chủ tịch một công đoàn vừa có thêm khoảng 110.000 thành viên mới trong những tháng gần đây.

Kristian Kallio – một nhà phát triển game ở miền bắc Phần Lan – gần đây quyết định giảm 1/5 tuần làm việc của mình xuống còn 30 giờ để đổi lấy việc giảm 10% lương. Anh hiện kiếm được khoảng 2.500 euro/tháng. “Ai lại không muốn làm việc ít hơn?”, anh nói. Jaakko Kylmäoja – sếp của anh Kallio – cho biết khoảng 1/3 nhân viên công ty cũng có quyết định tương tự.

Anh Kallio hiện làm việc từ 10 giờ sáng đến 4 giờ 30 chiều. Anh sử dụng thời gian rảnh rỗi của mình cho các sở thích như nấu ăn và đi xe đạp. “Tôi không thấy có chuyện tôi sẽ quay trở lại giờ làm việc bình thường”, anh nói.

Igor Chaykovskiy – một nhân viên công nghệ thông tin 34 tuổi ở Paris – tham gia một công đoàn vào đầu năm nay để đòi lương và điều kiện làm việc tốt hơn. Gần đây, anh được tăng lương 3,5%, bằng khoảng một nửa lạm phát. Anh cho rằng công đoàn sẽ cho phép người lao động tạo nhiều áp lực hơn lên giới chủ. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là lương. “Có thể họ nói rằng bạn không được tăng lương, bạn được học thể thao hoặc học nhạc miễn phí”, anh nói.

Tại nhà máy ô tô Stellantis ở Melfi, miền nam nước Ý, nhân viên phải làm việc ít giờ hơn trong nhiều năm gần đây do khó khăn trong việc mua nguyên liệu thô và chi phí năng lượng cao, theo Marco Lomio, một thành viên công đoàn. Số giờ làm việc gần đây đã giảm khoảng 30% và tiền lương cũng giảm tương ứng. “Giữa lạm phát cao và chi phí năng lượng tăng đối với người lao động, thật khó để gánh vác mọi chi phí gia đình”, anh nói.

Tags:

Tin liên quan

Các hộ gia đình Đức giảm chi tiêu do giá thực phẩm tăng cao.
Kinh tế Đức rơi vào suy thoái
Kinh tế Mỹ sắp đón gói chính sách 3.000 tỷ USD
Đề xuất thành lập "NATO thương mại" chống Trung Quốc
Người tiêu dùng Trung Quốc chi tiêu nhiều hơn sau 3 năm đại dịch, nhưng không có sự bùng nổ chi tiêu như đã thấy ở các nước khác.
Sự phục hồi chậm phơi bày những khó khăn dài hạn của kinh tế Trung Quốc

Tin mới nhất

Đầu Tư Tiết Kiệm - Trang tin về đầu tư
Quên mật khẩu

© 2021 Bản quyền thuộc về VNREPORT
Follow VNREPORT Youtube
Giấy phép thiết lập mạng xã hội trên mạng số 330/GP-BTTTT do Bộ Thông tin truyền thông cấp ngày 02/06/2021
Người đại diện: Văn Lê Hằng
Đơn vị chủ quản:
Công ty TNHH Truyền thông Đa phương tiện DigiMove
Trụ sở: số 5A, Ngõ 256, Mễ Trì Thượng, Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: (024) 3205.2389
Liên hệ nội dung: digimove.vn@gmail.com
Liên hệ quảng cáo: (024) 3205.2389