VNReport»Kinh tế»Tài chính»Các ngân hàng trung ương đồng loạt tăng lãi suất

Các ngân hàng trung ương đồng loạt tăng lãi suất

09:34 - 30/05/2022

Lãi suất đang tăng ở hầu hết các nước trên thế giới khi kỷ nguyên tiền rẻ kết thúc.

Các ngân hàng trung ương trên thế giới đang thắt chặt chính sách tiền tệ trên diện rộng nhất trong hơn 2 thập kỷ, theo một phân tích của Financial Times.

Các nhà hoạch định chính sách trên khắp thế giới đã công bố hơn 60 lần tăng lãi suất chủ chốt trong 3 tháng qua, theo phân tích của FT về dữ liệu ngân hàng trung ương – con số lớn nhất từ đầu năm 2000.

Con số này thể hiện sự đảo ngược đột ngột và trên diện rộng của những chính sách tiền tệ rất lỏng lẻo được áp dụng kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và được nới lỏng hơn nữa trong đại dịch. Ở hầu hết các nền kinh tế tiên tiến, lãi suất dao động gần mức thấp chưa từng có trong thập kỷ qua, và thậm chí âm trong một số trường hợp.

Sự thay đổi chính sách đột ngột diễn ra trong bối cảnh lạm phát đạt mức cao nhất trong nhiều thập kỷ ở nhiều nước, được thúc đẩy bởi chi phí năng lượng và lương thực tăng cao, trầm trọng hơn kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2.

Số các đợt tăng/giảm lãi suất chính sách trong 3 tháng gần nhất ở 55 quốc gia. Nguồn: Refinitiv, FT.

Số các đợt tăng/giảm lãi suất chính sách trong 3 tháng gần nhất ở 55 quốc gia. Nguồn: Refinitiv, FT.

Jennifer McKeown – người đứng đầu mảng kinh tế toàn cầu tại công ty nghiên cứu Capital Economics – cho biết: “Các ngân hàng trung ương trên thế giới đã bắt tay vào chu kỳ thắt chặt đồng đều nhất trong nhiều thập kỷ”.

Christian Keller, nhà kinh tế học tại Barclays, cho biết: “Chu kỳ thắt chặt thực sự là một hiện tượng toàn cầu”.

Vào đầu tháng 5, Fed nâng lãi suất chính sách chuẩn của mình thêm 50 điểm cơ bản lên phạm vi từ 0,75% đến 1% – mức tăng lớn nhất kể từ năm 2000. Ngân hàng Trung ương Anh đã tăng lãi suất trong 4 cuộc họp gần đây, với mức tăng của tháng 5 đưa lãi suất chính lên 1%.

Ngân hàng Trung ương châu Âu được cho là sẽ tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2011 vào tháng 7 và kết thúc thời kỳ lãi suất âm vào tháng 9. Các ngân hàng trung ương Canada, Úc, Ba Lan và Ấn Độ đều dự kiến ​​tăng lãi suất trong những tuần tới.

Mặc dù vậy, lãi suất vẫn còn thấp so với lịch sử và các nhà kinh tế cảnh báo rằng những đợt tăng gần đây chỉ là sự khởi đầu của một chu kỳ thắt chặt toàn cầu.

McKeown cho biết trong số 20 ngân hàng trung ương lớn trên thế giới, 16 ngân hàng có khả năng tăng lãi suất trong vòng 6 tháng tới. Việc thắt chặt được dự báo diễn ra nhanh nhất ở Mỹ và Anh. Các thị trường kỳ vọng lãi suất chính sách sẽ tăng ít nhất 100 điểm cơ bản vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau ở khu vực đồng euro, Canada, Australia và New Zealand.

Keller cho biết xu hướng trên diện rộng khiến nhiều khả năng các nhà hoạch định chính sách xem xét những động thái mạnh mẽ hơn: “Việc công bố các bước chính sách lớn hơn hoặc sớm hơn sẽ dễ dàng hơn nếu mọi người khác đều làm như vậy”.

Các thị trường mới nổi ở Mỹ Latinh bắt đầu chu kỳ thắt chặt từ năm ngoái. Brazil tăng lãi suất 10 lần trong hơn một năm qua lên 12,75%, so với chỉ 2% vào tháng 3 năm ngoái. Mexico, Peru, Colombia và Chile cũng đã tăng chi phí đi vay.

Silvia Dall’Angelo, nhà kinh tế học tại công ty quản lý đầu tư Federated Hermes, cho biết các ngân hàng trung ương ở các thị trường mới nổi “đã phản ứng mạnh hơn với sự xuất hiện của lạm phát cao”.

Ở châu Phi, Ghana, Ai Cập và Nam Phi đều tăng lãi suất.

Mặc dù lạm phát thấp hơn ở Đông Á, Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc hôm thứ Năm tuần trước đã tăng lãi suất chuẩn trong tháng thứ 2 liên tiếp, và Ngân hàng Negara Malaysia gây bất ngờ cho thị trường khi tăng 25 điểm cơ bản vào đầu tháng này.

Một nền kinh tế lớn đang đi ngược xu hướng chung là Trung Quốc, nơi thiệt hại kinh tế ngày càng gia tăng do các hạn chế chống Covid và vấn đề trong lĩnh vực bất động sản khiến giới chức phải cắt giảm lãi suất chuẩn cho khoản vay một năm từ 3,8% xuống 3,7%. Các tổ chức cho vay tư nhân cũng đã giảm lãi suất thế chấp của mình.

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản duy trì cam kết giữ lợi suất ở mức 0, bao gồm cả việc mở rộng bảng cân đối tài sản nếu cần thiết.

Ngân hàng Trung ương Nga – mạnh tay tăng lãi suất vào năm ngoái và khi bắt đầu cuộc xâm lược Ukraine – cắt giảm lãi suất 3 lần trong những tháng gần đây, phản ánh sự ổn định của đồng rúp.