VNReport»Kinh tế»Doanh nghiệp»Chuỗi cung ứng của Việt Nam khó hồi phục

Chuỗi cung ứng của Việt Nam khó hồi phục

14:47 - 25/11/2021

Thiếu lao động, đóng cửa biên giới, thiếu nhất quán trong quy định, chi phí xét nghiệm và gián đoạn nếu một công nhân mắc virus là những khó khăn mà các doanh nghiệp gặp phải trong quá trình phục hồi sản xuất.

Gần 2 tháng trôi qua, chuỗi cung ứng quan trọng của Việt Nam đối với ngành công nghiệp điện thoại và giày dép thế giới vẫn chưa thể hồi phục hoàn toàn từ đợt đóng cửa liên quan đến Covid.

Các nhà máy công nghiệp ở miền Nam phục vụ những thương hiệu quốc tế từ Intel, Toyota đến Reebok đã được phép mở cửa trở lại vào ngày 1/10, sau khi nhiều cơ sở phải đóng cửa hoặc cho nhân viên ăn ở tại chỗ. Nhưng trong quá trình hồi phục, các công ty cho biết họ vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động, biên giới đóng cửa, các quy định không nhất quán, chi phí xét nghiệm và gián đoạn nếu chỉ một công nhân mắc virus.

Nhà nghiên cứu BofA Securities nhận định sự phục hồi sẽ “chậm hơn dự kiến”, và sẽ tác động lên chuỗi cung ứng toàn cầu đến năm 2022. Điều đó đặt ra rủi ro đối với nguồn cung các mặt hàng như quần áo và đồ nội thất, cũng như đối với sự đổi mới khi Việt Nam đang hướng tới mục tiêu nâng cao chuỗi giá trị.

Nhiều nhà máy phải đóng cửa sản xuất trong mùa hè.

Nhiều nhà máy phải đóng cửa sản xuất trong mùa hè.

“Nhiều công ty bao gồm First Solar Việt Nam đang thấy sự chậm trễ trong việc giới thiệu sản phẩm và công nghệ mới”, KJ Ung, giám đốc quản lý của công ty, cho biết. “Điều này sẽ đặt các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam vào vị thế bất lợi trên thị trường toàn cầu”.

Ông cũng cho biết công ty của mình, một nhà sản xuất tấm pin mặt trời màng mỏng hàng đầu, muốn sử dụng 300 chuyên gia nhưng các quy tắc nhập cảnh “phức tạp và tốn thời gian”. Việt Nam đã dừng các chuyến bay quốc tế từ tháng 3/2020 nhưng hiện đang chấp nhận một số lượng hạn chế khách nước ngoài đã tiêm chủng và phải thực hiện cách ly 1 tuần sau nhập cảnh.

Ông Ung phát biểu tại một sự kiện của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam. Tổ chức này vừa công bố một cuộc khảo sát cho thấy 37% công ty đang hoạt động dưới 80% công suất.

Wanek Furniture, tuyên bố là công ty lớn nhất trong ngành nội thất tại Việt Nam, cho biết 22% nhân viên của họ đã về quê và hiện đang hoạt động với 70% lực lượng lao động so với trước đây.

Trong mùa hè, hàng chục triệu người dân ở TP HCM và các tỉnh lân cận không thể ra khỏi nhà. Vì vậy, khi nới lỏng giãn cách xã hội vào ngày 1/10, hàng nghìn người di cư đã chạy về gia đình ở quê. Theo chính quyền thành phố, điều đó dẫn đến sự thiếu hụt hơn 100.000 lao động ở miền Nam. Các tỉnh và doanh nghiệp trong khu vực đang ưu đãi dịch vụ vận tải, nhà ở và vaccine để thu hút lao động trở lại.

Trong bối cảnh sự phục hồi không chắc chắn của Việt Nam, nhà đầu tư lo lắng rằng các đối thủ như Thái Lan và Indonesia sẽ tăng tốc.

Lao động Việt Nam vẫn chưa muốn quay trở lại làm việc “do lo lắng về sức khỏe thể chất và tinh thần”, BofA cho biết trong báo cáo nghiên cứu ngày 15/11. “Kỳ vọng bình thường hóa nhanh chóng có thể là quá lạc quan, đặc biệt là trong các lĩnh vực may mặc và giày dép sử dụng nhiều lao động”, theo báo cáo. Những lĩnh vực đó có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền, khiến giá cả tăng 5% trong nửa đầu năm 2022 đối với người tiêu dùng ở Mỹ, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Theo dữ liệu của United Nations Comtrade, Việt Nam là nhà xuất khẩu hàng quần áo, giày dép và may mặc lớn thứ hai thế giới trong năm 2020, sau Trung Quốc.

Nhưng cũng có người tin rằng nền kinh tế sẽ phục hồi nhanh chóng. “Chúng tôi rất tin tưởng kể từ khi Việt Nam mở cửa trở lại”, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Vũ Đức Giang nói vào tuần trước.

Việt Nam là nhà sản xuất hàng may mặc lớn thứ 2 thế giới.

Việt Nam là nhà sản xuất hàng may mặc lớn thứ 2 thế giới.

Intel, công ty có địa điểm lắp ráp và thử nghiệm chip lớn nhất tại Việt Nam, cho biết họ đã làm việc với các công ty khác tại Khu Công nghệ cao TP HCM để thiết lập một cơ sở cách ly các trường hợp nhiễm virus không có triệu chứng.

Việt Nam đang thay đổi chính sách “zero Covid”, yêu cầu đóng cửa toàn bộ nhà máy nếu một công nhân bị nhiễm bệnh. Hiện các nhà máy được phép tạm ngừng một phần hoạt động. Nhưng các doanh nghiệp phàn nàn rằng mỗi tỉnh có sự khác nhau về phạm vi ngừng hoạt động và thời gian cách ly những người tiếp xúc gần có kết quả xét nghiệm âm tính.

Ông Nguyễn Xuân Kỳ, tổng giám đốc cảng Cái Mép, cho biết các tỉnh nên làm việc cùng nhau để không phá vỡ chuỗi cung ứng. Ông kêu gọi nhà chức trách xem xét chiến thuật “hộp cát nhà máy” gần đây của chính phủ Thái Lan, điều phối vaccine, xét nghiệm và cách ly để các công ty có thể duy trì sản xuất. 4 tỉnh ở nước này nằm trong “hộp cát”, theo lý thuyết giúp giảm sự không nhất quán về quy định và gián đoạn chuỗi cung ứng.